Megxit – Το νομικό υπόβαθρο

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης *

Εδώ και λίγες ημέρες το κύριο θέμα στην ειδησεογραφία εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και διεθνώς είναι η ανακοίνωση του πριγκιπικού ζεύγους Πρίγκιπα/Δούκα του Sussex Harry και της συζύγου του Δούκισσας του Sussex Megan Markle για την απομάκρυνση τους από τα καθήκοντα τους ως ανώτερα μέλη της Βασιλικής οικογενείας. Το άρθρο αυτό εξετάζει το περίπλοκο αυτό θέμα από τη νομική του σκοπιά και δεν επισέρχεται σε θέματα lifestyle. Σε επόμενο άρθρο θα υπάρξει ανάλυση των οικονομικών ζητημάτων και αντικρουώμενων συμφερόντων.

Νομικά ζητήματα

Το ΗΒ είναι μια από τις τρείς χώρες του κόσμου, οι άλλες δύο είναι η Νέα Ζηλανδία και το Ισραήλ, που δεν έχουν γραπτό κωδικοποιημένο Σύνταγμα. Έτσι σε αντιδιαστολή με την Ελλάδα, ο ρόλος του Στέμματος (Crown) και η σχέση του με την πολιτεία/κράτος δεν είναι Συνταγματικά ξεκάθαρος και κατοχυρωμένος. Αυτό ισχύει για τα προνόμια, υποχρεώσεις, δικαιώματα, τίτλους, αξιώματα των μελών της Βασιλικής οικογένειας. Όλα αυτά τα θέματα αποσαφηνίζονται βάσει νόμων και κανόνων που εδράζουν στο εθιμικό δίκαιο που ισχύει στο ΗΒ και στις περισσότερες χώρες της Κοινοπολιτείας όπως η Κυπριακή Δημοκρατία. Επομένως, η κατάσταση για την Βασιλική οικογένεια μπορεί δυνητικά να επιδεινωθεί ραγδαία ανάλογα με τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. 

Αυτό απεδείχθη στις 10/01 όταν ο βουλευτής και τότε υποψήφιος για την Προεδρία του Εργατικού κόμματος Clive Lewis (αποσύρθηκε από τη διεκδίκηση στις 13/01) δήλωσε στα πλαίσια της προεκλογικής του καμπάνιας ότι θα μπορούσε να διεξαχθεί δημοψήφισμα σχετικά με το μέλλον της μοναρχίας στο ΗΒ. Αυτή η πρωτοφανής δήλωση είναι απόρροια της κόπωσης του λαού από την παρατεταμένη κρίση στον οίκο των Windsor που ταλανίζεται επί εβδομάδες με σκάνδαλα. Πρώτα ήταν το σκάνδαλο Epstein με τον Πρίγκιπα/Δούκα του York Andrew, δεύτερο γιό (και τρίτο παιδί) της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ που συγκλόνισε το παλάτι τον Νοέμβριο και οδήγησε ουσιαστικά στην αποπομπή/απόλυση από τα καθήκοντα του. Δεύτερο και ακόμη μεγάλύτερο πρόβλημα αποτελεί η σχέση του Παλατιού με το πριγκιπικό ζεύγος των Sussex. Μια τέτοια δήλωση αμφισβήτησης θα ήταν αδιανόητη μόλις 2,5 μήνες πρίν.

Ζητήματα ασφαλείας

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που έχει προκύψει είναι τα έξοδα για την προστασία/φύλαξη του ζεύγους και του γιού τους Archie στην περίπτωση που αποφασιστεί οριστικά να παιρνούν τη μισή χρονιά εκτός ΗΒ και να ζούν σε Η.Π.Α. και Καναδά. Λόγω του δυστυχήματος που κόστισε τη ζωή στην μητέρα του Πρίγκιπα Harry, οι υπηρεσίες ασφαλείας θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια να προστατεύουν την οικογένεια και στην Βόρεια Αμερική. Το δυστύχημα της Πριγκίπισσας Diana στις 31/08/1997 έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη ζωή των γιών της, Πριγκίπων William και Harry και είναι ένας από τους λόγους που προβάλλονται ως εξήγηση για την απόφαση του Πρίγκιπα να αποτραβηχτεί από τα καθήκοντα του και τα Βρετανικά Μ.Μ.Ε. Το γεγονός ότι οι ρόλοι δεν είναι Συνταγματικώς κατοχυρωμένοι αφήνει περιθώρια για ερμηνείες ως προς τις υποχρεώσεις της Πολιτείας απέναντι στο ζεύγος αν όντως αποχωρήσει από τα καθήκοντα του. 

Καναδάς

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ δεν είναι μόνο Βασίλισσα του ΗΒ αλλά Βασίλισσα και “Αρχηγός του Κράτους” μιας σειράς κρατών συμπεριλαμβανομένου και του Καναδά. Η περιπλοκότητα του ζητήματος αποτυπώνεται στις δηλώσεις του Καναδού Πρωθυπουργού Justin Trudeau (13/01) που δήλωσε ότι η χώρα του διατίθεται να καλύψει τα μισά ετήσια έξοδα (περίπου £1 εκ.) για την ασφάλεια της οικογένειας όταν βρίσκονται στον Καναδά. Επομένως η χώρα του προτίθεται να καλύψει το ποσό των £500,000. Αντιθέτως, η Σκιώδης Υπουργός Εξωτερικών και υποψήφια για την Προεδρία του Εργατικού κόμματος Emily Thornberry δήλωσε (12/01) ότι το κόστος για την ασφάλεια της οικογένειας στο εξωτερικό πρέπει να το επωμιστούν εξ ολοκλήρου οι Βρετανοί φορολογούμενοι λόγω της προσφοράς του Πρίγκιπα ως (αποστράτου) στελέχους των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό το ζήτημα αυτό επηρεάζει πολλές χώρες σε πολλά επίπεδα, δεν πρόκειται να λυθεί εύκολα και άμεσα και έχει πολλές οικονομικές πτυχές που θα αναλυθούν σε επόμενο άρθρο.

 

Μιχάλης Αράπης* – LLB, LLM, ΜΑ  – Νομικός με μεταπτυχιακό στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο και ερευνητής στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και της τρομοκρατίας στον Κυβερνοχώρο

Αντιπρόεδρος Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας

 

Δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 16ης Ιανουαρίου 2019 της εφημερίδας “Ελευθερία” του Λονδίνου. 

Εδώ ολόκληρη η εφημερίδα.

http://www.eleftheria.co.uk/pdf/11620208657Eleftheria_1007.pdf