Η Εναλλακτική Γερμανία κι ο ανήμπορος Τσίπρας

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Για μια ακόμη φορά οι δημοσκοπήσεις απέτυχαν να καταγράψουν σε όλο τους το εύρος τις διεργασίες στην γερμανική κοινωνία. Η μεταναστευτική κρίση κι οι επιπτώσεις της υποτιμήθηκαν σε σχέση με την οικονομική κρίση και την διαχείριση της, αφήνοντας τεράστια περιθώρια για εκλογικές ανακατατάξεις.

Η συνολική εικόνα δεν διαφέρει και πολύ από αυτό που αποτυπώνεται τα τελευταία χρόνια σε σχεδόν όλες τις Ευρωπαϊκές κάλπες. Άνοδος των αντιευρωπαϊκών φωνών, καθίζηση της σοσιαλδημοκρατίας, σχετικές αντοχές της Κεντροδεξιάς. Αν κάτι εντυπωσίασε ήταν η εκτόξευση των ποσοστών της Ακροδεξιάς που σχεδόν τριπλασίασε τα ποσοστά της ενώ σε άλλες χώρες τέτοιου είδους κινήματα ήταν υπαρκτά εδώ και πολλά χρόνια.

Οι πρώτες αντιδράσεις μετά τα αποτελέσματα δεν δείχνουν ότι έχει γίνει πλήρως αντιληπτή η εναλλακτική οπτική που αποκτούν όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες κι οι αναλύσεις παραμένουν κάπως αφαιρετικές κι αποστασιοποιημένες από τα γεγονότα. Η ενίσχυση της αντιευρωπαϊκής ρητορικής οφείλεται τόσο στην αδυναμία να ελεγχθούν οι μεταναστευτικές ροές όσο και το ότι αυτό συνέβη σε μια περίοδο οικονομικών δυσχερειών.

Κάποιοι λησμονούν ότι παρά την σταθερότητα της γερμανικής οικονομίας και την δραστική μείωση της ανεργίας τα επίπεδα φτώχειας στα μεγάλα αστικά κέντρα αυξήθηκαν σημαντικά. Επιπρόσθετα, το κλίμα απαξίωσης για την Ελλάδα, η παραπληροφόρηση για τις αιτίες και την αποτελεσματική λύση της κρίσης και η αντιφατική, γραφειοκρατική Ευρωπαϊκή παρέμβαση άφηνε τους πάντες δυσαρεστημένους και με τεράστια ερωτήματα για το μέλλον.

Σε αυτές τις συνθήκες η μεταναστευτική επιβάρυνση και το τρομοκρατικό κρεσέντο διέγειραν τα εθνοκεντρικά χαρακτηριστικά των πολιτών και ανέσυραν όλους τους δυνητικούς φόβους, ειδικά νεότερων εκλογικών σωμάτων όπως δείχνουν τα exit polls. Όποια κι αν είναι η επόμενη κυβέρνηση αν δεν προκύψουν πειστικές απαντήσεις στα δυο αυτά θεμελιώδη ζητήματα, η… εναλλακτική οπτική για την Γερμανία και την Ευρώπη θα αποκτά όλο και μεγαλύτερη θυμική δυναμική ακόμη κι αν στερείται ολοκληρωμένου σχεδίου αντιμετώπισης των ίδιων θεμάτων.

Το κακό για την Μέκρελ είναι ότι βρίσκεται σε ένα ιστορικό μεταίχμιο που θα κρίνει την πορεία των εξελίξεων για αρκετά χρόνια. Σε οικονομικό επίπεδο στέκεται ανάμεσα στην ενταντικοποίηση της φεντεραλιστικής ατζέντας και την διοικητική αναδιοργάνωση με όρους εθνικής ευαισθησίας. Στο δε μεταναστευτικό θέμα οφείλει να επιλέξει μεταξύ ενσωμάτωσης και αποτρεπτικής σκλήρυνσης.

Αν καταλήξουμε στην κυβερνητική… Τζαμάικα, με συμμετοχή Φιλελευθέρων και Πράσινων, οι ήδη υπάρχουσες αντιθέσεις θα ενταθούν και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα προκύψουν εκείνες οι συναινέσεις που θα καταστήσουν την Ε.Ε. έναν λειτουργικό μηχανισμό και κατά πόσο θα επιλεγούν μεταναστευτικές πολιτικές που θα καθησυχάσουν τις ανησυχίες.

Η Ελλάδα του Αλέξη Τσίπρα παρακολουθεί αμήχανη τα τεκταινόμενα και ψελλίζει κάτι για… ήττα της λιτότητας, τη στιγμή που Αριστεροί και Πράσινοι απλά διατηρούν την απήχηση τους δίχως να αποκομίζουν κανένα όφελος από την αποδόμηση των δυο μεγάλων κομμάτων. Η ακροδεξιά ριζοσπαστικοποίηση και η δυναμική επάνοδος των πιο φιλελεύθερων φωνών, μάλλον προήλθε, κατά την εγχώρια δημιουργική ασάφεια, από την βαθιά κρυμμένη… επαναστατική τάση των Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών ψηφοφόρων!

Ας προετοιμαστούν λοιπόν για την σκληρή πραγματικότητα που έρχεται και δεν αποκλείεται να φέρει ακόμη πιο αφόρητη την κατάσταση των μεταναστευτικών ροών στην Ελλάδα. Από δε οικονομικής πλευράς είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε μπροστά όχι τόσο σε άμεση σκλήρυνση της Ευρωπαϊκής στάσης ως προς την αξιολόγηση αλλά στην βιασύνη να ξεμπερδεύουν με το ελληνικό ζήτημα με την ελάχιστη δυνατή περαιτέρω εμπλοκή.

Από την στιγμή που δημοσιονομικά έχουμε ουσιαστικά ολοκληρώσει την προσαρμογή, η ρύθμιση του χρέους με μεθόδους επιμήκυνσης αποπληρωμής θα συμβεί μετά το τέλος του προγράμματος, θα επανέλθουμε στις αγορές αν και με σχετικά υψηλά επιτόκια και οι ρυθμοί ανάπτυξης θα αποτυπώνονται ως ασθενικά θετικοί, το βλέμμα των Ευρωπαίων θα βρίσκεται στο επόμενο βήμα. Επιβάλλοντας άτεγκτους κανόνες για τις από εδώ και πέρα διασώσεις, ώστε να λειτουργούν αποτρεπτικά για όποια χώρα θα θελήσει να εμπλακεί σε μια τέτοια διαδικασία.

Κι η Ελλάδα είναι σχεδόν σίγουρο ότι αν δεν αλλάξει παραγωγικό πρότυπο και τρόπο λειτουργίας του δημοσίου τομέα, γρήγορα θα ξαναβρεθεί να αναζητεί χέρι βοηθείας και τότε ακόμη κι αυτή η αναβλητική, καθυστερημένη και στρεβλά σχεδιασμένη παρέμβαση θα μοιάζει με ευπρόσδεκτο γιατρικό…