12 Οκτωβρίου 1944. Η απελευθέρωση της Αθήνας
Στις 5 Οκτωβρίου 1944, οι σοβιετικές δυνάμεις που προέλαυναν ακάθεκτες στα Βαλκάνια, αποκτούσαν επαφή με τους παρτιζάνους του Τίτο στη Γιουγκοσλαβία, ενώ η Βουλγαρία κήρυσσε τον πόλεμο κατά της Γερμανίας αλλά καταλαμβανόταν από τους Σοβιετικούς. Οι Άγγλοι έκαναν απόβαση στην Ελλάδα στις 24 του Σεπτεμβρίου. Οι Γερμανοί αποφάσισαν να εκκενώσουν τα Βαλκάνια.
Στις 12 Οκτωβρίου 1944, χιλιάδες λαού ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας πανηγυρίζοντας, καθώς ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης εξαφανίστηκε με τη σβάστικα υπό μάλης. Η υποστολή της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη γιορτάστηκε ως το ύστατο σημάδι για την απελευθέρωση που επιτέλους ήλθε. Η Αθήνα δεν κοιμήθηκε. Όλα λειτουργούσαν άψογα, παρά το κενό εξουσίας: Οι Άγγλοι δεν πρόλαβαν να φτάσουν, η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου βρισκόταν ακόμα στο Κάιρο και ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), όπως έχει ήδη συμφωνήσει, δεν έκανε επίσημα την εμφάνισή του.
Με ενέργειες του ΕΑΜ (Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου), στις 10 Μαρτίου 1944 συγκροτήθηκε η ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) που μεταβλήθηκε σε κυβέρνηση του βουνού. Με εκλογική διαδικασία στις απελευθερωμένες από τον ΕΛΑΣ περιοχές, η ΠΕΕΑ απέκτησε τη λαϊκή εντολή. Στο Κάιρο, την εκεί εξόριστη κυβέρνηση ανέλαβε ως πρωθυπουργός ο Γεώργιος Παπανδρέου (Απρίλιος 1944) που συγκάλεσε σε σύσκεψη όλους τους παράγοντες της αντίστασης. Οι αποφάσεις (Μάιος του 1944) περιλαμβάνονταν στην αποκληθείσα «Χάρτα του Λιβάνου»: Θα σχηματιζόταν κυβέρνηση εθνικής ενότητας και ένα δημοψήφισμα θα αποφάσιζε για το μέλλον του στέμματος, γύρω από το οποίο περιστρέφονταν και οι κύριες διαφωνίες.
Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου έφτασε, από το Κάιρο, στην ελεύθερη Αθήνα, στις 18 Οκτωβρίου 1944, ενώ τη στρατιωτική διοίκηση της πρωτεύουσας είχε αναλάβει, τέσσερις μέρες πριν, ο Άγγλος στρατηγός Σκόμπι. Το μέλλον θα αποδεικνυόταν ζοφερό.
