Το εκλογικό 2019 κι ο αστάθμητος οικονομικός παράγοντας

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Το 2019 ήρθε φουριόζικο για να αφήσει το στίγμα του. Ξεκίνησε με μια πρόσκαιρη κακοκαιρία που μακάρι να αποδειχτεί το μόνο μελανό σημείο του. Το εγχώριο ενδιαφέρον μπορεί να περιστρέφεται γύρω από τις αναμενόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, αν μας το επιτρέψουν οι φαντασιακές θεσμικές ανατροπές που… διασχίζουν το μυαλό κάθε επίδοξου… Κυρίτση, αλλά το διεθνές οικονομικό περιβάλλον βρίσκεται σε ένα κομβικό μεταίχμιο που θα καθορίσει την ασφαλή και αναπτυξιακή πορεία των επόμενων ετών ή θα δρομολογήσει το πισωγύρισμα σε προστατευτικές και αβέβαιες περιόδους.

Όσο εμείς θα ασχολούμαστε με το βατερλό των αυτοδιοικητικών εκλογών που θα παρασύρει κάθε διοικητική ικανότητα αφήνοντας τις τοπικές κοινωνίες στο έλεος των εν δυνάμει συνεργασιών σε μια χώρα χωρίς κουλτούρα συνεννόησης ούτε στα απολύτως αυτονόητα, και θα προσπαθούμε να συνδέσουμε τα κομμάτια ενός μετεκλογικού κοινοβουλευτικού τοπίου το οποίο δεν αποκλείεται να ανατραπεί ξανά βάναυσα λόγω της Προεδρικής εκλογής, η Ευρώπη θα διαβαίνει το σταυροδρόμι των ευρωεκλογών, με τις οποίες ελάχιστα θα ασχοληθούμε, δίχως να αποκλείεται να ανατρέψει μια για πάντα τις πολιτικές ισορροπίες.

Ο ευρωσκεπτικισμός γιγαντώθηκε την τελευταία δεκαετία, κάτω από την κοινωνική πίεση των επιπτώσεων της κρίσης, την αρχική αδράνεια αντίδρασης κι αντιμετώπισης της ρίζας του οικονομικού προβλήματος, την αναβλητικότητα στην προώθηση άμεσων κι αποτελεσματικών λύσεων σε θέματα μετανάστευσης και τρομοκρατίας. Πλέον έρχεται να εκφραστεί πιο ισχυρός από ποτέ και μάλιστα όχι μέσα από τις πιο δομημένες κι εμπεριστατωμένες φωνές αλλά από την συναισθηματική έξαρση και την φορτισμένη ρητορική των πιο ακραίων εκπροσώπων του.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και σε οικονομικό επίπεδο. Ο προστατευτισμός, έστω κι ως διαπραγματευτική απειλή, επανήλθε στο επίκεντρο, μάλιστα στην πιο εύθραυστη συγκυρία. Ο επικείμενος επιτοκιακός ανήφορος εκ μέρους των Κεντρικών Τραπεζών απειλεί να καταστρέψει τις φαινομενικά θετικές προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας όπως ήδη αποτυπώνεται στις χαμηλές χρηματιστηριακές πτήσεις των τελευταίων μηνών.

Αν, από τη μια, ΗΠΑ και Κίνα δεν καταλήξουν σε ένα ελάχιστο κοινό παρανομαστή ώστε να αποφευχθεί η ανακύκλωση των δασμών που στο διάβα της θα συμπαρασύρει και την Ευρώπη, κι από την άλλη, η υπεραισιοδοξία και η εμπιστοσύνη των τραπεζιτών στις αναπτυξιακές δυνάμεις των μεγάλων αγορών φέρει πρόωρη και ανισόρροπη αύξηση των επιτοκίων, η πιθανότητα επιβεβαίωσης του σεναρίου για μια πολυετή σχετική στασιμότητα μετά την κρίση, όπως την περιέγραφα από το 2011 στο “Η κρίση κι ο «πόλεμος» του μέλλοντος μας…” θα βρίσκεται προ των πυλών.

Κι ο μέγιστος φόβος για την χώρα θα είναι η επιβεβαίωση του χειρότερου δυνατού σεναρίου. Αυτού στο οποίο αναφέρθηκε πρόσφατα ο Κώστα Σημίτης και το οποίο έχω εκτενώς αναλύσει εδώ και πάνω από ένα χρόνο. “Το χειρότερο σενάριο για την χώρα”. Να βρεθούμε, δηλαδή, εκτεθειμένοι σε ένα τσουνάμι αρνητικών εξελίξεων το οποίο δεν μπορούμε να διαχειριστούμε, όντως βρισκόμενοι στην κόψη του ξυραφιού, και να προκύψει, υπό το βάρος νέων πολιτικών εξελίξεων, ανάγκη για λήψη νέων μέτρων και νέα δανειακή στήριξη.

Ας ευχηθούμε όλοι το 2019 να αποδειχτεί μια οριστική παρένθεση σε όσα ταλανίζουν την Ελλάδα, εδώ και χρόνια, και να έρθει μια βαθιά, ουσιαστική αλλαγή στην ηθική, αξιακή αλλά και οικονομική σφαίρα των ζωών μας.

Υ. Γ. Οι εκλογές θα κλείσουν τον κύκλο τής δημιουργικής  ασάφειας και του αριστερού ηθικού πλεονεκτήματος. Οι εθνικές πληγές από τη συμφωνία των Πρεσπών μάλλον δεν θα ξεπεραστούν ποτέ.