Brexit: Τι θα μπορούσε να συμβεί;
Μπορεί η Τερέζα Μέι να κέρδισε την πρόταση μομφής εναντίον της αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματά της τελείωσαν.
Η κυβέρνηση ανέβαλε την κρίσιμη ψηφοφορία της συμφωνίας για το Brexit, που ήταν να λάβει χώρα στις 11 Νοεμβρίου γιατί θα την έχανε.
Η Πρωθυπουργός έχει επιστρέψει στις Βρυξέλλες και ελπίζει να λάβει «επιπλέον εγγυήσεις» για την διάταξη που προβλέπει ότι η Ε.Ε. μπορεί να ασκήσει βέτο στην έξοδο εφόσον δεν τηρηθούν ορισμένες προϋποθέσεις ( backstop arrangement ). Αυτό το κομμάτι της συμφωνίας θα απέτρεπε ένα ανελαστικό σύνορο με την Ιρλανδία αν δεν έχει ολοκληρωθεί μια συμφωνία εμπορίου μεταξύ της Ε.Ε. και του Η.Β. μέχρι το τέλος της «περιόδου μετάβασης»
Η κυβέρνηση λέει τώρα ότι οι βουλευτές θα έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν όσον αφορά την συμφωνία μέσα στην βδομάδα της 14 Ιανουαρίου 2019. Η συμφωνία δεν μπορεί να εφαρμοστεί εφόσον δεν περάσει την Βουλή .
Τι θα μπορούσε να συμβεί αν η συμφωνία απορριφθεί ;
Ο νόμος της Εξόδου από την Ε.Ε. , που πέρασε τον Ιούνιο, θέτει ορισμένους κανόνες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει ένα διαφορετικό σχέδιο δράσης μέσα σε 21 μέρες και μετά οι βουλευτές να το ψηφίσουν εντός 7 εργάσιμων ημερών.
Παρόλα αυτά η κυβέρνηση θα μπορούσε να δράσει πολύ πιο γρήγορα. Επίσης είναι πιθανό ότι οι πολιτικές εξελίξεις θα μεταβάλλουν την κατάσταση.
Σε περίπτωση που η βουλευτές απορρίψουν την συμφωνία μερικά από τα πιο πιθανά σενάρια είναι τα παρακάτω :
1. Μη συμφωνία :
αν δεν συμβεί κάτι άλλο η αυτόματη κατάσταση θα ήταν Brexit χωρίς συμφωνία. Ο νόμος είναι ήδη σε ισχύ, κάτι που σημαίνει ότι το Η.Β. θα φύγει στις 29 Μαρτίου.
Η κυβέρνηση πιθανόν να ήθελε να περάσει νομοθεσία για να προετοιμασθεί για μη-συμφωνία αλλά αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Αν οι βουλευτές δεν είναι ευχαριστημένοι με τον σχεδιασμό θα προσπαθούσαν να πιέσουν την κυβέρνηση να αλλάξει γνώμη. Η ύστατη λύση γι αυτούς θα ήταν η πρόταση μομφής.
2. Αναδιαπραγμάτευση :
Αν η Βουλή καταψηφίσει την συμφωνία η κυβέρνηση θα μπορούσε να προτείνει αναδιαπραγμάτευση. Αυτό δεν θα ήταν υπόθεση μερικών ανακατατάξεων και μιας δεύτερης ψηφοφορίας. Αυτή η προσέγγιση φαίνεται ολοένα και λιγότερο ρεαλιστική αφού η κυβέρνηση καθυστέρησε ήδη μια φορά την ψηφοφορία για να μπορέσει η Τερέζα Μέι να ζητήσει διευκρινίσεις.
Αντίθετα, θα μπορούσε να λάβει χώρα πλήρης αναδιαπραγμάτευση που θα χρειαζόταν χρόνο και ίσως να οδηγούσε σε παράταση του άρθρου 50 για να καθυστερήσει η έξοδος. Αυτό προϋποθέτει δύο καίρια βήματα.
Πρώτον το Η.Β. Θα έπρεπε να ζητήσει από παράταση από την Ε.Ε. κάτι που θα το δεχόταν η τελευταία αν όλα τα μέλη κράτη συμφωνήσουν σε ψηφοφορία του Ευρωπαϊκου Συμβουλίου.
Δεύτερον η κυβέρνηση θα έπρεπε να βρει νόμιμο τρόπο αλλαγής του ορισμού της «μέρας εξόδου» στον αντίστοιχο νόμο. Οι βουλευτές θα ψηφίσουν πάνω σε αυτήν την αλλαγή.
3. Προκήρυξη εκλογών :
Η Τερέζα Μέι θα μπορούσε να αποφασίσει ότι ο καλύτερος δρόμος για να φύγει από το αδιέξοδο θα ήταν η πρόωρες εκλογές, προκειμένου να πάρει λαϊκή εντολή για την συμφωνία της.
