Ψυχραιμία απέναντι στη βία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Είναι δύσκολο να μην δογματίζεις. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να παραμένεις ψύχραιμος, όταν όλα γύρω σου κινούνται στη σφαίρα της έντασης και της πόλωσης. Κάπως έτσι, είναι ανώφελο να προσπαθείς να πείσεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, επιχειρώντας να εξηγήσεις μια κατάσταση με βάση τη λογική κι ένα σταθερό αξιακό πλαίσιο που αντιτίθεται στη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Με αφορμή το περιστατικό στη Νέα Σμύρνη, αναδείχθηκε ξανά ένα δίπολο όπου η κάθε πλευρά ψάχνει λόγους να δικαιολογήσει τη “δική” της βία. Το μόνο ξεκάθαρο είναι ότι το κράτος διαθέτει το προνόμιο, που εμείς μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες του παραχωρούμε, να χρησιμοποιεί νόμιμη βία με σκοπό την τήρηση των κοινοβουλευτικά ψηφισμένων νόμων.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε τα συμβάντα όπου γίνεται κατάχρηση αυτού του δικαιώματος. Ανεξάρτητα από το ευρύτερο σκηνικό μιας κατάστασης, την υποκίνηση, τα φανερά ή κρυφά κίνητρα των “επαναστατημένων“, η αξιοπιστία του συστήματος, κρίνεται και από τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις υπερβάσεις καθήκοντος, πέρα από δικαιολογίες και εξηγήσεις.

Με αυτά στο μυαλό μας, ως αδιαπραγμάτευτες αλήθειες καλούμαστε να κρίνουμε το τωρινό συμβάν. Να κρίνουμε, βέβαια κάτι για το οποίο δεν διαθέτουμε, μεν, ολοκληρωμένο οπτικό υλικό, όσα όμως είδαν το φως της δημοσιότητας αρκούν για να πιστοποιήσουν τον υπέρμετρο αστυνομικό ζήλο σε ένα περιστατικό προσαγωγής που θα μπορούσε να έχει πιο τυπική και “αναίμακτη” εξέλιξη.

Αντιλαμβάνομαι από το κλίμα των ημερών, τη διάθεση ορισμένων να εκμεταλλευτούν πολιτικά την απεργία πείνας του Κουφοντίνα, στήνοντας πάνω της έναν άσκοπο αντιπολιτευτικού λόγο με ανέξοδες κορώνες. Και δεν αποκλείεται αυτή η διάθεση να ψάχνει διαρκώς αφορμές για “λαϊκές εξεγέρσεις”, αντιπαραθέσεις και πρόκληση για χρήση βίας, ώστε να μετατραπεί σε πεδίο κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης με αντικείμενο δημοκρατικά δικαιώματα που δήθεν απειλούνται.

Ποιος μπορεί να αποκλείσει οι καθημερινές συγκεντρώσεις για το ” δίκαιο” αίτημα του φυλακισμένου τρομοκράτη, να πέρασαν στο επόμενο στάδιο συνδυάζοντας τες με τη δυσκολία τήρησης των μέτρων της καραντίνας; Ποιος μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα ομάδες με συγκεκριμένο ιδεολογικό πρόσημο να αποζητούσαν μια συμπλοκή που θα αξιοποιηθεί αναλόγως;

Όμως είναι νοητικό άλμα, να θεωρούμε ότι κάποιοι ελάχιστοι με το οποιοδήποτε σχέδιο, είναι ικανοί να παραπλανήσουν τόσο τις αρχές ασφαλείας κι αυτές να βιαιοπραγήσουν ως θύματα μιας καλοστημένης παγίδας. Ο ρόλος τους είναι να στέκονται πέρα και πάνω από όλα αυτά, να τηρούν στο ακέραιο τους νόμους, να τιμούν τη θέση τους και να παραμένουν ψύχραιμοι, ειδικά σε τόσο ευαίσθητες στιγμές και συγκυρίες.

Αλλιώς γίνονται, άθελα τους πιόνια στα χέρια όσων προσβλέπουν στην ανομία, την αταξία, το κοινωνικό χάος, με όπλο τη δική τους ανεξέλεγκτη αλλά τόσο στοχευμένη “επαναστατική” βία. Βέβαια αυτοί σπάνια συλλαμβάνονται, πιο σπάνια τιμωρούνται όπως τους αρμόζει και συνεχίζουν να περιφέρουν την ανομία ως τρόπαιο. Ο αστυνομικός, από την άλλη, δίνει λόγο στους ανωτέρους τους και στο κράτος που υπηρετεί και καταλήγει σε διαθεσιμότητα, μετάθεση ή ακόμη κι οριστική απομάκρυνση.