Μ’ ένα σφίξιμο στην καρδιά στο κατώφλι της μΚ εποχής…

Γράφει η Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)

Μ’ ένα σφίξιμο στην καρδιά και με άσχημα προαισθήματα να προοιωνίζονται τα χειρότερα, πληροφορηθήκαμε εμείς οι Έλληνες δυο αναπάντεχα αρνητικές ειδήσεις μες στη συγκρατημένη αισιοδοξία των ημερών μας, απ’ την ικανοποιητική μέχρι τώρα αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid 19 στη χώρα μας.

Η πρώτη είδηση ήταν του ΠΟΥ (Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) και έλεγε ότι το εμβόλιο κατά του κορονοϊού, που το περιμένει πώς και πώς η Παγκόσμια κοινότητα, θα είναι έτοιμο το νωρίτερο σε 12 μήνες.

Η δεύτερη ήταν αυτή του ΔΝΤ, που – αναφερόμενο στην Ελλάδα και τις επιπτώσεις του κορονοϊού σε βάρος της Οικονομίας μας – μίλησε για ύφεση 10%, μεγαλύτερη δηλαδή εκείνης στην Ευρωζώνη που την υπολογίζει σε 7,5%.

Φρένο και πάλι φρένο, μ’ άλλα λόγια, στα σχέδια ανάπτυξης της χώρας μας. Με την αναιμική, όπως πάντα, ελληνική Οικονομία να πλήττεται καίρια στους τομείς που θα επαύξαναν – κατά την κυβέρνηση – το ΑΕΠ της, όπως ο κλάδος του τουρισμού και οι συνεξαρτώμενοι απ’ αυτόν κλάδοι: ο ταξιδιωτικός, ο ξενοδοχειακός κι ο ψυχαγωγικός”.

Οι αντοχές μας ήταν, όπως ομολογεί το ΥΠΟΙΚ μέχρι τον Μάρτιο, αφού έκτοτε βάλαμε χέρι αναγκαστικά στο ”μαλακό μαξιλάρι των ταμειακών διαθεσίμων ύψους 12-14 δις, μια που δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προς εκταμίευση το ”σκληρό” (ύψους 15,7), γιατί είναι δεσμευμένο από τον ESM…

Όπερ σημαίνει ότι είμαστε πάλι με την πλάτη στον τοίχο, καθώς η επιδημία του Covid 19 έχει επιδράσει αρνητικά στην οικονομική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να επέλθουν ήδη σημαντικές μεταβολές σε αυτήν, πράγμα που δικαιολογεί την απαισιοδοξία του ΔΝΤ για αβέβαιη ανάκαμψη της ελληνικής Οικονομίας το 2021.

Θα μου πείτε ότι το lockdown (η απαγόρευση κυκλοφορίας) καθήλωσε την ανθρώπινη δραστηριότητα παγκόσμια επιφέροντας στις παγκόσμιες αγορές μια ύφεση διαρκείας απροσμέτρητου βαθμού, αφού η επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών ανά τον κόσμο είναι αλληλένδετοι με την αντιμετώπιση της πανδημίας, κάτι που αναμένεται να γίνει σε 12 μήνες από τώρα, σύμφωνα με τα προγνωστικά των ερευνητών λοιμωξιολόγων.

Σύμφωνοι, αλλά η Ελλάδα είναι μια ειδική περίπτωση, όπως πάντα. Κι αυτό γιατί έχει στην πλάτη της την επώδυνη οκταετή εμπειρία των μνημονίων, οι παρενέργειες των οποίων εξακολουθούν να υφίστανται επί τη βάσει του τρίτου και επαχθέστερου, αυτού της κυβέρνησης Τσίπρα του 2015.

Άρα το βάθος της ύφεσης εδώ είναι ακόμα βαρύτερο, γι’ αυτό και η εκτιμώμενη απ’ το ΔΝΤ πρόβλεψη για ύφεση στην Ελλάδα προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη στην Ευρώπη (10%, έναντι 9,1% της σφοδρότατα χτυπημένης απ’ τον κορονοϊό Ιταλίας).

Κι αυτό σε συνάρτηση με το εύρος και τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, τα οποία ωστόσο επέφεραν ήδη δραματικές αλλαγές στην αγορά, αφού έχει διαταραχθεί το κλίμα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τους εργαζόμενους στους τομείς παραγωγής και οικονομικής δραστηριότητας.

Επιπλέον έχουμε τα εξής τρία δυσάρεστα νέα των ημερών, που έγιναν γνωστά εν μέσω πανδημίας (με τους νεκρούς να φτάνουν τους 103, αν και η Ελλάδα κατάφερε να ”επιπεδώσει” την καμπύλη του κορωνοϊού πριν απ’ τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες):

Το πρώτο νέο (δικαιολογημένο για κάποιους, αφού ισχύει για τους γιατρούς του ΕΣΥ ό,τι και για τους άλλους υπαλλήλους του Δημοσίου) είναι ότι παρατηρούνται απολύσεις γιατρών οι οποίοι συνεργάζονται με ιατρικά κάντρα, πράγμα που έσπευσε να καταδικάσει ο ΙΣΑ (Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών), όπως καταδίκασε και την καταχρηστική μείωση των αποδοχών όσων από αυτούς παρέμειναν στο ΕΣΥ.

