Ποιος δεν μπορεί να γίνει βουλευτής με βάση το Σύνταγμα και τους Νόμους;

Γράφει ο Σεραφείμ Νικολάου, Πολιτικός Επιστήμονας

Περιορισμοί του δικαιώματος του εκλέγεσθαι εισάγονται με κωλύματα εκλογιμότητας και κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα.

• Κώλυμα εκλογιμότητας είναι περιορισμοί του δικαιώματος του εκλέγεσθαι , συνδεδεμένοι με μια θέση , η κατοχή της οποίας δεν επιτρέπει την ανακήρυξη υποψηφίου και την εκλογή του αν κατά κανόνα δεν έχει προηγηθεί η παραίτηση από προηγούμενη θέση .Το άρθρο 56 μιλά για τα κωλύματα εκλογιμότητας . Τα κωλύματα είναι σχετικά , απόλυτα και τοπικά.

Στο σχετικό κώλυμα απαιτείται να προηγηθεί η παραίτηση πριν την ανακήρυξη ως υποψηφίου στον αρμόδιο δικαστικό επιμελητή. Στο σχετικό κώλυμα εμπίπτουν : οι έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι , οι έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι εκτός των πανεπιστημιακών , οι υπηρετούντες σε Ένοπλες Δυνάμεις και Σώματα Ασφαλείας , όλα τα αιρετά όργανα , μονοπρόσωπα, των ΟΤΑ , οι διευθύνοντες των ΝΠΔΔ και των πάσης φύσεως νομικών προσώπων του Δημοσίου

Στο απόλυτο κώλυμα εκλογιμότητας , που αποτελεί μορφή στέρησης του εκλέγεσθαι ,καθώς καθ’ όλη την διάρκεια της θητείας του ατόμου που τις κατέχει δεν μπορεί να ανακηρυχθεί υποψήφιος εμπίπτει η ιδιότητα του μονοπρόσωπου οργάνου , του Δημάρχου , του Περιφερειάρχη , του Αντιπεριφερειάρχη και των στρατιωτικών και πολιτικών υπαλλήλων που έχουν αναλάβει υποχρέωση να παραμείνουν για ορισμένο χρόνο στην υπηρεσία τους .

Στο τοπικό κώλυμα εκλογιμότητας δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι ούτε να ανακηρυχθούν βουλευτές σε όποια εκλογική περιφέρεια εκτεινόταν η τοπική αρμοδιότητά τους .

Άρα λοιπόν για να είναι υποψήφιοι πρέπει να παραιτηθούν πριν την συμπλήρωση της προθεσμίας , που είναι δεκαοκτώ μήνες , τους τελευταίους της τετραετούς βουλευτικής περιόδου. Το κώλυμα δεν ισχύει αν όμως η βουλευτική περίοδος διαρκέσει λιγότερο .

Στο τοπικό κώλυμα υπάγονται , οι Διευθύνοντες οργανισμών , τα μέλη των ΑΔΑ , οι ένστολοι αξιωματικοί και οι γγ Υπουργείων , οι έμμισθοι υπάλληλοι του δημοσίου .

• Από το μέρος των εκλεγμένων εισάγονται τα κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα. Πρόκειται για ιδιότητες και δραστηριότητες που δεν επιτρέπονται στον αιρετό .Αποβλέπουν στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας και στην προστασία του κύρους του βουλευτή. Το άρθρο 57 αναφέρεται στα ασυμβίβαστα . Δεν συμβιβάζεται λοιπόν η ιδιότητα του βουλευτή με διευθύνοντα ρόλο σε επιχείρηση που αναλαμβάνει έργα του δημοσίου , απολαμβάνει προνομίων διαχειρίζεται τηλεοπτικό ή ραδιοτηλεοπτικό σταθμό, μισθώνει ακίνητα του δημοσίου για εμπορικούς σκοπούς και ασκεί υπηρεσίες κοινής ωφέλειας .

Η αναθεώρηση του 2001 επιδίωξε την εισαγωγή του επαγγελματικού ασυμβιβάστου ,ώστε να καταστούν οι βουλευτές , λειτουργοί πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Μονόδρομος αποτελεί μολοταύτα η οριστική κατάργηση του ασυμβιβάστου.