Διορατική διαχείριση κρίσεων

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Σε τόσο τραγικές στιγμές, βιβλικών καταστροφών, όπως οι φετινές φωτιές και ο κατακλυσμός στη Θεσσαλία, κάθε φωνή που προσπαθεί είτε με δεκτικό, είτε με λαϊκίστικα συμπονετικό τρόπο, να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να την αξιοποιήσει πολιτικά, δεν αποτελεί κάτι λιγότερο από απρεπή ασέβεια απέναντι στην κραυγή του πόνου που δικαιούται κάθε πληγωμένος.

Ειδικά για τη μετατροπή του κάμπου σε λίμνη, πριν αρχίσουμε τις περισπούδαστες αναλύσεις, καλό είναι να έχουμε βεβαιωθείς ότι γνωρίζουμε επαρκώς τη μορφολογία της περιοχής, τις ιδιαιτερότητες της και τις ανάγκες της. Όπως επίσης είναι συνετό να είμαστε φειδωλοί στη χρήση της κλιματικής αλλαγής ως απάντησης σε κάθε ερώτημα, γιατί καταλήγει να λειτουργεί ως ολοκληρωτικό άλλοθι για κάθε παράλειψη, αβλεψία και ελλιπή διαχείριση.

Το κλίμα μάς παίζει ενίοτε παιχνίδια επιβίωσης. Η ένταση της βροχόπτωσης στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν όντως πέρα από κάθε πρόβλεψη, πολλαπλάσια κάθε άλλης βρόχινης επιδρομής. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δεχόμαστε τις εξελίξεις ως δεδομένες, να αρκούμαστε στην ευεργετική εκκένωση χώρων του 112 ή την ταχύτατη επούλωση των πληγών;

Όλοι αναρωτιόμαστε αν υπήρχε η δυνατότητα να αποφευχθεί το κακό, να έχουν προχωρήσει έργα που θα αναχαίτιζαν την ορμή των ποταμών, να εκτελούνταν προληπτικές κινήσεις που θα περιόριζαν κάπως τις επιπτώσεις.

Θα σας μιλήσω αποκλειστικά για τον τόπο που κατάγομαι. Το χωριό μου, έναν πεδινός οικισμός του Δ. Τρικκαίων, μόλις 7 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, με το ποτάμι να περνάει από το πλάι του, βρέθηκε στη δίνη του Ιανού πριν μερικά χρόνια. Τα νέα αντιπλημμυρικά έργα έδειχναν ικανά να αντέξουν κάθε επόμενη κακοκαιρία. Κι όμως τα διπλανά μας χωριά βυθίστηκαν στη λάσπη κι εμείς γλιτώσαμε τις ζημιές από τύχη αφού η ορμή του ποταμού μόλις άγγιξε τις παρυφές των σπιτιών και των αποθηκών.

Να επισημάνουμε το γεγονός ότι πρόκειται για ένα ποτάμι στο οποίο κάποτε ψαρεύαμε και κολυμπούσε και πλέον τους καλοκαιρινούς μήνες το νερό είναι ελάχιστο, όπως συμβαίνει πια με τους περισσότερους παραποτάμους. Ακόμη και με πλημμελή έργα, τόση ένταση ροής υδάτων δεν είχε προκύψει τις προηγούμενες δεκαετίες, όταν το ποτάμι ήταν διαρκώς φυσικώς γεμάτο. Δικαιούνται λοιπόν οι κάτοικοι να ρωτούν πώς ένα γεμάτο ποτάμι δεν τους έπνιξε σε αυτό το βαθμό, σε δριμύτατες καταιγίδες περασμένων δεκαετιών επιπέδου Ιανού, και τώρα παρά τα νέα έργα οι αντιστάσεις των φραγμάτων να είναι μηδαμινές.

Εννοείται ότι κανένα έργο δεν μπορεί να προβλέψει πλήρως το απρόβλεπτο, αν και από τη στιγμή που μιλάμε για τις επικείμενες μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα έπρεπε εδώ και χρόνια, συνολικά ως Ε.Ε., να ασχολούμαστε πρωτίστως με τη συντήρηση και κυρίως την αναβάθμιση των υποδομών (όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση το άνοιγμα των οχθών των ποταμών και η κατασκευή επαρκών φραγμάτων σε όλη τη διαδρομή της ροής και ειδικά κοντά στις πηγές), με βάση τις νέες ανάγκες, και δευτερευόντως με τα… πλαστικά καλαμάκια!

Πλέον, η ευθύνη των κυβερνήσεων είναι η πρόβλεψη και η ανάσχεση του απρόβλεπτου, όπως καταγράφεται ως πιθανή εξέλιξη από τους επιστήμονες. Η πολιτική συνίσταται από μια αέναη διαχείριση κρίσεων. Κι όσο αυτές πληθαίνουν, τόσο θα ξεχωρίζουν όσοι διαθέτουν τη διορατικότητα και την πυγμή να διαμορφώσουν το μέλλον.