Big Quit και Lying Flat
Γράφει ο Σωτήρης Χήνος
Παρατηρείται μια διεθνής τάση αποχώρησης των εργαζομένων από τις εργασίες τους. Στις ΗΠΑ ακούει συνήθως στο όνομα Big Quit, στην Κίνα στο όνομα Lying Flat και Lie flat (Tang Ping). Επί της ουσίας συνιστά μία παραίτηση από την προσπάθεια οικοδόμησης μιας πιο εύπορης και άνετης ζωής. Το φαινόμενο αυτό, δείχνει να αποκτά ισχυρή παρουσία μετά τα συνεχόμενα lock downs…
Προφανώς, είναι δύσκολο να μπορέσει κανείς να αποτυπώσει τόσο νωρίς και στο απαιτούμενο βάθος τόσο τις γενεσιουργές αιτίες όσο και να προβλέψει την εξέλιξή του. Μπορεί όμως να προβληματιστεί πάνω σε κάποιους παράγοντες. Εν πρώτοις με την ίδια τη συλλογική ψυχολογία. Έχουν περάσει δύο χρόνια κλεισούρας και φόβου. Και το γνωστό «αίσθημα της αθανασίας» που χαρακτηρίζει κυρίως τους νεότερους ανθρώπους μπάζει νερά. Όχι, δεν ζεις αιώνια. Για την ακρίβεια, μπορεί να πεθάνεις ανά πάσα στιγμή επειδή απλά βρέθηκες στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή και χαιρέτισες τον λάθος άνθρωπο. Η απλή αυτή συνειδητοποίηση του αυτονόητου, παράγει μπόλικες δόσεις ματαιοπονίας…
Το lockdown επέφερε αλλαγές στον τρόπο εργασίας. Η τηλεργασία, προσέφερε τη δυνατότητα να μεταφέρει κανείς τον χώρο άσκησης των καθηκόντων του σε έναν πιο οικείο χώρο, να ντύνεται απλά, να συμπεριφέρεται normal, να μη νιώθει την πίεση ανωτέρων. Να κατανέμει τον χρόνο κατά το δοκούν. Η κλεισούρα προφανώς αποτέλεσε το σκληρό αντίβαρο, όμως επιστρέφοντας 100% στους συνήθως αποστειρωμένους χώρους εργασίας, βίωσε μία απογοήτευση. Έζησε, χάρηκε και συνήθισε μία προσφιλή κατάσταση και δυσκολεύεται να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι για πολλές δεκαετίες θα ζήσει περίκλειστος…
Η μετατροπή των ανθρώπων σε υπαλλήλους, που χαρακτήρισε μια ολόκληρη εποχή, τους στέρησε την απόλαυση της προσωπικής δημιουργίας, των ολοκληρωτικά προσωπικών επιτευγμάτων, της δυνατότητας να παρακολουθείς τη γέννηση, την εξέλιξη, τη μορφοποίηση και την επιτυχή ολοκλήρωση μιας ατομικής δημιουργίας. Ως κομμάτι ενός πολυσύνθετου παζλ ενός project, χάνονται μέσα στα γρανάζια, δυσκολευόμενοι να αντλήσουν ικανοποίηση. Αυτό το έλλειμμα το αντήλαξαν με μία descent ζωή, χωρίς ιδιαίτερα άγχη επιβίωσης και ένα ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο για τους ίδιους και τους οικείους τους.
