Η Εβδομάδα που δεν μας Είπαν XVI
Γράφει ο Ρένος Δούκας
Η ευθύνη δεν είναι διακοσμητικό. Δεν τιτλοφορείται, δεν φωτογραφίζεται, δεν μεταδίδεται με infographics. Είναι η διαφορά ανάμεσα στο να λες και στο να κάνεις. Η ηγεσία κρίνεται από τις συνέπειες που αφήνει στο πεδίο, όχι από τις εντυπώσεις που παράγει στα δελτία ειδήσεων.
Οι αγωγοί δεν εξασφαλίζουν εθνική κυριαρχία. Την υπονομεύουν, όταν η ροή περνά χωρίς να ελέγχεις τη βάνα. Αν δεν έχεις λόγο στη διανομή, δεν είσαι στρατηγικός κόμβος. Είσαι πέρασμα. Και αν δεν έχεις επάρκεια, η ενεργειακή διαφοροποίηση γίνεται αλλαγή εξάρτησης. Από το Κρεμλίνο στη Wall Street. Η Ευρώπη δεν ζητά την ασφάλειά σου. Ζητά τη διευκόλυνσή της.
Όσο δεν επενδύεις στην εγχώρια παραγωγή -λιγνίτης με σύγχρονες τεχνολογίες, ΑΠΕ υπό δημόσιο έλεγχο, εγχώριοι υδρογονάνθρακες- παραμένεις μεταπράτης της ενεργειακής σου πολιτικής. Το αφήγημα της «πράσινης μετάβασης» καταντά βιτρίνα για εισαγόμενο εξοπλισμό και εξαγόμενα κέρδη. Αν δεν παράγεις ούτε τα φωτοβολταϊκά που στήνεις, μην μιλάς για ενεργειακή κυριαρχία.
Οι συμμαχίες δεν χτίζονται με κοινές δηλώσεις. Χτίζονται με δυνατότητα επιβολής. Όταν δεν έχεις λόγο στις ΑΟΖ, όταν η Κύπρος εγκαταλείπεται στην τύχη της και τα κοιτάσματα μένουν ανεκμετάλλευτα, η στρατηγική σου απουσιάζει. Και όταν δεν παράγεις αποτροπή, τότε το μόνο που προσφέρεις είναι χώρος. Ούτε επιρροή ούτε εγγύηση. Μόνο κενό.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι γέφυρα αν δεν έχει ισχύ. Γιατί οι γέφυρες πατιούνται και από τις δύο πλευρές. Και δεν είναι η δουλειά μας να διευκολύνουμε τις φιλοδοξίες τρίτων. Είναι να παράγουμε εθνική στρατηγική. Η χώρα που κάποτε διαμόρφωνε ισορροπίες, σήμερα περιορίζεται σε συμμετοχή χωρίς φωνή.
Το κράτος δεν αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά του με πλατφόρμες. Αλλά με το αν ο πολίτης νιώθει δικαιοσύνη. Όταν η πρόσβαση στον γιατρό γίνεται καθυστέρηση, ο μισθός εξαϋλώνεται από την ακρίβεια και η καταγγελία κοστίζει, τότε η λέξη «κράτος» είναι προσβολή. Όχι υπόσχεση.
Η ψηφιοποίηση χωρίς αξιοκρατία είναι μηχανισμός ελέγχου. Τα data centers δεν είναι μεταρρύθμιση. Είναι το νέο γραφειοκρατικό τέρας, χωρίς πρόσωπο. Όταν λείπει ο γιατρός, όταν το σχολείο δεν έχει καθηγητή και το λεωφορείο δεν περνά, τότε δεν χρειάζεσαι SMS. Χρειάζεσαι Πολιτεία. Με πρόσωπο και ευθύνη.
Ασφάλεια σημαίνει εμπιστοσύνη. Αν ο πολίτης δεν εμπιστεύεται την αστυνομία, αν ο θεσμός εκπέμπει φόβο και όχι προστασία, τότε δεν μιλάμε για ασφάλεια. Μιλάμε για κρατική αποτυχία. Η ανομία δεν λύνεται με drones, αλλά με ισονομία. Ούτε με ελέγχους, αλλά με κοινωνική συνοχή.
