“Ηθικό πλεονέκτημα.” Μια πρόχειρη κατασκευή, μία ιδιοκατασκευή “ηθικής”

Γράφει ο Σωτήρης Χήνος

Μικρός ήμουν στη βεράντα μίας θείας μου στο Λουτράκι. Μαζί με τη θεία ήταν και μία φίλη της. Κάποια στιγμή πέρασε μία μαυροφορεμένη κυρία και έπιασε κουβέντα με τη θεία μου. Σύστησε τη μαυροφορεμένη η θεία μου στη φίλη της λέγοντας: “Η Μ…, πέντε χρόνια έχει πεθάνει ο άντρας της και ποτέ δεν έβγαλε τα μαύρα”. Πρόσεξα το βλέμμα της χήρας. Ήταν ένα βλέμμα περηφάνειας, ίσως και θριάμβου. Αίφνης βρέθηκε σε ένα αόρατο υψηλότατο βάθρο, πάνω από όλους μας. Είχε το ηθικό πλεονέκτημα.

Αν δεν την “ευλογούσε ο Θεός” με κάποιον σύζυγο, θα είχε το ίδιο ηθικό πλεονέκτημα, γιατί δεν θα είχε αφήσει άντρα να την αγγίξει. Θα κατηγορούσε τις ανήθικες νεαρές που προβάλλουν τα σωματικά τους κάλλη, έχοντας ήδη πλούσιες ερωτικές εμπειρίες με αρκετούς εραστές. Το πρόωρα αφυδατωμένο κορμί της, κάθε σταφιδιασμένο κομμάτι του, κάθε αφυδατωμένη ζάρα, θα ήταν ένας προσωπικός της θρίαμβος. Ο θρίαμβος του ηθικού της πλεονεκτήματος. Αυτό που θα την ξεχώριζε από τους υπόλοιπους.

Γιατί δεν έχει σημασία η ικανότητα, οι γνώσεις, η καλλιέργεια, η επιτυχία (κυρίως), σημασία έχει μία τεχνητά διαμορφούμενη ηθική, την οποία απλά τηρώντας την, αυτόματα διακρίνεσαι και ξεχωρίζεις. Βρίσκεσαι ψηλότερα από όλους τους άλλους που μπορεί να μόχθησαν, να πάλεψαν, να πέτυχαν, στερούνται όμως “ηθικής”. Έχουν έλλειμμα πλεονεκτήματος.

Κάτι ανάλογο είναι και το “ηθικό πλεονέκτημα” της αριστεράς. Μια πρόχειρη κατασκευή, μία ιδιοκατασκευή “ηθικής”, προκειμένου να αποκτάς το χάντικαπ έναντι όλων χωρίς καν προσπάθεια. Είσαι “ανώτερος”, απλά γιατί είσαι “ηθικός”. Και αυτή η ιδιόμορφη προσέγγιση είναι που καθιστά τον πολιτικό αυτόν χώρο, δύσκολο συνύπαρξης. Με κάποιον που διαφωνείς σε προτεινόμενες πολιτικές, στην οικονομία στην παιδεία, στον πολιτισμό, σε όλους τους τομείς, μπορεί με προσπάθεια να βρεις συνθέσεις και να συνυπάρξεις. Με κάποιον που αυθαιρέτως προβάλλει τις αφυδατωμένες ζάρες του, ως στοιχείο αυταπόδεικτης ανωτερότητας, σε χωρίζει άβυσσος. Σαν να ζητάμε να κάνει παρέα η κοπέλα με το μίνι και την αγάπη προς τη χαρά του έρωτα, με τη σταφιδιασμένη ανέγγιχτη γραία.

Να θυμίσω ότι ακόμα και στις μικρές κοινότητες, όπου η “ηθική” παίζει ίσως ακόμα κάποιον σημαντικό ρόλο, η μικρή κοινωνία προειδοποιεί: “Να προσέχετε όσους κάνουν τους μεγάλους σταυρούς”.…

Αυτοί είναι και οι χειρότεροι…