Η Τραγωδία των Καλαβρύτων

Έγκλημα Αντιποίνων για τη Δολοφονία των Γερμανών Αιχμαλώτων από τον ΕΛΑΣ, χωρίς Συμμετοχή  Οργανωμένων Ελλήνων.

Γράφει οο Ιωάννης Κ. Μπουγάς, Στατιστικός – Συγγραφέας

[Η χρονολογική εξέλιξη των γεγονότων, οι διαταγές του Γερμανού στρατηγού στρατιωτικού διοικητή  Πελοποννήσου, και η αλλαγή δράσης των Γερμανών αξιωματικών διοικητών επί μέρους τομέων, σαφώς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η μαζική δολοφονία στα Καλάβρυτα και στα άλλα χωριά της επαρχίας, αποφασίσθηκε μετά την δολοφονία των Γερμανών αιχμαλώτων από τον ΕΛΑΣ στις 7 Δεκεμβρίου 1943. Στην Τραγωδία των  Καλαβρύτων δεν συμμετείχαν οργανωμένοι Έλληνες από μονάδες Ταγμάτων Ασφαλείας. Οι ισχυρισμοί περι συμμετοχής είναι προπαγάνδα και δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα].  

Τα γεγονότα που κατέληξαν στη μαζική δολοφονία εκατοντάδων Καλαβρυτινών και κατοίκων χωριών της Επαρχίας Καλαβρύτων, την καταστροφή 3 ιστορικών Μονών, δεκάδων οικισμών και τη λεηλασία και εμπρησμό τουλάχιστον 1000 οικιών, ξεκίνησαν στις 16-17 Οκτωβρίου 1943. Ένα Γερμανικό απόσπασμα 97 ανδρών υπό τον λοχαγό Otto Hans Schober που ξεκίνησε στις 16 Οκτωβρίου από το Αίγιο, έπεσε σε ενέδρα του ΕΛΑΣ μεταξύ Κερπινής και Ρωγών. Την επομένη, 17 Οκτωβρίου, ο λοχαγός και 81 στρατιώτες, μεταξύ των οποίων ήταν και 4 βαριά τραυματίες, παραδόθηκαν. Στη μάχη είχαν σκοτωθεί 4 Γερμανοί και 11 είχαν διαφύγει. Ο ένας τραυματίας έμεινε στο σπίτι του ιατρού της Κερπινής και επέζησε.
Οι άνδρες του ΕΛΑΣ οδήγησαν τους 81 αιχμαλώτους στα Καλάβρυτα όπου έμειναν μιά νύχτα. Την επομένη, αφού άφησαν τους 3 τραυματίες στο εκεί πρόχειρο νοσοκομείο του ΕΛΑΣ, πήγαν τους υπόλοιπους 78  στο χωριό Μαζέϊκα, όπου κρατήθηκαν μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου 1943.

Τους 3 τραυματίες, τους πήραν άνδρες της ΟΠΛΑ Καλαβρύτων και τους πήγαν έξω από την πόλη, όπου τους βασάνισαν και στο τέλος τους δολοφόνησαν «με κτυπήματα στο κεφάλι με αμβλύ όργανο, πιθανώς με κασμά1». Οι νεκροί ρίχτηκαν σε ένα ξεροπήγαδο των λιγνιτωρυχείων «Ξυδιάς». Τις επόμενες ημέρες ο ιερέας των Καλαβρύτων τους ανέσυρε και τους έθαψε στο νεκροταφείο της πόλεως.

Όταν έγινε η  ενέδρα στην Κερπινή, ο σκληρός Γερμανός στρατηγός Πελοποννήσου Carl Von Le Suire έλειπε με άδεια στη Γερμανία. Στις 22-23 Οκτωβρίου, ο προϊστάμενός του Γερμανός στρατηγός Felmy διέταξε ως αντίποινα τη σύλληψη 3.000 ομήρων , ανδρών 15-60 ετών. Οι όμηροι συνελήφθησαν στις πόλεις Σπάρτη (270), Καλαμάτα (1100), Πάτρα (1500), Τρίπολη (120) και Μεγαλόπολη (50).  Επί πλέον, μεταξύ 25 Οκτωβρίου και 20 Νοεμβρίου περίπου, έγιναν πολλές απόπειρες διαπραγματεύσεων μεταξύ των Γερμανών και του ΕΛΑΣ με ενδιαμέσους τον μητροπολίτη Αιγιαλείας & Καλαβρύτων Θεόκλητο και τον αρχιμανδρίτη Κωνστάντιο, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.  

