Προκαλείς για να υπάρχεις;

Γράφει η Ελένη – Ρεβέκκα Στάιου

Χτες μόλις, για παράδειγμα, συζητούσαμε στην πρόβα μας για μαθητές που κάνουν φασαρία για να τους προσέξει κάποιος, για να ασχοληθεί κάποιος μαζί τους γιατί, υπό κανονικές συνθήκες, δεν ασχολείται ποτέ και κανένας. Αυτός είναι ένας δυσάρεστος λόγος. Είναι ένας λόγος που είναι μαχαίρι στην καρδιά, ειδικά αν σκεφτείς πόσο συχνά μπορεί να εμφανίζεται, σε πόσα σπίτια, σε πόσους ανθρώπους μπορεί να συμβαίνει, ανεξάρτητα από το πόσο χρονών είναι.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που απλά κάποιοι γουστάρουν να τραβάνε την προσοχή. Για παράδειγμα, στο μετρό την προηγούμενη εβδομάδα ήταν μια παρέα αγοριών 16-17 ετών (το είπαν, δεν το υπέθεσα) και άκουγαν δυνατά τραπ που μιλούσε για πουτ@@@ (sorry) και για διάφορα άλλα, εξίσου «όμορφα». Εγώ λοιπόν τους κοιτούσα και με ρώτησε ο ένας τι κοιτάω (ήρεμα). Και ήρεμα του απάντησα «γι’ αυτό δεν έχεις τέρμα τη μουσική; Για να σε κοιτάξουμε;». Δε συνεχίστηκε η κουβέντα, δεν εκνευρίστηκε κανείς και κάτι σημαίνει νομίζω (και για τους δυο μας).

(Τελικά μήπως όλοι οι λόγοι είναι δυσάρεστοι; Μεγάλη κουβέντα και δεν την πιάνω εδώ, θα εστιάσω στους μη δυσάρεστους λόγους.)

Όσοι κάνουμε επικοινωνία, μιλάμε συνεχώς για το πόσο δύσκολο είναι να ξεχωρίσεις στην αρένα του διαδικτύου και των social media γιατί υπάρχει εξαιρετικά μεγάλος ανταγωνισμός από άλλους που κάνουν ακριβώς το ίδιο με σένα. Πολλοί πουλάνε τα ίδια προϊόντα, πολλοί παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες. Πώς θα ξεχωρίσεις για να σε προτιμήσουν; Είναι πάντα η πιο μεγάλη (και δύσκολη) κουβέντα με τους «πελάτες» μας στις δουλειές μας. Άλλωστε είναι γνωστό και το επιχείρημα για πολλούς, φήμη να είναι κι ας είναι και «κακή».

Έλα όμως που αυτό έχει περάσει πλέον και στις προσωπικότητές μας, στις «κανονικές» μας ζωές. Έχουμε κάνει τον εαυτό μας προϊόν. Είναι έντονο αυτό στα social media, στα προφίλ μας, θέλουμε να μαζέψουμε likes, θέλουμε να μαζέψουμε σχόλια και κολακείες. Και είναι η ανάγκη μας τόσο έντονη γι’ αυτά που αν βλέπουμε ότι κάτι που κάναμε παύει να λειτουργεί, αρχίζουμε κάποια πράγματα, κάποιες ακρούλες να τις τραβάμε. Ντυνόμαστε πιο περίεργα. Φτιαχνόμαστε πιο πολύ. Κάνουμε πιο εξτρίμ πράγματα. Μόλις παλιώνουν αυτά, τραβάμε κι άλλο το σκοινί για να κρατήσουμε το ενδιαφέρον. Μέχρι εκεί που μας παίρνει, για κάποιους, σε επικίνδυνα σημεία για κάποιους άλλους.

Αν το σκεφτείτε, υπάρχουν πολλά παραδείγματα που μπορείτε να φέρετε στο μυαλό σας. Από φίλτρα, ντυσίματα, βαψίματα, μέχρι συμπεριφορές και λόγια. Attention whores ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, επαγγέλματος, κοινωνικής τάξης κοκ. Και όσο τα όρια ανάμεσα στη διαδικτυακή και πραγματική ζωή θολώνουν και μπερδεύονται, αυτές οι συμπεριφορές θα μεταφέρονται και εκτός διαδικτύου. Θα μεταφέρονται στο διπλανό θρανίο, στους φοιτητές μας, στους φίλους μας, στο διπλανό τραπέζι κοκ.

Για πόσο κάποιος μπορεί να συνεχίσει να προκαλεί ώστε να διατηρεί την προσοχή που λαμβάνει; Για πόσο κάποιος θα ανεχτεί κάποιον που προκαλεί συνεχώς, μέχρι να έρθει η σύγκρουση; Στα social media μπορείς να κάνεις mute, να κάνεις hide. Στην πραγματικότητα εκεί έξω, που δεν υπάρχουν αυτά τα «κουμπιά», τι κάνεις; Πόσο αντέχεις;

Ειδικός δεν είμαι, αλλά σε όλη αυτήν τη συζήτηση σίγουρα υπάρχουν και λόγοι που πάνε πιο βαθιά από το απλό «ψώνιο». Αλλά αυτό πρέπει να το δουλέψει ο καθένας μόνος του, είναι προσωπικό θέμα. Η πρόκληση όμως, η συνεχής πρόκληση, είναι ένα θέμα που αφορά τους πάντες γύρω από το άτομο αυτό. Σκεφτείτε μέσα σε μια τάξη, σε οποιαδήποτε βαθμίδα, να υπάρχει κάποιος που συνεχώς προκαλεί, πώς επηρεάζει την εκπαιδευτική διαδικασία. Ή μέσα σε μια οικογένεια.

Καλό είναι, λοιπόν, όταν επιλέγουμε μια τέτοια προκλητική συμπεριφορά, να θυμόμαστε ότι μπορεί τελικά να πάρουμε αυτό που ζητάμε, αλλά με μορφή που δεν μας αρέσει. Ή μπορεί να πάρουμε το ακριβώς αντίθετο και να πάψουμε εντελώς να «υπάρχουμε», βγαίνοντας στο περιθώριο…

neolaia