Οι πολιτικές συνέπειες της πανδημίας
Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης
Είναι βέβαιο πως μέχρι να ανακάμψει η παγκόσμια οικονομία και να αποκατασταθούν οι παλιές ισορροπίες ή να βρεθούν καινούργιες, το περιβάλλον διεθνούς ασφαλείας θα είναι ακόμα πιο ασταθές, απρόβλεπτο και επικίνδυνο.
Κανείς ακόμα δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια ποιες αλλαγές θα φέρει στο διεθνές σύστημα η πανδημία και αν αυτές θα έχουν μόνιμο ή προσωρινό χαρακτήρα.
Αναμφίβολα το 2021 ξεκίνησε με πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία για φάρμακα και τους μαζικούς εμβολιασμού να είναι ήδη πραγματικότητα. Παρόλα αυτά οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι αδύνατον να εξαφανιστούν αστραπιαία. Οι κυβερνήσεις ήδη δοκιμάζονται στην οργάνωση μαζικών εμβολιασμών που στην Ελλάδα έχουν ήδη προχωρήσει θεαματικά, ενώ είναι δεδομένο πως η πανδημία θα διογκώσει δημόσιο και ιδιωτικό χρέος σε όλες τις οικονομίες, απολυμένους εργαζομένους και δυσπιστία.
Παράλληλα οι διαφορετικοί ρυθμοί ανάκαμψης ανάμεσα στα κράτη και οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες στο εσωτερικό τους πρόκειται να τροφοδοτήσουν κοινωνικές αναταραχές αλλά και αντιδράσεις εναντίον κυβερνήσεων.
Κατά την πρώτη φάση διαχείρισης της η πανδημία δεν αποσταθεροποίησε κυβερνήσεις. Όμως νομοτελειακά σχήματα πρόκειται να κληθούν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της ύφεσης που θα παρέχουν ανοιχτό πεδίο στους λαϊκιστές.
Στην Ευρώπη για τα δύο επόμενα χρόνια δεν πρόκειται να εφαρμοστούν οι δεσμεύσεις του συμφώνου σταθερότητας. Η Ευρώπη ήδη ακολουθεί πολιτικές δημοσιονομική χαλάρωσης. Ήδη οι μηχανισμοί στήριξης όπως ο ESM και ο ELA παρέχουν εγγυήσεις για την επιβίωση των ευρωπαϊκών οικονομιών. Όμως το ταμείο ανάκαμψης θα αρχίσει να προσφέρει ουσιαστική στήριξη προς τα τέλη του 2021. Μέχρι τότε οι πιο ευάλωτες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας και κυρίως του ευρωπαϊκού νότου είναι υποχρεωμένες να αναζητούν άλλες πηγές χρηματοδότησης με κίνδυνο νέας αύξησης των επιτοκίων δανεισμού να είναι ήδη υπαρκτές.
Το πρόβλημα θα έχει ακόμα πιο μεγάλες και ίσως επικίνδυνες στην Λατινική Αμερική, την Μέση Ανατολή και την νοτιοανατολική Ασία. Η ήδη πτωχευμένη Βραζιλία, η Τουρκία, πιθανώς και η νότια Αφρική μεγάλες οικονομίες αλλά εκτεθειμένες σε δυτικές επενδύσεις και χρηματοδότηση πρόκειται να αντιμετωπίσουν νέα προβλήματα.