Το πρόβλημα ξεκινάει όταν το έλλειμμα πλέον δεν αντισταθμίζεται επαρκώς. Για πολλές δεκαετίες, λησμονήσαμε την ύπαρξη των αναγκαίων οικονομικών κύκλων, «προσπερνώντας» τα χρήσιμα συγκυριακά πισωγυρίσματα με δέσμευση πλούτου και πόρων που ανήκαν στις επόμενες γενεές. Οι κρατικές γραφειοκρατίες, για να διατηρούν χαρούμενους τους ψηφοφόρους, πήραν την μπαγκέτα και επέτρεπαν με δανεικά και πλαστό χρήμα στην ορχήστρα να παίζει, ακόμα και όταν το πλοίο έβρισκε σε παγόβουνο και χρειαζόταν άμεσα επισκευή στο καρνάγιο…
Ο λογαριασμός αρχίζει πλέον και έρχεται στις αδικημένες, τότε μελλοντικές νυν παρούσες, γενεές και για την ακρίβεια η λυπητερή περιλαμβάνει ακόμα μόνο τα ορεκτικά. Όταν δεν σε ευχαριστεί η εργασία σου και δεν βρίσκεις και αξιόλογη οικονομική προοπτική για να τη συνεχίσεις, η απογοήτευση με τάσεις παραίτησης είναι στοιχεία αναπόφευκτα…
Το Lie flat, το ξάπλωσε και μην κάνεις τίποτα, αποτελεί ουσία θεωρητικοποίηση μίας αδυναμίας. Δεν μπορώ να επιτύχω μία καλύτερη ζωή, άρα την απαξιώνω. Μία ενστικτώδης προσωπική άμυνα. Θα χρησιμοποιούσα τη φράση «κάνω τον πόνο μου κουράγιο», όμως εμπεριέχει ανώφελα στοιχεία απαξίας. Δεν είναι το ανάλογο των χίπις, παιδιά ευπόρων οικογενειών που απαξίωναν την κακή κατανάλωση στα πλαίσια ενός trend, είναι παιδιά που απαξιώνουν έναν τρόπο ζωής γιατί δεν βρίσκουν τον τρόπο να τον αποκτήσουν. Παιδιά που κάθισαν στα θρανία για χρόνια επί χρόνων, αποξενώθηκαν από την πραγματική ζωή, την κοινώς λεγόμενη και πιάτσα, και το μόνο που εκπαιδεύτηκαν να κάνουν δεν τους προσφέρει όσα προσέφερε στους γονείς τους…
Συνήθως οι τάσεις αυτές είναι περιστασιακές, απορροφώνται μέσα στα πλαίσια των κοινωνικών και οικονομικών δυναμικών. Κύματα που συνήθως σκάνε ερμητικά πάνω σε σκληρά πανάρχαια βράχια και αποσύρονται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν δημιουργούν και τις προϋποθέσεις μεταβολών. Ή καλύτερα δεν επιταχύνουν τις αναγκαίες μεταβολές. Το παγκόσμιο reset, μπορεί να περιμένει κάποια χρόνια, μπορεί όμως και να έρθει de facto νωρίτερα. Με πολύ πόνο για όσους έσπασαν τον κουμπαρά των παιδιών αυτών, με ελπίδα όμως για τους νέους.
Στα πλαίσια των μεταβολών αυτών, δεν μπορούμε ίσως να μην αναμένουμε την ανατροπή των μορφών εργασίας, αλλά και του προσανατολισμού της εκπαίδευσης. Μία στροφή από τις σπουδές για τις σπουδές σε μία καλλιέργεια επαγγελματικών δεξιοτήτων σχετιζόμενων με τέχνες και τεχνικές που πέραν όλων των άλλων, θα ξαναφέρουν σε στενή επαφή τον εργαζόμενο με το καθ ολοκληρία αντικείμενο, να νιώσει εκ νέου πραγματικά χρήσιμος και δημιουργικός.
Και το πιο σημαντικό, να ενισχυθεί το αίσθημα της ελευθερίας και των ελεύθερων επιλογών σε όλους τους τομείς και εκφάνσεις της ζωής. Να μην αναζητά κανείς την «ελευθερία» δια της παραίτησης, μια «ελευθερία» απομόνωσης και ματαιοπονίας.
Η λύση δεν βρίσκεται στον κάθε μορφής μοναστικό βίο, αλλά στην γεμάτη δημιουργία και ελευθερία κοσμικότητα…