 Ο στρατηγός Carl Von Le Suire επέστρεψε στην Πελοπόννησο στις 21 Νοεμβρίου και τα γεγονότα άρχισαν να τρέχουν. Στις 25 Νοεμβρίου ξεκίνησε την «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ» (UNTERNEHMEN KALAWRITA) με τους παρακάτω στόχους:

  • «Εξόντωση των συμμοριών πού βρίσκονται στην περιοχή Πατρών-Μαζέϊκων-Καλαβρύτων-Τρυπών», 
  • «Έρευνα των χωρίων για την ανακάλυψη κομμουνιστών, όπλων και υλικών προπαγάνδας» και 
  • «Αναζήτηση των αιχμαλώτων στρατιωτών του 5ου λόχου του 749 συντάγματος καταδρομών πού αιχμαλωτίστηκαν κοντά στους Ρωγούς στις 18 Οκτωβρίου, και επιβολή αντίστοιχων αντιποίνων».

Εδώ γίνεται η πρώτη σαφής αναφορά σε αντίποινα. Σύμφωνα με την πολιτική του στρατηγού Le Suire προβλεπόταν «εκτέλεση ενόπλων ανταρτών και καταστροφή οικιών ή άλλων κτισμάτων στα οποία ανευρίσκονταν αντάρτες, όπλα ή προκηρύξεις». Εκτελέσεις αμάχων προβλέπονταν μόνον αν οι Γερμανοί δέχονταν πυρά από κάποιο χωριό. Τότε, «το χωριό θα επυρπολείτο και οι άνδρες του θα εκτελούνταν». Αυτό ακριβώς συνέβη στο χωριό Παγκράτι στις 5 Δεκεμβρίου. Γερμανική μονάδα δέχτηκε πυροβολισμούς από το χωριό και ένας στρατιώτης έπεσε νεκρός. Σε αντίποινα, οι Γερμανοί δολοφόνησαν 7 αμάχους και έκαψαν όσα σπίτια του χωριού δεν είχαν κάψει νωρίτερα οι Ιταλοί για άλλη ενέδρα.

Ενώ Γερμανικές μονάδες, που συμμετείχαν στην επιχείρηση «ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ», από Πάτρα, Αίγιο, Πύργο, Μεγαλόπολη, Τρίπολη και Κόρινθο, είχαν αρχίσει να κινούνται προς την Επαρχία Καλαβρύτων, οι υπεύθυνοι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ Πελοποννήσου αποφάσισαν τη δολοφονία των Γερμανών αιχμαλώτων.  Βέβαια, στη διαταγή για την εκτέλεση αναφέρουν ότι έγινε ως αντίποινα για την δολοφονία των 118 στο Μονοδένδρι από τους Γερμανούς, που έγινε στις 25 Νοεμβρίου με διαταγή του στρατηγού Carl Von Le Suire ως αντίποινα για νεκρούς Γερμανούς σε ενέδρες του ΕΛΑΣ στον δρόμο Τρίπολης –Σπάρτης-Γυθείου.

