Στο έλεος των κραυγών;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Είμαστε ακόμη στο έλεος των κραυγών; Δεκαπέντε χρόνια μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση, το παγκόσμιο σύστημα μοιάζει να μην έχει βρει πλήρως τις νέες σταθερές του και να έχει αφήσει περιθώρια σε οτιδήποτε αυτοπροσδιορίζεται ως αντισυστημικό, από οποία πλευρά του ιδεολογικού τόξου, να διεκδικεί μερίδιο εξουσίας.

Η Αργεντινή, με όλες τις ιδιαιτερότητες της, καταλήγει να είναι μια τέτοια περίπτωση που έρχεται να προστεθεί σε πολλές ανάλογες ανά την υφήλιο, ανάμεσα τους και την Ελλάδα της “περήφανης διαπραγμάτευσης” με τους θεσμούς, των capital controls και του αχρείαστου νέου μνημονίου. Βέβαια η περίπτωση της διαθέτει αρκετές διαφορές και μια ξεχωριστή ιστορία.

Μια χώρα με πλούσιες πλουτοπαραγωγικές πηγές και εξαιρετικές προοπτικές βρέθηκε έρμαιο των πολιτικών εξελίξεων, των κρατιστικών εμμονών και της εκτεταμένης διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, οδηγούμενη τελικά στην ολική καταστροφή. Η παρέμβαση του ΔΝΤ, με τους γνωστούς επιμέρους ανορθολογισμούς του, δεν επανέφερε κανέναν οικονομικό ορθολογισμό αφού έτσι κι αλλιώς οι παρωχημένες αντιλήψεις και οι κύκλοι επιβολής τους παρέμεναν ισχυρές και λαπρόβλητες.

Έπομένως το αποτέλεσμα δεν έμελε να είναι κάτι περισσότερο από φτώχεια, υψηλός πληθωρισμός, ανεργία. Μια κοινωνία σε παρατεταμένη φάση φθοράς, παλεύει διαρκώς με τις αντοχές της. Δεν μοιάζει παράλογο λοιπόν οι πολίτες να στραφούν σε όποιον προτείνει μια εναλλακτική πορεία, έστω κι αν δεν πείθονται απόλυτα από τον λόγο του, έστω κι αν ο ίδιος προσφεύγει στον ρητορικό λαϊκισμό ως εργαλείο χειραγώγησης, έστω κι αν οι προτάσεις του μπερδεύουν ασύμβατες μεταξύ τους λογικές, οδηγώντας πρακτικά σε ακόμη μεγαλύτερη εξουθένωση των ασθενέστερων.

Για παράδειγμα, η διασύνδεση του πέσο με το δολάριο, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι μόνο αδύνατη αλλά και στραγγαλιστική, αφού η Κεντρική Τράπεζα της Αργεντινής δεν διαθέτει την ανάλογη επάρκεια σε δολάρια. Η επίδραση τόσο στο εμπόριο όσο και στην καθημερινότητα των πολιτών δεν θα είναι ιδιαίτερα επωφελής και ουδείς γνωρίζει, σε συνδυασμό με την άμεση βαθιά περικοπή δημοσίων δαπανών, σε ποιο επίπεδο θα φτάσει το οικονομικό σοκ, χωρίς να φαίνεται καν στον ορίζοντα ένα οργανωμένο πλάνο για την παραγωγική ανασύνταξη της χώρας.

Ο αναρχοφιλελευθερισμός του νέου Αργεντινού Προέδρου Χαβιέρ Μιλέι φαντάζει περισσότερο ως ένα κακέκτυπο αναγκαίων μεταρρυθμίσεων παρά ως μια ουσιαστική παρέμβαση στις παθογένειες που πρέπει να διορθωθούν. Η ακρότητα κάποιων θέσεων του υποκρύπτουν εμμονές παρά σύγχρονη στάση απέναντι σε ένα ταχύτατα εξελισσόμενο παγκόσμιο περιβάλλον. Εκτός κι αν τελικά αποδεχτεί μια ακόμη περίπτωση δημαγωγού που αξιοποίησε τη στιγμή και τις αντιδράσεις για να εκλεγεί και στην πράξη προσαρμόζει τις επιλογές του στην πραγματικότητα.