Το Βατερλώ της φιλοευρωπαϊκής προσέγγισης

Γράφει ο Γιάννης Πήλιουρας, Διεθνολόγος

Η εποχή των Μνημονίων και της πόλωσης έχει ανατρέψει πολλά θέσφατα και ισορροπίες που είχαμε συνηθίσει να αναπαράγουμε κατά τη διάρκεια αυτής της Οδύσσειας, που στα χαρτιά παρουσιάζεται να τελειώνει τον ερχόμενο Αύγουστο. Ένα από αυτά τα θέσφατα ήταν και η συνεπής και σοβαρή στάση των Ευρωπαίων εταίρων μας απέναντι στις ατίθασες και κακές κυβερνήσεις των Αθηνών, οι οποίες έχουν την κύρια ευθύνη για την αποτυχία των Μνημονίων, επειδή δεν τα ακολούθησαν! Κάθε φορά που μια αξιολόγηση καθυστερούσε, κάθε φορά που ένα Eurogroup δεν έβρισκε τη λύση, η λεγόμενη φιλοευρωπαϊκή μερίδα κατηγορούσε άμεσα ή έμμεσα την ελληνική πλευρά για τη διαχείριση της κατάστασης. Η σημερινή αντιμετώπιση του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησης του από τους εταίρους μας είναι εντυπωσιακή! Συγχαίρουν τον Πρωθυπουργό για τη συνεπή του στάση και τη νέα σελίδα την οποία γυρίζει για την πατρίδα μας, καταρρίπτοντας το επιχείρημα που δικαιολογούσε κάθε απόφαση των Βρυξελλών και των εταίρων μας.

Από το Μένουμε Ευρώπη στο Πρώτα η Ελλάδα

Το διακύβευμα που εντέχνως φιλοτέχνησε ο Αλέξης Τσίπρας στο Δημοψήφισμα του 2015 ήταν σαφές και περιεκτικό. Ή με την ελληνική κυβέρνηση ή με τους κακούς δανειστές. Η φιλοευρωπαϊκή μερίδα, που στο δημοψήφισμα μετρήθηκε μειοψηφικά τόνιζε την ανάγκη η Ελλάδα να παραμείνει μέλος της Ε.Ε. και του σκληρού πυρήνα της Ευρωζώνης. Παρά τη μεγάλη μετάβαση από το σκληρό αντιμνημόνιο προς την προσαρμογή στις μνημονιακές επιταγές, οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση για τα μέτρα τα οποία καλείται να ακολουθήσει, χωρίς να βάζει στο στόχαστρο της κριτικής της τόσο την Ε.Ε. όσο και τη Γερμανία.

Έτσι η χώρα βρέθηκε να έχει κάνει συμφωνίες που την δεσμεύουν για δεκαετίες, με τη δημόσια περιουσία ουσιαστικά να έχει εκχωρηθεί και το λογαριασμό να καλούνται να πληρώσουν οι επόμενες γενιές.

Σήμερα, οι πρώτοι οι οποίοι πανηγυρίζουν για την επιτυχία της χώρας να λήξει επιτυχώς το πρόγραμμα είναι οι Ευρωπαίοι!

Αυτή η ανακολουθία τόσο ως προς τη στρατηγική όσο και ως προς την ανάγνωση των γεγονότων οδηγεί σήμερα τη Νέα Δημοκρατία να επικρίνει τη στάση των ξένων εταίρων και να λέει ευθαρσώς: Πρώτα η Ελλάδα!

Αργά αντανακλαστικά

Αυτό που δεν αντιλήφθηκαν εγκαίρως, ήδη από την περίοδο 2012-2014 στη σημερινή Αντιπολίτευση, είναι η σύνδεση του Προγράμματος με τα εσωτερικά πολιτικά παίγνια της κάθε χώρας. Όλες οι αξιολογήσεις, παρά τα οικονομικά δεδομένα, είχαν έχουν και θα έχουν πολιτικό διακύβευμα για όλες τις πλευρές. Γι’ αυτό το λόγο και οι στόχοι οι οποίοι υποστηρίχτηκαν από τους εταίρους σε πολλές περιπτώσεις ήταν ανέφικτοι και δυσθεώρητοι με βάση απλές οικονομικές αναλύσεις. Τα εξουθενωτικά πλεονάσματα, η βίαιη προσαρμογή χωρίς αντίστοιχη ελάφρυνση δεν είχε δεν έχει και δεν θα έχει σε κανένα κανονικό κράτος την ανάλογη αποτελεσματικότητα. Παρομοίως, οι στόχοι που έχουν συμφωνηθεί είναι ανέφικτοι μακροπρόθεσμα, κάτι που αναγνωρίζει και ο Διοικητής της ΤτΕ στην πρόσφατη έκθεση του.

Η μονομέρεια της κριτικής και η λανθασμένη πεποίθηση ότι μια πιο συνεπής φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση θα πετύχει καλύτερα αποτελέσματα, αγνοεί μια βασική παράμετρο η οποία καθόρισε εν πολλοίς και τη στάση του σημερινού Πρωθυπουργού: ανεξαρτήτως πόσο καλά ακολούθησε ή όχι το πρόγραμμα η χώρα μας, το βασικό διακύβευμα κρινόταν και κρίνεται στην εσωτερική πραγματικότητα της Γερμανίας και των υπόλοιπων εταίρων μας.

Τρανό παράδειγμα αυτής της διάστασης ήταν η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να συντονίσει την άμεση επιστροφή των αιτούντων άσυλο στην πρώτη χώρα εισόδου, μόλις δέχτηκε σοβαρή εσωτερική κυβερνητική πίεση.

Plan B υπάρχει;   

Όταν μιλάμε για Plan b δεν εννοούμε φυσικά έξοδο της χώρας από τους παραδοσιακούς συμμαχικούς θεσμούς. Θα ήταν αυτοχειρία την ώρα που δεν υπάρχει καμία προοπτική εκτός αυτού του συστήματος. Μιλάμε για μια συνολική αλλαγή στρατηγικής όσον αφορά την επόμενη μέρα από τη μεριά της επόμενης κυβέρνησης που θα αναλάβει τη χώρα σε αυτή την κατάσταση.

Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση για χαλάρωση των μέτρων και για μια καλύτερη αντιμετώπιση της Ελλάδας από τη μεριά των εταίρων. Οι Ευρωπαίοι παρουσιάζουν τον Τσίπρα ως τον αναμορφωτή της χώρας που πέτυχε την έξοδο της από τα Μνημόνια. Δεν το κάνουν για λόγους ουσιαστικούς παρά μόνο για να πείσουν τα εθνικά τους ακροατήρια ότι ο μεγάλος ασθενής επέζησε και το οικονομικό βάρος εναπόκειται στον ίδιο.

Όμως το ζητούμενο παραμένει. Δεν υπάρχουν πια αυταπάτες για την τεράστια ευθύνη των Ευρωπαίων εταίρων μας για τη σημερινή φορολογική λαίλαπα την οποία όχι μόνο ανέχονται αλλά υποστηρίζουν. Πώς και με ποιο τρόπο η επόμενη κυβέρνηση θα πείσει ότι τα πλεονάσματα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν; Ποια θα είναι η νέα αφήγηση και πως θα παρουσιάζεται η θεμελιώδης διαφορά ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ; Βάρβαροι πλέον δεν υπάρχουν!