 

Ἡ διαταγή για την εκτέλεση των Γερμανών2.
ΕΛΑΣ, ΙΙΙ Μεραρχία Πελ/νήσου Σ.Δ., Ι Ἐπιτελικόν Γραφεῖον, 04.12.1943,

Προς το Φρουραρχείο Μαζέϊκων, Αριθ.. Πρωτ. 11784

Εις απάντησιν των υπό των Γερμανών εκτελεσθέντων αθώων πολιτών (σ.σ. Εδώ υπονοείται η εκτέλεση τῶν 118 αμάχων πατριωτών στο Μονοδένδρι τήν 25η Νοεμβρίου 1943),
Εντελλόμεθα
Όπως εκ του στρατοπέδου αιχμαλώτων [Μαζέϊκων] [δια]χωρίσετε άπαντας τούς Γερμανούς, [αξιωματικούς], υπαξιωματικούς και στρατιώτες, από τούς τοιούτους των άλλων εθνικοτήτων και εκτελέσετε αυτούς. Φροντίσατε ίνα μη γίνη αντιληπτή η ενέργειά σας αύτη αφ ̓ ενός μεν εκ μέρους των υπολοίπων κρατουμένων στρατιωτών, εις τούς οποίους πρέπει να μείνει η εντύπωσις ότι οι υπό εκτέλεσιν πρόκειται να μεταφερθούν εις άλλο μέρος, όσο και εκ μέρους των πολιτών.
Αναφέρατε εκτέλεσιν παρούσης.

Αλέξανδρος (σ.σ. Κασσάνδρας) – Μίχος -Αχιλλέας (σ.σ. Δανιηλίδης)

Ακριβές Αντίγραφο, Τ.Δ. Πότης (σ.σ. Ματζουράνης)

Η διαταγή δημοσιεύθηκε πρώτη φορά το 1975 και δεν διαψεύσθηκε ποτέ. Είτε αυτός ήταν ο λόγος, δηλαδή αντίποινα για το Μονοδένδρι, ή επειδή είχαν πληροφορηθεί την «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ» των Γερμανών, οι ηγέτες του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ ΚΚΕ αποφάσισαν να δολοφονήσουν τους Γερμανούς αιχμαλώτους χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες στον τοπικό πληθυσμό!

Εν τω μεταξύ οι Γερμανοί αιχμάλωτοι είχαν μεταφερθεί από τα Μαζέικα στο χωριό Μάζι του Χελμού. Από εκεί, το απόγευμα της 7ης  Δεκεμβρίου 1943, μια Διμοιρία του ΕΛΑΣ Αρκαδίας υπό τον Κώστα Σταυρόπουλο (καπετάν Καλαμάτα) από τη Μεσσηνία,  τους οδήγησε ανατολικά από το Μάζι στις πλαγιές του Χελμού. Φεύγοντας από το Μάζι, οι Αλσατοί ήταν οι μόνοι ελεύθεροι, ἐνω όλοι οἱ άλλοι ήταν δεμένοι ανά δύο στά χέρια καί πολλοί καί στά πόδια. Η ομάδα των Αλσατών προχωρούσαν τελευταίοι. Αυτά, σύμφωνα μέ τόν επιζήσαντα Αλσατό Roger Walter.

Μετά από πορεία 2-3 ωρών καί ενώ είχε αρχίσει νά σκοτεινιάζει, είχαν φθάσει στήν τοποθεσία Μαγέρου, στήν πλαγιά του Χελμού. Εκεί υπήρχε ένα μικρό πλάτωμα, επάνω από ένα γκρεμό βάθους γύρω στά 80-100 μέτρα. Καθώς έφθαναν μία-μία οι ομάδες των αιχμαλώτων, όπως ήταν δεμένοι, οι αντάρτες τούς έσπρωχναν καί τούς έριχναν στόν γκρεμό. Όταν ακούστηκαν κραυγές καί οι αιχμάλωτοι άρχισαν νά αντιδρούν, οι αντάρτες άνοιξαν πυρ καί δολοφόνησαν τούς υπόλοιπους. Στή συνέχεια πέταξαν καί αυτούς στόν γκρεμό, όπου καί παρέμειναν όλοι οι σοροί μέχρι πού τους ανέσυρε ο Γερμανικός στρατός.

