Λόγια… κηδείας!

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Τόση ανάλυση γύρω από μια κηδεία πολιτικού προσώπου πιθανότατα δεν έχει ξανάγινει! Ο θάνατος του Κώστα Σημίτη δεν άνοιξε μόνο τη συζήτηση γύρω από την αποτίμηση του έργου του, αν ακόμα κι αυτή μοιάζει να ξεκίνησε με όρους διαμάχης ανάμεσα στην αγιοποίηση και το πλήρες ανάθεμα, με την ψυχραιμία να μη λαμβάνει τον χώρο που της αναλογεί.

Περισσότερο ασχοληθήκαμε με τα τυπολατρικά της μεταθανάτιας διαδικασίας. Το πόσες μέρες έπρεπε να διαρκέσει το εθνικό πένθος και το ποιοι παρέστησαν ή όχι στην κηδεία του και τι ακριβώς δήλωσαν με αφορμή τον χαμό του πρώην πρωθυπουργού, έδειξε να μας πει ενδιαφέρει ως κάτι εξαιρετικά σημαντικό.

Λες και είναι δύσκολο ή περίπλοκο να καταλήξουμε στις τιμές που, ανεξαρτήτως αξιολόγησης ή ιδεολογικής προτίμησης, θα πρέπει να αποτυπώνονται σε κάθε εκλιπόντα θεσμικό παράγοντα. Λες και το να συμφωνήσουμε πχ στις τρεις μέρες εθνικού πένθους για τους πρώην πρωθυπουργούς και στις τέσσερις για τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας, είναι μια πράξη που απαιτεί ειδικές ικανότητες και υψηλό ηθικό ανάστημα!

Από την άλλη, πόση σημασία έχουν άραγε τα όσα λέγονται ή δεν λέγονται από τους επιγόνους; Συνήθως οι δηλώσεις δεν ξεφεύγουν από την τυπική αναφορά όσων αντικειμενικά θετικών έχει συνεισφέρει ο αποθανών στο βίο του, φτάνοντας έως την ολοκληρωτική ωραιοποίηση από όσους προσδοκούν να παρουσιαστούν ως πολιτικοί κληρονόμοι και προβλέπουν σε αντίστοιχη εκμετάλλευση του θλιβερού γεγονότος.

Έπρεπε να μιλήσει ο πρωθυπουργός ως ουσιαστικά πολιτικός συνεχιστής του Κώστα Σημίτη; Έπρεπε να παρευρεθούν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς και να δηλώσουν κάτι παραπάνω από τα τυπικά λόγια που εκστόμισαν;

Ο πρωθυπουργός έχει επιλέξει να καταλάβει τον χώρο της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και να εγκαταλείψει τα δεξιά ανοίγματα, βλέποντας τις οποίες απώλειες του να είναι ισόποσες προς τα δεξιά και τα αριστερά του. Επιλογή που προς το παρών δεν θέτει σε κίνδυνο την πολιτική ηγεμονία, ελλείψει ισχυροί δευτέρου πόλου, κάνει όμως σίγουρη την ανάγκη ενός δευτέρου, πιθανότατα και τρίτου συγκυβερνήτη μετά τις επόμενες εκλογές.

Ο Κώστας Καραμανλής έχοντας τον Κώστα Σημίτη ως κύριο αντίπαλο στην πολιτική του καριέρα, και έχοντας τον χαρακτηρίσει ως αρχιερέα της διαπλοκής θα ήταν αστείο να ομονοήσει στην αγιοποίηση του. Ο δε Αντώνης Σαμαράς, προφανώς και δεν μπορούσε να παραστεί σε μια τελετή που κατέληξε στην επισημοποίηση αυτού που καταγγέλλει ως ιδεολογική μετατόπιση της ΝΔ. Ούτε βέβαια είναι συγκρίσιμη η παρουσία του στην κηδεία του Ανδρέα Παπανδρέου, με τον οποίο επίσης τον χώριζε ιδεολογικό χάος αλλά ψήφισαν συναινετικά έναν από τους καλύτερους ΠτΔ, τον Κωστή Στεφαβόπουλο και ο εκλιπών είχε εκφράσει την πλήρη ταύτιση του στις εθνικές θέσεις του Αντώνη Σαμαρά στον Σκοπιανό.

Ο σεβασμός απέναντι στον νεκρό είναι δεδομένος. Η στάση καθενός όμως απέναντι στην πορεία του, τις επιτυχίες ή τα σφάλματά του, την επίδραση του στο ρου της χώρας δεν κρίνεται από τη στιγμή αλλά από τις θέσεις του την ώρα της κάθε κρίσης αλλά κι από την τωρινή αξιοποίηση ή αντίστοιχα απόσταση από την παρακαταθήκη και τους ανθρώπους που τη διαμόρφωσαν.