Ο Αυριανισμός ποτέ δεν πεθαίνει!

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Ο Αυριανισμός δεν προέκυψε ως αυτοφυές φαινόμενο. Δεν αποτέλεσε την έμπνευση ενός και μόνου ανθρώπου. Πώς θα μπορούσε άλλωστε. Ο επικοινωνιακός λαϊκισμός, η μιντιακή κατακρεούρηγηση προσωπικοτήτων, η κατασκευή ειδήσεων, το ξεπούλημα στην εξουσία, αποτελούν διαχρονικά εργαλεία στην εκάστοτε επιχείρηση προπαγάνδας και καθοδήγησης της κοινής γνώμης.

Το μοντέλο πολιτικής στρατηγικής του “σκληρού ροκ“, αναπόσπαστη τακτική του οποίου υπήρξε ο Αυριανισμός, ήρθε να ολοκληρώσει ένα σκεπτικό επιθετικής λαφυραγώγησης των ελαστικών συνειδήσεων μέρους των πολιτών, των απωθημένων, των θυμικών εμμονών τους. Με “στρατηλάτη” τον Κώστα Λαλιώτη, μια συγκεκριμένη κρίσιμη μεταπολιτευτική εποχή, παρασύρθηκε στον κυκεώνα της παραφιλολογίας, των υπονοούμενων, της στόχευσης χαρακτήρων.

Το καντηλάκι της συνωμοσιολογίας, της ρητορικής ακρότητας, της σπίλωσης, άναβε λίγο, λίγο με την δική μας ανοχή κι όχι μόνο. Την περίοδο της “Αλλαγής”, άλλαξαν τα ήθη και τα έθιμα και σε αυτό το επίπεδο. Ο επιθετικός, έως και προσβλητικός, λόγος έγινε καθημερινό όπλο στα χέρια των πολιτικών και των δημοσιογραφικών υποστηρικτών τους.

Τα “γαλάζια” και “πράσινα” καφενεία, ως τα τότε λίκνα λαϊκής πολιτικής αντιπαράθεσης, τροφοδοτήθηκαν με έντονα, ισοπεδωτικά επιχειρήματα με επίκεντρο την ηθική υπόσταση του αντιπάλου. Η λογική “να ψοφίσει η κατσίκα του γείτονα” απέκτησε νέα, διευρυμένη χρήση. Η ανυπαρξία του διαδικτύου μετέτρεπε την, από στόμα σε στόμα, αναπαραγωγή μιας “είδησης” που περιβάλλονταν με την τότε αυξημένη αξιοπιστία του έντυπου τύπου, σε απόλυτη αλήθεια αφήνοντας τον καταγγελλόμενο ανυπεράσπιστο να προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας!

Κι ερχόμαστε στο σημερινό πλαίσιο για να επισημάνουμε ότι ο Αυριανισμός δεν πεθαίνει όσο ζει μέσα μας. Όσο αποτελεί καθημερινή πρακτική, ακόμη και σε διαπροσωπικό επίπεδο. Όσο η μιζέρια του έχει διαποτίσει κάθε μορφή κοινωνικής δραστηριότητας. Όσο μεσούσης της κρίσης ενισχύθηκε η ροπή προς την εύκολη αποδοχή κάθε “βολικής” ιδέας για τις αρχικές θέσεις μας. Όσο η απομάκρυνση του πολιτικού αντιπάλου επιτρέπει την χρήση κάθε μέσου, με μας να αντιδρούμε μόνο όταν αυτό συμβαίνει από την άλλη πλευρά. Όσο ακόμη κι η, κάθε μορφής βία, γίνεται αποδεκτή και καθαγιάζεται για την επίτευξη του τελικού σκοπού.

Ο θρίαμβος του Αυριανισμού εδράζεται στην μετεξέλιξη του. Μεταλλάσσεται, προσαρμόζεται στα κοινωνικά δεδομένα και τις ανάγκες μας, παίρνει την εκάστοτε μορφής μας και εκφέρεται ως κάτι φυσικό κι αναμενόμενο. Αντέχουμε να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας; Να δούμε το θηρίο που τρέφουμε στον κόρφο μας, να το αναγνωρίσουμε και να να το ξεριζώσουμε μεθοδικά, σταδιακά; Τότε ίσως υπάρχει ακόμη ελπίδα…