Ένας ἀπό τούς φρουρούς των αιχμαλώτων στά Μαζέϊκα πού έλαβε μέρος στή δολοφονία, ονόματι Ασημακόπουλος, σε συνέντευξή του τό 1986, μίλησε καί γιά τόν τρόπο εκτέλεσης των Γερμανών: «Ορισμένοι από τούς άνδρες ζούσαν ακόμη μετά τόν καταιγισμό των πυροβολισμών», λέει. «Κάποιος απ ̓ αυτούς μας παρακάλεσε νά του δώσουμε τή χαριστική βολή. Αλλά καθώς τά πυρομαχικά μας ήταν ιδιαίτερα πολύτιμα, τόν μαχαίρωσαν οι Ρώσοι (σ.σ. Τουρκομάνοι λιποτάκτες των Γερμανών )  μέ τή βοήθεια των ανταρτών». Ο Ασημακόπουλος επίσης επιβεβαίωσε ότι οι Αλσατοί δέν ήταν δεμένοι όπως όλοι οι άλλοι αιχμάλωτοι. Έτσι εξελίχθηκε τό έγκλημα της εκτέλεσης των Γερμανών αιχμαλώτων στόν Χελμό από τόν «Καλαμάτα» καί τήν ομάδα του των ανταρτών του ΕΛΑΣ.

Τουλάχιστον 3 ἀπό τούς αιχμαλώτους επέζησαν της εκτέλεσης. Ο ένας έπεσε την επομένη επάνω σε αντάρτες του ΕΛΑΣ και τον δολοφόνησαν. Οἱ άλλοι δύο ἦταν πολύ τυχεροί. Παρότι βαριά τραυματισμένοι, βγήκαν ἀπό τή χαράδρα καί περιπλανώμενοι στήν περιοχή, χωριστά ὁ καθένας, έπεσαν πάνω σέ Γερμανούς στρατιώτες καί σώθηκαν. Ο ένας, ο Johan Donner, Αυστριακής καταγωγής, συνάντησε πολύ πρωίι τήν 8η Δεκεμβρίου κοντά στό χωριό Πλανητέρου Γερμανούς στρατιώτες οι ὁποίοι μέ μοτοποδήλατα ἀκολουθούσαν τό δρομολόγιο των αιχμαλώτων. Ο δεύτερος (γνωστός) διασωθείς, ο Αλσατός Roger Walter,  έφθασε στό χωριό Μάζι τρικλίζοντας  γύρω στίς 7 τό βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου. Ήταν κι αυτός τυχερός, γιατί εκεί βρήκε Γερμανούς στρατιώτες και μαζί με αυτούς επέστρεψε στά Μαζέϊκα τήν ίδια νύχτα.

Ο Γερμανός λοχαγός Gnass, επικεφαλής της μονάδος την οποίαν συνάντησε το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου ο πρώτος διασωθείς, ο Johan Donner,  ανέφερε άμεσα στόν στρατηγό Le Suire τήν εκτέλεση των αιχμαλώτων. Τότε, ο Γερμανός στρατηγός τροποποίησε τήν προηγουμένη διαταγή του της 25ης Νοεμβρίου. Μέσω ασυρμάτου διέταξε τους επικεφαλής των 4 μονάδων της «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ», τον  συνταγματάρχη Wolfinger, τον ταγματάρχη Ebersberger  καί τους λοχαγούς  Gnass καί Kockert, ως ακολούθως:
«Ως άμεσο αντίποινο διατάσσεται  η εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού και η πυρπόληση των χωριών3».

Εκείνος που άρχισε άμεσα να εφαρμόζει την εγκληματική διαταγή του στρατηγού Le Suire ήταν ο ταγματάρχης Ebersberger, στη μονάδα του οποίου ανήκαν οι νεκροί στρατιώτες. Δολοφόνησε στις 8 Δεκεμβρίου, 58 ανθρώπους στους Ρωγούς, 37 στην Κερπινή, 8 στην Άνω Ζαχλωρού, 13 στην Κάτω Ζαχλωρού, 22 στο Μέγα Σπήλαιο, και 5 στη Μαμουσιά. 

