Πανεπιστημιακό “άσυλο” ανιάτων!

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Δεν είναι υπερβολή να περιγράψουμε την ιδεοληπτική προσέγγιση για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων ως ένα “άσυλο” ανιάτων ασθενειών. Ναι, τα Πανεπιστήμια είναι ένας χώρος αδέσμευτης διακίνησης ιδεών. Ναι, η κρατική στήριξη διαχρονικά δεν υπήρξε απόλυτα συνεπής. Ναι, η γνώση είναι ταυτόχρονα δικαίωμα και υποχρέωση. Φαίνεται ότι και στις τρεις αυτές καταφάσεις, οι απαντήσεις καταλήγουν να είναι πιο αρνητικές από ποτέ.

Οι πανεπιστημιακοί χώροι παραδίδονται στην ανομία με ένα πέπλο διεκδικητικής ελευθεριότητας. Το εκπαιδευτικό ίδρυμα χάνει τη θεσμική ταυτότητα και τον αρχικό σκοπό του και μετατρέπεται σε μια εστία εκ του ασφαλούς, πριστατευμένης “επαναστατικότητας”, ακόμη κι όταν σε κάποια παρέμβαση το μόνο που υποκρύπτεται είναι ατόφια εγκληματική δραστηριότητα. Όταν π.χ. ρίχνουμε τον server για να μη διεξαχθούν οι εξετάσεις και τον χαρακτηρίζουμε συμβολική κίνηση με συνέπειες μόνο για τους άλλους, αφού μετά από κάθε ΕΔΕ όλοι αποδίδονται άσπιλοι και ανεύθυνοι για να συνεχίσουν το… έργο τους!

Η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση χρειάζεται υλικοτεχνικές υποδομές, καταρτισμένο προσωπικό και δυνατότητες έρευνας. Αυτό δεν αποκλείει τη δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων ξένων δημοσίων πανεπιστημίων, γιατί αυτό ουσιαστικά που ήδη γινόταν στα κολέγια θα φέρει με τον πιο επίσημο και δομημένο τρόπο η νέα ρύθμιση.

Η πρόσβαση στη μόρφωση δεν είναι προ-συνδικαλιστικό δικαίωμα συντεχνιών, ειδικά σε μια εποχή εκτεταμένης ετεροαπασχόλησης και συνεχούς επικαιροποίησης της γνώσης. Παραμένει ατομικό δικαίωμα στο βαθμό που αφορά αβίαστη επιλογή και η θέσπιση κανόνων αποτελεί την υποχρέωση του κράτους και τη δικλείδα ασφαλείας για τους πολίτες. Ταυτόχρονα, είναι και μια υποχρέωση απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και την πρόοδο του, γι’ αυτό και οφείλει να διασυνδέεται με τα νέα δεδομένα και τις σύγχρονες απαιτήσεις.

Όπως και σε πολλά άλλα κρίσιμα ζήτημα, η συζήτηση για την Παιδεία γίνεται με όρους βιομηχανικής επανάστασης και τυποποιημένου καταμερισμού της εργασίας, όταν οι υπάρχουσες και κυρίως οι επερχόμενες εκ βάθρων ανατροπές του εργασιακού, κι όχι μόνο προτύπου, θέτουν καινούριες προκλήσεις που δεν αντέχουν στην αρτηριοσκληρωτική επιχειρηματολογία του παρελθόντος. Ή θα ανταποκριθούμε με θάρρος στο νέο περιβάλλον αναζητώντας πραγματικές λύσεις στα προβλήματα ή θα παραμείνουμε ένα παρηκμασμένο “άσυλο” ανιάτων που θα ψάχνει ακόμη θεραπεία για τις παιδικές ασθένειας μιας παλαιολιθικής οπτικής του κόσμου.