Δημόσιο Πανεπιστήμιο πίσω ολοταχώς

Γράφει ο Νικόλαος Ροζής, φοιτητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών

Στη Βουλή προς ψήφιση φέρνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ νομοσχέδιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Δεν πάνε πολλά χρόνια από τον νόμο 4009.2011 με την πρωτοφανή, για τα ελληνικά δεδομένα, κοινοβουλευτική συναίνεση που έβαλε τα Πανεπιστήμια σε ράγες εξέλιξης και αναβάθμισης. Χωρίς δισταγμό και με περίσσεια ιδεοληψία το νέο νομοσχέδιο αλλάζει κατεύθυνση στην πορεία των ΑΕΙ, με μόλις δώδεκα μέρες διαβούλευση, σε αντίθεση με το προηγούμενο που είχε τεθεί σε διαβούλευση για δώδεκα μήνες.

Καθημερινά, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας μαρτυρούν πληθώρα παραβατικών συμπεριφορών, κάθε λογής, εντός των ιδρυμάτων. Δεδομένου τούτου, η κυβέρνηση κρίνει σκόπιμο να αφαιρέσει την παράγραφο του άρθρου 3 που ορίζει ως υπεύθυνο τον Πρύτανη για την ασφάλεια και προστασία, και ο ίδιος ο Υπουργός να επιρρίπτει ευθύνες, για την επικρατούσα κατάσταση, στο φοιτητικό κίνημα. Παράλληλα, η συγχώνευση, κατάτμηση ή κατάργηση ΑΕΙ και ίδρυση Σχολών παύει να έχει ως προϋπόθεση τη συμφωνία με τον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό και θα μπορεί να γίνει με απόφαση του εκάστοτε Υπουργού χωρίς την ύπαρξη ειδικής μελέτης βιωσιμότητας-σκοπιμότητας και οικονομικοτεχνικής μελέτης. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τον κίνδυνο να επαναληφθούν φαινόμενα γέννησης ή ομηρίας τμημάτων για ψηφοθηρικούς λόγους και ιδρύματα έρμαια στις διαθέσεις κυβερνήσεων, δίχως ίχνος αυτοτέλειας.

Όσον αφορά τα Συμβούλια Ιδρυμάτων, που βάσει του προηγούμενου νόμου, στελεχώθηκαν από επιστήμονες κύρους, Έλληνες και ξένους, προβλέπεται υποβάθμιση του ρόλου τους με μειωμένες αρμοδιότητες. Επρόκειτο για έναν θεσμό που είχε ως στόχο την εποπτεία, τον στρατηγικό σχεδιασμό, την εξωστρέφεια του κάθε ιδρύματος, την εύρεση πόρων, αλλά και την λογοδοσία στην κοινωνία, καθιστώντας τη διοίκηση τους περισσότερο αυτόνομη και αποτελεσματική. Εν τούτοις, η εποπτεία πια θα ανατεθεί σε αμφιβόλου ποιότητας Ακαδημαϊκά Συμβούλια Εκπαίδευσης και Έρευνας, ανά γεωγραφική Περιφέρεια, τα οποία θα λειτουργούν ως όργανα του Υπουργείου αποστέλλοντας σε αυτό πορίσματα για το εποπτικό έργο.

Πέραν αυτών, αλλαγές θα υπάρξουν και στα Μεταπτυχιακά προγράμματα στα οποία προβλέπεται δωρεάν φοίτηση ενός ποσοστού των συμμετεχόντων φοιτητών μαζί με παρέμβαση του κράτους για το ύψος των γενικών διδάκτρων, με αρκετούς πανεπιστημιακούς να θεωρούν προδιαγεγραμμένη την αδυναμία να συνεχιστούν αρκετά Μεταπτυχιακά Προγράμματα χωρίς πόρους, αλλά, ίσως, και τμήματα των οποίων σημαντικό μέρος των λειτουργικών εξόδων καλύπτεται από αυτά, εξ’ αιτίας της πενιχρής χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων.

Αποπειράθηκε, προσφάτως, η Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών να αιτηθεί στον Υπουργό έγκριση για την πραγματοποίηση αγγλόφωνου μεταπτυχιακού με τίτλο «Σπουδές στην Αρχαία Ελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία και Αρχαιολογία» με σκοπό την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών και έλαβε αρνητική απάντηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που μας δείχνει απόλυτα ποιο είναι το μέτρο της σπουδαιότητας, για αυτούς τους ιδεοληπτικούς ανθρώπους, να φέρεις ξένους φοιτητές για σπουδές στην Ελλάδα, να εκμεταλλευτείς τα συγκριτικά σου πλεονεκτήματα, να καλλιεργήσεις εξαγωγικά επιστήμες και συνάμα να κερδίσεις σε συνάλλαγμα πάνω στην εξωστρέφεια των Ιδρυμάτων.

Ως προς τις λύσεις, συνεπώς, που επιβάλλουν οι σημερινές ανάγκες της Τριτοβάθμιας, για τα περιστατικά ανομίας απαιτείται πανεπιστημιακή ασφάλεια, με πραγματικούς φύλακες· όχι το σημερινό θέατρο με θυρωρούς που ονομάζουν φύλακες. Πραγματική σύνδεση με την αγορά εργασίας, έγινε η αρχή το 2011, καιρός είναι να εφαρμοστεί ουσιαστικά ο καινοτόμος θεσμός των Επωνύμων Εδρών, να έρθουν κοντά στους φοιτητές φορείς και επιχειρήσεις, έτσι θα γνωρίσουν οι πρώτοι τις ανάγκες τις αγοράς και θα αποκτήσουν επαγγελματικά χαρακτηριστικά, ενώ οι δεύτεροι θα μπορούν να απορροφήσουν μελλοντικά πιο καταρτισμένο δυναμικό αλλά και να εργάζονται σε ένα εξελισσόμενο οικοσύστημα. Ακόμα, είναι ώριμες οι συνθήκες να συνδεθεί η αξιολόγηση των σχολών-τμημάτων, εσωτερική και εξωτερική, με το δένδρο πρόσθετης χρηματοδότησης τους, με διαφανείς όρους, ένα εργαλείο που θα πιέσει στην βελτίωση ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης αλλά και της συνολικής λειτουργίας των ιδρυμάτων.

Μαζί με αυτά να ανοίξει ο δρόμος εισροής ξένων φοιτητών. Τέλος, μην ξεχνάμε την σημαντική ανάγκη εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού με στόχο την συγκέντρωση σχολών συγγενών γνωστικών αντικειμένων που θα ισχυροποιήσει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο, θα συσπειρώσει γύρω του επαγγελματίες και επιχειρήσεις αναπτύσσοντας περιοχές με συγκεκριμένη, υψηλής ποιότητας, εκπαιδευτική και επαγγελματική ταυτότητα.

Διότι και τα λαϊκά στρώματα της κοινωνίας στο σύγχρονο κόσμο έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε ισχυρή και αναγνωρισμένη Ανώτατη Εκπαίδευση.