Την επομένη, 9 Δεκεμβρίου, συνέβει και άλλο γεγονός που έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στην Τραγωδία. Τραυματίσθηκε σε αυτοκινητικό   δυστύχημα ο επικεφαλής της επιχείρησης «ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ», ο μετριοπαθής συν/ρχης Wolfinger, και τη θέση του πήρε ο  Ebersberger. Στα Μαζέικα έφθασε από την Τρίπολη ο στρατηγός Le Suire και συνάντησε τους 2 αιχμαλώτους που είχαν επιζήσει.  Την επομένη ημέρα, 10 Δεκεμβρίου, έκανε πιό συγκεκριμένη τη «διαταγή αντιποίνων» της 8ης Δεκεμβρίου, που είχε μεταβιβάσει δια ασυρματου,.

«Σε αντίποινα για την εκτέλεση των μελών του 1ου και του 5ου λόχου του 749ου συντάγματος καταδρομών θα ισοπεδωθούν οι τοποθεσίες Μαζέϊκα  και Καλάβρυτα. Επίσης τα χωριά στις περιοχές όπου έγιναν έρευνες και στα οποία αποδεδειγμένα στεγάστηκαν συμμορίες ή υπήρξε αντίσταση κατά τη διάρκεια της έρευνας ή βρέθηκαν όπλα και πυρομαχικά. Όλα τα ζώα στις περιοχές όπου έγινε έρευνα αλλά και κατά μήκος του δρόμου επιστροφής θα πρέπει να μεταφερθούν από τις μονάδες στις βάσεις4». 

Οι Γερμανοί που ανέβηκαν από την Πάτρα και το Αίγιο, υπό τον ταγματάρχη  Ebersberger, μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 10 Δεκεμβρίου και έμαθαν για τους 3 Γερμανούς στρατιώτες που ήταν θαμμένοι στο νεκροταφείο. Την επομένη, 11η Δεκεμβρίου, έγινε η εκταφή τους και νεκροψία στην οποίαν συμμετείχαν εκτός των στρατιωτικών Γερμανών ιατρών και δυο Καλαβρυτινοί. Οι Γερμανοί στρατιώτες βρέθηκαν με σπασμένα κρανία.  Η ατμόσφαιρα βάρυνε πολύ στα Καλάβρυτα.
Την ίδια ημέρα, 11 Δεκεμβρίου, ένας λόχος Γερμανών με αναγκαστικά στρατολογημένους Έλληνες χωρικούς έφθασε στη χαράδρα του Χελμού και βρήκε 70 πτώματα Γερμανών στρατιωτών σε «παραμορφωμένα και ακρωτηριασμένα σε μεγάλο βαθμό».  Μετά τη ταφή τους σε 4 πρόχειρους τάφους, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 11 από τους 12 Έλληνες οδηγούς τους!

Πίσω στα Καλάβρυτα, στις 12 Δεκεμβρίου έγινε η εκ νέου ταφή των 3 Γερμανών στρατιωτών και άρχισε το πλιάτσικο των Γερμανών στρατιωτών στην πόλη, καθώς και η συγκέντρωση κοπαδιών και μεγάλων ζώων για τη μεταφορά τους στο Αίγιο και στην Πάτρα. Ακολούθησε την επομένη, 13 Δεκεμβρίου, το φριχτό, απάνθρωπο μαζικό έγκλημα της δολοφονίας 488 αθώων αμάχων Καλαβρυτινών. Τα γεγονότα εκείνης της τραγικής ημέρας εντός της πόλεως και στο λόφο του Καπή είναι ευρέως γνωστά.

