Η σταδιακή διαμόρφωση της Ενωμένης Ευρώπης και η ρωσική επεκτατική πολιτική

Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

Η μέσα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις σταδιακή διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέδειξε στον παγκόσμιο χάρτη μία νέα αναδυόμενη γεωπολιτική δύναμη που κάλυψε το γεωπολιτικό κενό που υπήρχε στην γηραιά ήπειρο. Όμως αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς η Ευρωπαική Ένωση είναι μία θεσμικά ανολοκλήρωτη και ατελής από την άποψη των συντελεστών ισχύος ομοσπονδία. Καθώς παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν στον τομέα της πράσινης ενέργειας  δεν διαθέτει φυσικούς πόρους σε επάρκεια προκειμένου να αυτονομηθεί ενεργειακά. Ούτε επαρκή στρατιωτική ισχύ ώστε να διασφαλίσει απρόσκοπτη ροή ενεργειακών πόρων προς τα εδάφη της σε περιόδους γεωπολιτικής αστάθειας όπως αυτή που διανύουμε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τις Κολοσσιαίες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ και της Μόσχας και κυρίως τις πειρατικές επιδρομές των Χούτοι που σαφή στόχο έχουν την διακοπή της ροής ενέργειας και εμπορευμάτων από την προς την Ευρώπη.

Στα πρώτα στάδια της διαδικασίας της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης το συγκεκριμένο ζήτημα δεν απασχόλησε τις ηγεσίες των Βρυξελλών καθώς η προστατευτική ασπίδα που είχαν απλώσει οι Αμερικάνοι πάνω από την Ευρώπη σε συνδυασμό με την απρόσκοπτη ροή ρωσικού φυσικού αερίου, αρχικά προς την Γερμανία και έπειτα προς ολόκληρη την Ευρώπη μετά τις διαδοχικές συμφωνίες Σέντερ-Πούτιν. Φαινομενικά και μόνο παρείχαν εγγυήσεις ασφαλείας και ενεργειακής επάρκειας. Ενώ υπήρχε και η οικονομίστικη αυταπάτη ότι η Ρωσία θα αποτελούσε ένα εξαιρετικό πελάτη και μάλιστα με μακροχρόνιο ορίζοντα των ευρωπαικών αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων.

H Ευρώπη και ο πόλεμος της Ουκρανίας

Στις μέρες μας η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία  προκάλεσε την αναβίωση των ανταγωνισμών του ψυχρού πολέμου, επανέφερε στο διεθνές προσκήνιο το ζήτημα της χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής και διέψευσε όσους βιαστικά πρόβλεψαν το τέλος της ιστορίας, καθώς ο πλανήτης οδηγείται ξανά σε μία περίοδο γιγαντιαίων γεωπολιτικών συγκρούσεων.

Είναι γεγονός πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε για πάντα τον κόσμο, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την πολιτική, την διπλωματία, την στρατηγική και την διεθνοπολιτική ανάλυση με αποτέλεσμα βασικές σταθερές της διεθνούς θεωρίας να πάψουν να υπάρχουν. Ταυτόχρονα ο σχηματισμένος μεταψυχροπολεμικός κόσμος των σαφών διεθνών συσχετισμών έδωσε την θέση του στο θολό σκηνικό των ρευστών συσχετισμών ισχύος, των ασύμμετρων απειλών και των μεταβαλλόμενων ισορροπιών ενός ασχηματοποίητου ακόμα γεωπολιτικά πλανήτη, όπου οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διατηρούν την πρωτοκαθεδρία.

Απόρροια της νέας κατάστασης υπήρξε η ουσιαστική κατάργηση των ορίων μεταξύ ειρήνης και πολέμου και η σύνθεση τους σε μία ενιαία ενότητα. Ειδικά ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο παράλληλος πόλεμος στην Μέση Ανατολή και η συστηματική απειλή χρήσης πυρηνκών όπλων από το καθεστώς Πούτιν, η παρατεταμένη ένταση στις σχέσεις Ιράν-Δύσης η μόνιμη ένταση στην Κορεατική χερσόνησο, η πρώτη που καταγράφηκε μετά την λήξη του ψυχρού πολέμου και η τρομοκρατική επίθεση της Μόσχας  επανέφεραν το ζήτημα των όπλων μαζικής καταστροφής στο επίκεντρο της στρατηγικής ανάλυσης αλλά και το ενδεχόμενο χρήσης τους από ακραίες τρομοκρατικές οργανώσεις σε μία πιθανή τρομοκρατική επίθεση.

Η ευρωπαική ασφάλεια

Αναμφίβολα το πιο θεαματικό πολιτικό και πολιτισμικό αποτέλεσμα της βαθιάς και πρωτόγνωρης για τα μεταπολεμικά δεδομένα οικονομικής κρίσης που τα τελευταία χρόνια μαστίζει την Ευρώπη, είναι η καθολική αποδοχή ακόμα και από τους πλέον ευρωσκεπτικιστές του αξιώματος πως κανένα ευρωπαϊκό κράτος από μόνο του δεν έχει την δυνατότητα να αντιμετωπίσει το μέλλον. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος από μόνο του δεν μπορεί να εγγυηθεί χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ανάπτυξη και ευημερία. Και το κυριότερο κανένα ευρωπαϊκό κράτος λειτουργώντας αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο δεν μπορεί να κοιτάξει στα μάτια όχι μόνο κλασικές υπερδυνάμεις που κυριαρχούν εδώ και δεκαετίες στο διεθνές προσκήνιο όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα αλλά ακόμα και τις αναδυόμενες δυνάμεις του τρίτου κόσμου.

Νομοτελειακά λοιπόν και για αποφύγουν το ορατό πλέον ενδεχόμενο να μετατραπούν οι ίδιες στον τρίτο κόσμο του 21ου αιώνα οι ευρωπαϊκές χώρες είναι απαραίτητο να ενωθούν.

Οι συνέπειες μίας εκλογής Τραμπ

Αυτό που χρειάζεται είναι η αυτονόμηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ αν ο Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος στις ΗΠΑ εγκαθιδρύοντας στην Ουάσινγκτον μία ιδιότυπη δικτατορία και μία παράλληλη στρατηγική συνεργασία με το Κρεμλίνο.

Πέρα από την θεσμική εμβάθυνση και την οικονομική σύγκλιση είναι απαραίτητη η θεσμοθέτηση κοινού υπουργού εξωτερικών, κοινού διπλωματικού σώματος (ήδη υπάρχει σε πρωτόλεια μορφή), κοινή πολιτική για τις απόλυτα ενοποιημένες πλέον έννοιες της άμυνας και της ασφάλειας και ενοποίηση των ευρωπαικών ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας.

Παράλληλα η Ευρώπη είναι απαραίτητο να επενδύσει στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, αλλά και την πολεμική βιομηχανία και την διαστημική τεχνολογία για να καλύψει την χαοτική απόσταση που την χωρίζει στο επίπεδο της τεχνολογίας τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ρωσία όσο και από τις αναπτυσσόμενες χώρες πλέον αλλά και για να αντιπαραθέσει την τεχνολογική υπεροπλία απέναντι στις πλεονάζουσες και πλημμυρισμένες από θρησκευτικό φανατισμό ανθρωποφάγες του ακραίου ισλάμ.