Αναβρασμός στα Βαλκάνια

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας άνοιξε την πόρτα σε μια διαρκή κόλαση. Ο εθνοτικός και θρησκευτικός κατακερματισμός εντός των νέων κρατών συνεχίζει ακόμη και σήμερα, τριάντα χρόνια μετά, να προκαλεί εστίες νεών αναφλέξεων. Τα Βαλκάνια παραμένουν μια διαρκή εστία συγκρούσεων και κάθε τόσο αναδεικνύονται βλέψεις και προθέσεις για νέες γεωγραφικές ανακατατάξεις.

Ειδικά το σενάριο της Μεγάλης Αλβανίας, μοιάζει να εξυπηρετεί κάποιους και κάνουν ότι μπορούν για να το φέρνουν διαρκώς στην επικαιρότητα. Η διαρροή για το non-paper που επίσημα δεν γνωρίζει κανείς από που προέρχεται, αλλά όλα δείχνουν ως εμπνευστή την Σλοβένο πρωθυπουργό που τον Ιούνιο αναλαμβάνει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάβει ξανά το φιτίλι των ανατροπών.

Ένα τέτοιο έγγραφο μόνο τυχαία δε φτάνει στα χέρια του πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αποτελεί ένα σαφές μήνυμα και αποκαλύπτει μύχιους πόθους. Το όψιμο “ενδιαφέρον” για επίλυση μακροχρόνιων ζητημάτων εντός της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, μόνο ως προβοκατόρικη πράξη μπορεί να εκληφθεί.

Κανείς δεν αρνείται ότι η αστάθεια σε πολλές από τις πρώην γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες είναι διάχυτη κι ότι αρκούν ακόμη και απρόσμενα και φαινομενικά άσχετα γεγονότα για να επαναφέρουν πάθη που έμοιαζαν να καταχωνιάζονται πρόσκαιρα. Η Τουρκία τρίβει τα χέρια κι επιθυμεί ανάλογες εξελίξεις, προβάλλοντας τον εαυτό της ως το αντίπαλο θρησκευτικό, κυρίως, δέος, έτοιμο να ανοίξει τις αγκάλες του στους βαλκάνιους “αδερφούς” της, όσο κι αν η τωρινή της κατάσταση απέχει πολύ από τη σταθερότητα και την ουσιαστική δυναμική, άλλων εποχών.

Το πρώτο που θα έπρεπε να ταρακουνήσει την Ελλάδα είναι η επέκταση αυτής της αστάθειας και στα Σκόπια. Το γειτονικό μας κράτος, βαθιά διχασμένο ανάμεσα στο βουλγαρικό (ψευδομακεδονικό) και το αλβανικό στοιχείο, δεν θα μείνει ανεπηρέαστο από ένα νέο κύμα αναταράξεων.

Αυτό που επί δεκαετίες επεσήμαναν, όσοι επέμεναν στην αναμονή κι όχι στη βιαστική διευθέτηση του σκοπιανού ζητήματος, επιβεβαιώνεται με τον πιο ηχηρό τρόπο. Όσα εδώ και τριάντα χρόνια ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, δικαιώνονται πανηγυρικά από την ίδια την πραγματικότητα.

Γι’ αυτό έστω και την ύστατη ώρα η Ελλάδα οφείλει να καθυστερήσει την πρόοδο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια. Υπήρξε σαφής προεκλογική δέσμευση της σημερινής κυβέρνησης. Αφήστε που ο αλυτρωτισμός των γειτόνων δεν χαλιναγωγείται με καμιά συμφωνία των Πρεσπών. Ίσα, ίσια που η τήρηση της μοιάζει με ανέκδοτο για τους “μακεδόνες” που με όπλο την αναγνωρισμένη, πλέον, γλώσσα και εθνότητα, ονειρεύονται, γεωγραφικούς ανασχεδιασμούς προς όφελος τους.

Ο αναβρασμός στα Βαλκάνια θα μπορούσε να έχει αποδειχτεί η αργή αλλά οριστική απάντηση στο σκοπιανό. Ας ελπίσουμε, υπό τις σημερινές συνθήκες, να μην αποβεί ο μοιραίος παράγοντας για εθνικές ήττες.