Τα επιδόματα δεν είναι πολιτική. Είναι συγγνώμη. Η φιλανθρωπία δεν αντικαθιστά την εργασία. Ο πολίτης θέλει δουλειά, όχι ελεημοσύνη. Κάθε επίδομα είναι παραδοχή πως απέτυχες να του δώσεις αυτάρκεια. Και όταν βαφτίζεις την αποτυχία «κοινωνική πολιτική», προσβάλλεις και τον ίδιο και τη νοημοσύνη του.
Θεσμός δεν είναι αυτός που υπακούει στην εξουσία. Είναι αυτός που την ελέγχει. Κράτος Δικαίου δεν είναι η ασυλία των ισχυρών, ούτε η ποινικοποίηση της διαφωνίας. Είναι οι κανόνες που ισχύουν για όλους. Όταν οι παρακολουθήσεις γίνονται κανονικότητα, οι παρεμβάσεις ρουτίνα και η Δικαιοσύνη μηχανισμός συμμόρφωσης, τότε δεν έχεις Κράτος. Έχεις Καθεστώς.
Η σταθερότητα δεν είναι απουσία θορύβου. Είναι παρουσία νοήματος. Όταν ο λαός σωπαίνει, δεν σημαίνει πως συμφωνεί. Σημαίνει ότι κουράστηκε να ελπίζει. Η σιωπή δεν είναι συναίνεση. Είναι το τελευταίο στάδιο πριν τη ρήξη. Και η εμπιστοσύνη δεν προκύπτει από ποσοστά, αλλά από πράξεις.
Ανάπτυξη χωρίς δικαιοσύνη είναι φενάκη. Αν δεν ωφελεί τον μικρομεσαίο, αν δεν κρατά τους νέους εδώ, αν δεν επιστρέφει την αξία στην περιφέρεια, τότε δεν είναι ανάπτυξη. Είναι διανομή υπεραξίας προς τους λίγους. Είναι αποικιακή εκδοχή της οικονομίας. Και όσοι βαφτίζουν το ξεπούλημα ως «επενδυτικό θαύμα», απλώς παριστάνουν τους ηγέτες.
Η αγορά δίνει πίστωση. Όχι εντολή. Όσες φορές εμπιστευτήκαμε τους δείκτες, πληρώσαμε το κόστος στην πραγματική ζωή. Οι αριθμοί δεν είναι λαός. Οι αξιολογήσεις δεν είναι δημοκρατία. Η Ιστορία, μόνο, έχει το δικαίωμα να αποφαίνεται.
Η ανεργία δεν μειώνεται όταν φεύγουν οι άνεργοι. Ούτε αυξάνεται το εισόδημα όταν τα ενοίκια θυμίζουν Λονδίνο και οι νέοι ζουν σε πλατφόρμες αντί για όνειρα. Όταν οι δείκτες δεν περιλαμβάνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, είναι ψευδείς.
Η περιφέρεια δεν αναπτύσσεται με επισκέψεις. Αναπτύσσεται με παρουσία. Με πολιτική. Όχι με τουρισμό εξουσίας. Όσο η επαρχία πεθαίνει και η πρωτεύουσα επεκτείνεται σαν όγκος χωρίς έλεγχο, η χώρα αποσταθεροποιείται. Η ανάπτυξη της Αθήνας δεν είναι επιτυχία. Είναι ένδειξη αδυναμίας εθνικού σχεδιασμού.
Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη να γίνει «ελκυστική». Έχει ανάγκη να είναι δίκαιη. Δυνατή. Ελεύθερη. Όχι κατά φαντασίαν επιτυχημένη. Αλλά πραγματικά αυτοδύναμη.
Όσοι μιλούν για αισιοδοξία χωρίς να αγγίζουν την αλήθεια, καλλιεργούν αυταπάτες. Το σχέδιο χωρίς ψυχή είναι μακέτα. Η διαχείριση δεν είναι όραμα. Το μέλλον δεν θα το φτιάξουν οι επικοινωνιολόγοι. Αλλά οι στοχαστές με πυξίδα την Πατρίδα.
Κι εμείς σε αυτή την Ελλάδα πιστεύουμε. Όχι σε μια Ελλάδα που παριστάνει τον δυτικό εαυτό της. Αλλά σε μια Ελλάδα που ξέρει τι είναι. Ποια είναι. Ποιον υπηρετεί. Μια Ελλάδα με ρίζες, όχι με βιτρίνα. Ελεύθερη, όχι διαχειριζόμενη. Δικαία, όχι καλλωπισμένη για εξώφυλλο.
