Το παζάρι του Ερντογάν

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Υποχώρησε ή πέτυχε μια μεγάλη διπλωματική νίκη, ο Ερντογάν; Δύσκολο να προσεγγίσεις ψύχραιμα τα γεγονότα. Ακόμη πιο δύσκολο να δεις την πραγματικότητα κατάματα και να της αξιοποιήσεις, με τα θετικά και τα αρνητικά της, δίχως μικροπολιτικά γυαλιά. Το κέρδος από την απώλεια, δεν απέχουν και πολύ μεταξύ τους.

Το ΝΑΤΟ κατόρθωσε να αρθούν οι αντιρρήσεις της Τουρκίας, ως προς την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στη συμμαχία. Άρα πέτυχε το βασικό στόχος της. Ήταν αληθινές ή προσχηματικές αυτές οι αντιρρήσεις, ενταγμένες στη συνήθη λογική της Τουρκίας να δημιουργείς ζητήματα τα οποία ενδιαφέρουν τους συνομιλητές σου, στα οποία υποχωρείς στην πορεία, δίνοντας ένα αίσθημα δικαίωσης στην άλλη πλευρά. Έτσι έγινε και τώρα.

Σε τι ωφελήθηκε όμως η Τουρκία και πώς επηρεάζεται η Ελλάδα από αυτή την εξέλιξη; Σε πείσμα όσων επιμένουν, όχι απλώς να υποδεικνύουν τις, κατά καιρούς, δικές μας ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες για αλλαγή των όρων του παιχνιδιού, αλλά να υποτιμούν τον διαχρονικό γεωπολιτικό ρόλο της Τουρκίας, τον οποίο η Δύση δεν πρόκειται ποτέ να αμφισβητήσει πλήρως, αρκούσε το “σκάκι” με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ για να επανέλθει η Τουρκία στο διπλωματικό επίκεντρο και μάλιστα μετά επαίνων.

Κι όχι μόνο αυτό. Αρκούσε αυτή η υποχώρηση σε κάτι που η ίδια ανέδειξε ως διαφωνία, για να ανακτήσει πλήρως την επαφή με τις ΗΠΑ. να εξάρουν τη στάση τους στο πόλεμο της Ουκρανίας. Αντιμετωπίστηκαν, παρά την ευθέως φιλορωσική στάσης της, ως καθαγιασμένος σύμμαχος. Πριν λίγο καιρό, μιλάγαμε για τις κυρώσεις στην Τουρκία και τώρα εξάρεται ο ρόλος και η συνεισφορά της. Επαναφέρει το κουρδικό θέμα ως τρομοκρατική απειλή και αποκτά προοπτική πρόσβασης σε νέο, δυτικό στρατιωτικό υλικό για την… αντιμετώπισή της και όχι μόνο. Θα νιώσει και το Αιγαίο τη δυναμική του, ακόμη κι αν υπήρξαν αμερικανικές παραινέσεις στον Ερντογάν για αποφυγή προκλήσεων.

Υπάρχουν συνέπειες για την Ελλάδα; Προφανώς οτιδήποτε ενισχύει το αντίπαλο δέος, περιορίζει τη δική σου επιρροή. Όχι τόσο εντυπωσιακά όσο θέλουν να προβάλλουν οι Τούρκοι, αλλά όχι και μηδενικά όπως διατείνεται η ελληνική πλευρά. Άλλωστε ήδη όλο το προηγούμενο διάστημα, η Ελλάδα απέδειξε τη συνεπή κι αξιόπιστη πορεία της στον Δυτικό κόσμο. Υπενθύμισε το ότι αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ενεργειακό ρόλο.

Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά τις τεχνικές του τουρκικού παζαριού. Να θέτει ανέφικτους στόχους και διεκδικήσεις για να δείχνει υποχωρητικός, τις κρίσιμες στιγμές, κι έτσι να κατακτάς μικρές νίκες, που βήμα βήμα σπρώχνουν τα δεδομένα προς τη δική σου πλευρά

Το να μην υποτιμούμε τον κομβικό ρόλο της Τουρκίας δεν είναι ηττοπάθεια, είναι ρεαλισμός. Το να μην υποτιμούμε τις δικές δυνατότητες είναι εθνική υποχρέωση. Συνήθως τείνουμε προς το ένα ή το άλλο άκρο, αφήνοντας ανοιχτό πεδίο δράσης στους γείτονες και αποφεύγοντας να γίνουμε πιο διεκδικητικοί τις στιγμές που η συγκυρία το ευνοεί.