 Συνολικά, σε ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ για τη δολοφονία των Γερμανών αιχμαλώτων από τον ΕΛΑΣ, οι Γερμανοί μεταξύ 8 και 15 Δεκεμβρίου 1943, δολοφόνησαν 696 Έλληνες και κατέστρεψαν 3 μοναστήρια και 1000 τουλάχιστον σπίτια,  αφού πρώτα τα λεηλάτησαν!
Σε αυτό το συμπέρασμα, ότι το έγκλημα των Γερμανών ήταν αντίποινα στις πράξεις του ΕΛΑΣ, καταλήγει και ο καθηγητής κ. Σπύρος Θεδωρόπουλος, ο οποίος γράφει: «…Πρόκειται, καθαρά και ξάστερα, περί αντιποίνων. Ακραίων, βαρβάρων, κτηνωδών, απανθρώπων, φρικωδών αντιποίνων. Αλλά σαφώς αντιποίνων…» [….] «… καταλύτης  για τη Μεγάλη εκείνη Σφαγή υπήρξε η (στην καλύτερη περίπτωση) ασύνετη και αλόγιστη εκτέλεση των εβδομήντα τόσων Γερμανών αιχμαλώτων στου Μαγέρου, συνέχεια της εξίσου αλόγιστης, άνανδρης και σαδιστικής εκτέλεσης των τριών τραυματισμένων Γερμανών αιχμαλώτων στο λιγνιτωρυχείο των Καλαβρύτων..». 

Τελειώνοντας αυτή την αναφορά των γεγονότων της επιχείρησης «ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ» των Γερμανών , με συνέπεια στην αλληλουχία τους σε τόπο και χρόνο, προσθέτω μια διευκρίνηση που είναι σημαντική για την Ιστορία και την εθνική ομόνοια. Στην επιχείρηση «ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ» δεν συμμετείχαν οργανωμένα Ελληνικά τμήματα. Για παράδειγμα, αυτό που αναφέρεται στο τέλος του άρθρου ιστολογίου Militaire.gr της 13ης Δεκεμβρίου 2018, “ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 1943: Το μεγάλο έγκλημα των ναζί και οι “Έλληνες” προδότες που συμμετείχαν στη σφαγή!”, ότι «1800 προδότες συμμετείχαν στη σφαγή των Καλαβρύτων» δεν προκύπτει από καμία σοβαρή, σύγχρονη των γεγονότων πηγή, ενώ όπως εξηγώ στη συνέχεια πολλά από τα αναφερόμενα στο ίδιο άρθρο είναι αντικειμενικώς ανύπαρκτα.

Γράφει, ο συγγραφέας του άρθρου: «Δυστυχώς στη σφαγή των Καλαβρύτων συμμετείχαν και Έλληνες προδότες. Σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες Έλληνες ταγματασφαλίτες με γερμανικές στολές. Αυτοί οι προδότες προέρχονταν από τα τάγματα «Λεωνίδας» από τη Λακωνία, ομάδες από την Ηλεία και την Κόρινθο, ενώ μεταφέρθηκαν και ομάδες ταγματασφαλιτών από τη Θήβα και τα Μέγαρα. Ακόμη 300 ταγματασφαλίτες είχαν ακολουθήσει τη μονάδα AA 116 των ποδηλατιστών από τη Μεγαλόπολη. Στους Έλληνες ταγματασφαλίτες δόθηκε ρουχισμός και οπλισμός από τις αποθήκες της Βέρμαχτ στο Αίγιο και την Πάτρα. Δεν τους δόθηκαν όμως κράνη, παρά μόνο τζόκεϊ, ώστε να ξεχωρίζουν από τους Γερμανούς στρατιώτες».

 Το «σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες» δεν έχει νόημα, όταν λείπει αναφορά σε συγκεκριμένη, σοβαρή και αξιόπιστη πηγή.  Αυτά που αναφέρει ο συγγραφέας του ανωτέρω άρθρου για ταγματασφαλίτες από την Πελοπόννησο, δεν  έχουν ουδεμία σχέση με την Ιστορική πραγματικότητα, καθώς δεν υπήρχαν Τάγματα Ασφαλείας στην Πελοπόννησο. Η πρώτη τους εμφάνιση έγινε στις 18 Ιανουαρίου 1944 στην Πάτρα, όταν μεταφέρθηκε ένα τάγμα Τσολιάδων από την Αθήνα.