Το δεύτερο είναι ότι υπερδιπλασιάστηκε το έλλειμμα του Προϋπολογισμού το πρώτο τρίμηνο του έτους, σε ταμειακή βάση. Και το τρίτο είναι ότι βρίσκονται ήδη υπ’ ατμόν 250.000 θέσεις εργασίας στα ΜμΕ λόγω της διαφαινόμενης νέας οικονομικής κρίσης.

Μες στην αναβροχιά των ημερών και με τον κόσμο κλειδωμένο στα σπίτια του, το ”χαλάζι” που στάθηκε ευχάριστη έκπληξη ήταν η επιτυχής έξοδος της Ελλάδας στις αγορές για έκδοση 7ετούς ομολόγου του ελληνικού δημοσίου με επιτόκιο 2,05 δις ευρώ (μετά από παρέμβαση της ΕΚΤ σε συνολικές προσφορές λίγο πάνω από 6 δις, κάτω από αντίξοες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Ήταν ευχάριστη, πράγματι, η έκπληξη αυτή γιατί: Πρώτον, η ανάλογη έξοδος στις αγορές είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του ’19 με επιτόκιο 1,9% και ποσό που συγκεντρώθηκε απ’ τους επενδυτές γύρω στα 12,5 δις, σε συνθήκες όμως τελείως διαφορετικές, τις οποίες σηματοδοτούσε η νίκη της ΝΔ και η διαφαινόμενη αλλαγή εποχής για την Ελλάδα μετά την αλλαγή σκυτάλης στη διακυβέρνησή της.

Και δεύτερον, γιατί βγήκαμε στις αγορές με επιτόκιο πολύ μικρότερο της αντίστοιχης έκδοσης του Φεβρουαρίου του 2018. Αφήστε που τότε η πλειοψηφία των επενδυτών ήταν Έλληνες, ενώ τώρα ξένοι και θεσμικοί (άρα εισαγόμενο χρήμα κι όχι ανακυκλωμένο). Όπερ σημαίνει ότι, λαμβανομένων των συνθηκών, η σημερινή έκδοση ήταν ποιοτικότερη των αντίστοιχων προηγούμενων, πράγμα που υποδηλώνει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη των αγορών στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού της.

– Ναι, αλλά το περυσινό 12 δις σε προσφορές έγινε φέτος 6 απ’ τους σημερινούς επενδυτές”, θα μου πείτε.

Θα σας έλεγα πως είναι απόλυτα δικαιολογημένη η διστακτικότητα που επέδειξαν σήμερα αυτοί, γιατί είναι συνεξαρτώμενη η επένδυσή τους με την μεταβλητή του status στην παγκόσμια οικονομία. Και το status αυτό παραπέμπει στους φόβους που δημιουργεί η διαφαινόμενη ύφεση, η οποία δεν επιτρέπει στους έχοντες και κατέχοντες του χρηματιστηρίου να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη.

Άρα έκλεισε με επιτυχία το βιβλίο προσφορών για το 7ετές μας ομόλογο και μένει να δούμε αν θα πετύχουν και τα επόμενα οικονομικά και πολιτικά εγχειρήματα της κυβέρνησης παράλληλα με τις παρεμβάσεις της για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και των συνεπειών της στην οικονομική δραστηριότητα και την ανεργία.

– Πολλά καρπούζια σε μια μασχάλη” δε γίνεται να σηκώσει, θα μου πείτε με σκεπτικισμό, λαμβάνοντας υπόψη την παρατεταμένη κρίση στο μεταναστευτικό και τα ελληνοτουρκικά.

Συμφωνώ και επαυξάνω ότι είναι, πράγματι, έτσι. Ωστόσο με τα μέχρι στιγμής δεδομένα φαίνεται μάλλον να τα καταφέρνουμε, αν και τελειώνουν τα οικονομικά αποθέματα και γι’ αυτό ευχόμαστε και ελπίζουμε σε αλλαγή πολιτικής της ΕΕ και χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στην οικονομική δραστηριότητα και την ανεργία.

Το ίδιο εύχεται και ελπίζει και η κυβέρνηση, εμψυχωμένη σαφώς απ’ τις τελευταίες επιτυχίες της στον Έβρο και στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Ενδεικτική είναι άλλωστε η δήλωση ενός απ’ τους πιο σοβαρούς υπουργούς της, (που δε μασούσε ποτέ τα λόγια του και στα πιο δύσκολα της κυβερνητικής του θητείας) πως:

– … Θα έχουμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση να αντιμετωπίσουμε. Οι επιπτώσεις στην οικονομία και στην ανεργία θα είναι μεγάλες. Το γνωρίζουμε, το παρακολουθούμε, θα το παλέψουμε…

Αυτόν τον μετρημένο και καθόλου λαϊκιστικό λόγο ενός υπουργού είχαμε, πράγματι, πέντε χρόνια να τον ακούσουμε και γι’ αυτό – παρ’ όλο το σφίξιμο στην καρδιά – πείθομαι όλο και περισσότερο ότι στο κατώφλι της μΚ (μετά Κορωνοϊού, κατά μΧ) εποχής η γενικότερη κυβερνητική πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη θα λάβει υπόψη της τις ανάγκες της κοινωνίας παράλληλα με την προσπάθεια για οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη, όταν ακούω τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να λέει (σε συνέντευξή του στο iefimerida.gr):

– … Θα κατανείμουμε τα βάρη δίκαια και έξυπνα. Έξυπνα σημαίνει τα μέτρα ανακούφισης να μην περιορίζονται σε επιδόματα, να είναι ή να συνοδεύονται και από μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας, που θα φέρουν νέες δουλειές…