Η ίδια δεν έχει την εξουσία να το κάνει αλλά θα μπορούσε να το ζητήσει από τους βουλευτές και αν τα δυο τρίτα συμφωνήσουν θα μπορούσε να προκηρύξει εκλογές 25 εργάσιμες μέρες η αργότερα, σύμφωνα με τον νόμο Σταθερών Κοινοβουλευτικών Θητειών. Και αυτό το σχέδιο χρειάζεται παράταση του άρθρου 50. Και η ανανεωμένη λαϊκή εντολή δεν είναι το μόνο πιθανό εκλογικό αποτέλεσμα.
4. Πρόταση μομφής :
αν η συμφωνία απορριφθεί η αντιπολίτευση θα μπορούσε να καλέσει ψήφο εμπιστοσύνης. Η ίδια η Μέι θα μπορούσε να την καλέσει για να επιβεβαιώσει την εξουσία της. Οι διατάξεις του νόμου περί Σταθερών Κοινοβουλευτικών Θητειών, οδηγούν σε πολλά πιθανά σενάρια αν η κυβέρνηση απολέσει εμπιστοσύνης. Αν δεν μπορέσει να σχηματισθεί νέα κυβέρνηση μέσα σε 14 μέρες τότε είναι πιθανές νέες εκλογές.
Παρόλα αυτά αν η κυβέρνηση κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης μέσα σε αυτή την περίοδο, ίσως προσφέροντας κάποια ανταλλάγματα, τότε συνεχίζει. Η άλλη πιθανότητα είναι μια καινούργια κυβέρνηση. Αυτό μπορούσε να σημαίνει μια Συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας με άλλον πρωθυπουργό, μια κυβέρνηση συνεργασίας ή κυβέρνηση μειοψηφίας άλλου κόμματος που έχει έρθει σε συμφωνία με αλλά για να το στηρίξουν στην ψήφο εμπιστοσύνης. Οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει διαφορετική πολιτική για το Brexit όποτε και οι υπόλοιπες επιλογές παραμένουν στο τραπέζι.
5. Δημοψήφισμα :
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιλέξει ένα ακόμη δημοψήφισμα. Όπως και με την αναδιαπραγμάτευση και τις πρόωρες εκλογές αυτή η επιλογή θα απαιτούσε παράταση του άρθρου 50 . Πιθανότατα να είναι πολύ αργά για να διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα πριν τις 29 Μαρτίου. Επίσης δεν μπορεί να συμβεί αυτόματα με μια απόφαση.
Οι κανόνες για τα δημοψηφίσματα είναι καταγεγραμμένες στον Νόμο περί Πολιτικών Κομμάτων, Εκλογών και Δημοψηφισμάτων του 2000. Θα έπρεπε να περάσει από την Βουλή νόμος για να πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα και για να αποφασιστούν οι κανονισμοί, πχ ποιος θα μπορούσε να ψηφίσει. Δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να περάσει βιαστικά καθώς η Εκλογική Επιτροπή θα χρειαζόταν χρόνο για να αναλογιστεί και να συμβουλευτεί πάνω στο θέμα . Το ερώτημα που θα τεθεί στους πολίτες θα πρέπει να ορίζεται από τον νόμο που θα περάσει. Ακόμα και αν αυτός ο νόμος περάσει ένα δημοψήφισμα δεν θα μπορούσε να συμβεί αμέσως . Θα ακολουθούσε μια νομική «δημοψηφισματική περίοδος» πριν λάβει χώρα η ψηφοφορία. Ειδήμονες από το Συνταγματικό Τμήμα του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου θεωρούν ότι η μικρότερη δυνατή διάρκεια για όλα τα παραπάνω βήματα θα ήταν 22 εβδομάδες. Ακόμη και αν αυτό θα μπορούσε να συντομεύσει λίγο, θα πήγαινε για μετά το τέλος του Μαρτίου
6. Άλλες συνέπειες :
Εκτός από τις παραπάνω επιλογές για το τι θα μπορούσε να γίνει με το Brexit, πιθανότατα να λάμβαναν χώρα πληθώρα πολιτικών γεγονότων. Η Τερέζα Μέι επιβίωσε την πρόταση μομφής και σύμφωνα με τους κανόνες του Συντηρητικού Κόμματος δεν μπορεί να γίνει άλλη για ένα χρόνο. Παρόλα αυτά θα μπορούσε να παραιτηθεί εφόσον δεν μπορέσει να περάσει την συμφωνία της από τη Βουλή και δεν είναι διατεθειμένη να αλλαγή γραμμή . Αυτό θα σήμαινε μια κούρσα για την ηγεσία του Κόμματος κάτι που θα οδηγούσε σε διορισμό νέου Πρωθυπουργού . Η Μέι θα μπορούσε επίσης να τεθεί υπό πίεση να παραιτηθεί αν οι βουλευτές ψηφίσουν μια πρόταση «μη- εμπιστοσύνης» που θα ήταν σαν απώλεια ψήφου εμπιστοσύνης αλλά χωρίς τις ίδιες αυτόματες συνέπειες. Πάλι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή Πρωθυπουργού η ακόμη και σε αλλαγή κυβέρνησης . Οποιοσδήποτε κατέληγε στη θέση της όμως θα είχε στην τελική την ίδια γκάμα επιλογών .
Brexit vote: What could happen next?
Μετάφραση, ο συνεργάτης του site Οδυσσέας Νατζιούνης