Γιατί χρειάζονται δυο προανακριτικές επιτροπές
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας
Αν σε κάτι συμφωνεί ολόκληρη η ελληνική κοινωνία είναι ότι το σημερινό θεσμικό πλαίσιο περί ευθύνης υπουργών μόνο ως μέσο απονομής δικαιοσύνης δεν λειτουργεί. Μάλλον χρησιμοποιήθηκε καταχρηστικά ως νομικό πέπλο ταχύτητατης παραγραφής και αποσιώπησης της αλήθειας.
Δικαιολογεί η προσπάθεια διόρθωσης αυτής της στρέβλωσης την διενέργεια προανακριτικών επιτροπών με κάθε ελάχιστη αφορμή; Μπορεί μια σημαντική θεσμική δυνατότητα να μετατρέπεται σε εργαλείο κομματικής εκδικητικότητας και σπίλωσης των αντιπάλων;
Η απάντηση θα έπρεπε νσ είναι προφανής, ειδικά στην τωρινή εποχή παντελούς έλλειψης εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα, αλλά φαίνεται ότι μάλλον δεν είναι. Η πολιτική στηλίτευση μέσω τηε κάλπης δεν είναι αρκετή όταν θίγονται δομικά θέματα θερμικής φύσης.
Οι εκλογές δεν δίνουν οριστικές απαντήσεις σε τέτοιου είδους ζητήματα. Τα κίνητρα της ψήφου παραμένουν πολυεπίπεδα, πολλές φορές εξαιρετικά προσωποκεντρικά και ωφελιμιστικά. Έχει αποδεχτεί πολλάκις στο παρελθόν ότι οι κοινωνίες δεν καταλόγισαν τις ευθύνες που τους αναλογούσαν σε πρόσωπα που καταχράστηκαν την εξουσία που τους δώθηκε. Τους έδωσε δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες θεωρώντας πολιτική δίωξη κάθε καταγγελία.
Η υπόθεση Novartis αλλά και οι αποφάσεις που στο πρώτο εξάμηνο του 2015 βύθισαν τη χώρα στην ύφεση κι έφεραν τα capital controls, δεν θα κριθούν από καμιά εκλογική διαδικασία. Όσο κι αν μας αρέσει να ηθικολογούμε, την κρίσιμη στιγμή υπερίσχυσε, ως κριτήριο ψήφου, η καταδίκη των παλαιών κομμάτων (Σεπτέμβριος 2015) και οι φοροελαφρύνσεις (Ιούλιος 2019).
Μη λησμονούμε ότι ακόμη και ο Βαρουφάκης, ο εμπνευστής της δημιουργικής ασάφειας και των IOU, επιβραβεύτηκε εκλογικά με την πανηγυρική είσοδο του στο κοινοβούλιο. Αυτό τον καθιστά αγνό του “αίματος” που στοίχισε στη χώρα, στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις;
Αυτή η Βουλή χρωστάει στον εαυτό της μια αποστομωτική απάντηση στη θεσμική εκτροπή, της ευθείας παρέμβασης στη δικαιοσύνη αλλά και εκτροπής που έφερε τη χώρα ξανά στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αυτή η κυβέρνηση χρωστάει στον εαυτό της την δίωξη όσων μας εξέτρεψαν, με τόσο ωμό τρόπο, από την θεσμική κανονικότητα στην οποία τώρα αγωνίζεται να μας επαναφέρει.
Δεν είναι κυνήγι μαγισσών να φέρνεις ενώπιον των ευθυνών τους, αυτούς που θεωρείς ότι αμφισβήτησαν τις βάσεις του κοινοβουλευτισμού και της δημοκρατίας. Αν σε ενδιαφέρει η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο αστικό μας σύστημα, δεν ηρωοποιείς και δεν στοχοποιείς αδίκως τους αντιπάλους σου αλλά και δεν τους καθαγιάζεις, εμμέσως, μέσα στην ασάφεια.
Υ.Γ. Δεν γνωρίζω αν η προανακριτική για τα πεπραγμένα του 2015 προσκρούει σε συνταγματικές διατάξεις. Αυτό στο οποίο επιμένω είναι η διερεύνηση εκείνης της περιόδου με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί να βρει το κοινοβούλιο (προανακριτική, εξεταστική ή κάτι άλλο), όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο σημερινός πρωθυπουργός.