Το τάγμα «Λεωνίδας» της Σπάρτης ήταν ακόμη υπό οργάνωση τον Δεκέμβριο του 1943.  Όλη η δράση του «Λεωνίδα» από την ίδρυσή του είναι καταγεγραμμένη από πολλούς συγγραφείς αλλά και τουλάχιστον 3 μέλη της ηγετικής του ομάδος. Τον ιδρυτή του Τάγματος, τον Λεωνίδα Βρεττάκο, τον στρατιωτικό σύμβουλό του, ταγματάρχη Κωνσταντίνο Κωστόπουλο και τον πρώτο διοικητή του τάγματος, τον ταγματάρχη Παναγιώτη Δεμέστιχα. Οι Εκθέσεις και των τριών είχαν υποβληθεί  προς το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Κανείς δεν αναφέρει αποστολή οπλιτών του Τάγματος στα Καλάβρυτα  τον Δεκέμβριο του 1943 ή πουθενά αλλού εκτός Λακωνίας  πλην μιάς εξόρμησης στην Καλαμάτα τον Ιανουάριο του 1944, η οποία είναι καταγεγραμμένη εκτενώς στη σχετική βιβλιογραφία. Να επισημανθεί ακόμη εδώ ότι το τάγμα «Λεωνίδας» μέχρι την 25η Μαρτίου 1944 ήταν ανεξάρτητος τοπικός οργανισμός και όχι Τάγμα Ασφαλείας.

Το αναφερόμενο για «ομάδες από την Ηλεία και την Κόρινθο»,κρίνεται ως εκτός πραγματικότητας γιατί απλά δεν υπήρχαν ακόμη παρόμοιες ομάδες. Όσον αφορά δε το «Ακόμη 300 ταγματασφαλίτες είχαν ακολουθήσει τη μονάδα AA 116 των ποδηλατιστών από τη Μεγαλόπολη», ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας! Τον Δεκέμβριο του 1943 δεν υπήρχε ούτε ένας ταγματασφαλίτης  στη Μεγαλόπολη, αλλά και μετά τον Απρίλιο του 1944, όταν δημιουργήθηκε το Τάγμα Ασφαλείας της Τριπόλεως,  δεν κατετάγη σ ’αυτό ένας τόσο μεγάλος αριθμός ταγματασφαλιτών από τη Μεγαλόπολη.
Ότι  ανεφέρθη για την Πελοπόννησο ισχύει και για τη Θήβα και τα Μέγαρα. Δεν υπήρχαν εκεί Τάγματα Ασφαλείας.

Τέλος, να σημειωθεί ότι όταν αργότερα το 1944 πράγματι συμμετείχαν συχνά Έλληνες ταγματασφαλίτες σε επιχειρήσεις των Γερμανών, αυτοί πάντοτε αναφέρονταν στις Ημερήσιες Διαταγές των Γερμανικών μονάδων. Δεν περνούσαν απαρατήρητοι, ούτε το κρατούσαν μυστικό οι Γερμανοί.   Τα Τάγματα Ασφαλείας, όπως και ο ΕΛΑΣ, προέβησαν σε πράξεις για τις οποίες έχουν υποστεί σκληρή κριτική και κατηγορίες. Δεν πρέπει όμως να κατηγορούνται και για πράξεις και γεγονότα στα οποία δεν είχαν ανάμειξη. Συνειδητά ψέμματα δεν πρέπει να έχουν θέση στην Ιστορία! 

  1. «Οι Σφαγές των Καλαβρύτων», Κ. Καλατζής, Αθήνα, 1945
  2. «Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα», Χ. Φ. Μάγερ, σελ. 353
  3. Ό.π., σελ. 365 (αναφέρει ως πηγή τα Γερμανικά Αρχεία)
  4. Ό.π., σελ. 398 (αναφέρεται η συγκεκριμένη πηγή στα Γερμανικά Αρχεία)
  5. Militaire.gr, 13/12/2018

Γενικές Πηγές:
1. «ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ. Αντίποινα (για την εκτέλεση των Γερμανών αιχμαλώτων) ή προσχεδιασμένο έγκλημα;», Σπύρος Θεοδωρόπουλος«

2.”Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα», Χέρμαν Φ. Μάγερ

3.«ΑΘΩΩΝ ΑΙΜΑ, «Ελεύθερος Μωριάς» 1943-44, Τόμος Α΄, Ιωάννης Κ. Μπουγάς

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.