Το νομικό πλαίσιο του δικαιώματος ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης* – LLB, LLM – Νομικός

Την 7^η Ιουλίου διεξήχθησαν Εθνικές Εκλογές στις οποίες και πάλι δεν είχαν τη δυνατότητα να ψηφίσουν οι Έλληνες πολίτες που ζούν στο εξωτερικό από τον τόπο κατοικίας τους. Αυτή η αδικία πρέπει να αποκατασταθεί πάραυτα.

Συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα

Πρέπει να τονιστεί ότι το δικαίωμα ψήφου για τους πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας που διαβιούν στο εξωτερικό δεν είναι απλά αίτημα αλλά είναι Συνταγματικώς κατοχυρωμένο δικαίωμα. Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα Αναθεώρηση του 2001 (άρθρο 51 § 4) προβλέπεται, ότι οι Έλληνες πολίτες που βρίσκονται εκτός της Ελληνικής Επικράτειας (της χώρας δηλαδή), δεν αποκλείονται αυτομάτως από την εκλογική διαδικασία αλλά μπορούν να ασκήσουν τα εκλογικό τους δικαίωμα υπό προυποθέσεις. Το προαναφερθέν άρθρο ορίζει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να υιοθετήσει σχετικό εκτελεστικό νόμο του Συντάγματος με αυξημένη πλειοψηφία, δηλαδή τα 2/3 των βουλευτών (200). Σε αντίθεση λοιπόν με κάθε άλλο νομοθέτημα συμπεριλαμβανομένων και των υψίστης εθνικής σημασίας μνημονιακών δεσμεύσεων ή της Συμφωνίας των Πρεσπών για τα οποία αρκεί απλή πλειοψηφία επί των παρόντων (δηλαδή 151 ψήφοι ή λιγότεροι), το κρίσιμο ζήτημα της απρόσκοπτης εξάσκησης των δημοκρατικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών υπόκειται σε ειδική κατηγορία.

Το ζήτημα αφορά το δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές αφού το δικαίωμα ψήφου στις Ευρωεκλογές από το εξωτερικό υπάρχει ήδη και μπορεί να ασκηθεί κανονικά στις κατά τόπους έμμισθες προξενικές αρχές της χώρας διαβίωσης. Χαρακτηριστικά, εμείς που ζούμε στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) μπορέσαμε να εξασκήσουμε τα εκλογικά μας δικαιώματα στις πρόσφατες Ευρωεκλογές (Μάιος 2019) στο Λονδίνο που είναι το μόνο έμμισθο προξενείο που υπάρχει στη χώρα αφού τα άλλα έξι είναι επίτιμα και άρα άμισθα.

Το παράδειγμα των Ευρωεκλογών

Η ανάγκη αυτή έγινε πρόδηλη με την συμμετοχή στις Ευρωεκλογές, (25/05/2019) την μοναδική φορά που Έλληνες πολίτες, που ζούν στο εξωτερικό μπορούν να ψηφίσουν σε εκλογές για την Πατρίδα τους. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη και απεδείχθη το ενδιαφέρον των συμπατριωτών μας για τα τεκταινόμενα και το μέλλον της χώρας μας. Παρ’ότι δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο οι Έλληνες που ζουν σε κράτη μέλη της Ε.Ε., αποτελεί πρόκριμα για το μέλλον. Η επιτυχημένη διεξαγωγή της διαδικασίας δείχνει ότι δεν είναι λογικό το Ελληνικό κράτος να μπορεί να διοργανώσει Ευρωεκλογές σε μια χώρα αλλά να μην μπορεί να διοργανώσει Εθνικές εκλογές στις οποίες θα ψήφιζαν οι ίδιοι άνθρωποι, στο ίδιο μέρος, με την ίδια διαδικασία. Επομένως, δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ευσταθεί συνταγματικά, ηθικά και λογικά ότι ενώ μπορούσαμε (και το πράξαμε), να ψηφίσουμε στο Λονδίνο για τις Ευρωεκλογές, δεν θα μπορούσαμε να ψηφίσουμε και πάλι στο Λονδίνο για τις Εθνικές εκλογές στις 7 Ιουλίου.

Δημοκρατική υποχρέωση

Το διαχρονικό αυτό πρόβλημα πρέπει να λυθεί άμεσα και δια παντός για λόγους δημοκρατίας και ισονομίας των πολιτών. Αυτό ισχύει ήδη για τους πολίτες σχεδόν όλων των άλλων κρατών μελών της ΕΕ, συγκεκριμένα εφαρμόζεται από τις 26 από τις 28 συνολικά χώρες της Ε.Ε.

Είναι θλιβερό και άδικο που παρ’ότι οι συμπατριώτες μας βρέθηκαν σε αυτή τη δύσκολη θέση, που αποχωρίστηκαν την οικογένεια τους, τους φίλους τους, το σπίτι τους, την ίδια τους τη ζωή, έχουν να αντιμετωπίσουν και τον κρατικό αμοραλισμό και εμπαιγμό. Δυστυχώς και σε αυτές τις Εθνικές εκλογές δεν μπορέσαμε να ψηφίσουμε. Το ζητούμενο όμως είναι ότι το ελληνικό κράτος οφείλει και πρέπει να σεβαστεί, τον ανώτατο του νόμο – το Σύνταγμα που όπως αναφέρθηκε κατοχυρώνει σαφέστατα το συγκεκριμένο δικαίωμα. Εν κατακλείδι, το νεοεκλεγέν Κοινοβούλιο πρέπει να προχωρήσει άμεσα, δημοκρατικά και αποφασιστικά και να ψηφίσει το νομοσχέδιο που θα φέρει η Κυβέρνηση το προσεχές διάστημα. Είναι ζήτημα Συνταγματικής τάξης ώστε να μπορέσουν οι Ελληνες πολίτες που ζούν στο εξωτερικό να έχουν δικαίωμα ψήφου στις επόμενες εθνικές εκλογές στον τόπο διαμονής τους.

(Επικαιροποιημένη έκδοση άρθρου που είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα Ελευθερία του Λονδίνου)

*Πρόεδρος της Ειδικής Κομματικής Οργάνωσης της Νέας Δημοκρατίας –Ε.Κ.Ο. Επιστημόνων Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ)

*Νομικός με μεταπτυχιακό στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο και ερευνητής στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και της τρομοκρατιάς στον Κυβερνοχώρο.