Ακρότητες

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας. σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Το 1974 έμεινε ως κομβικό σημείο στην ιστορική εξέλιξη της Ελλάδας, όχι απλώς επειδή έληξε η επτάχρονη δικτατορία και με την επάνοδο του Κωνσταντίνου Καραμανλή αποκαταστάθηκε το δημοκρατικό καθεστώς. Χαρακτηρίστηκε ως μεταπολίτευση γιατί αποτέλεσε μια ολοκληρωτικά νέα αρχή, μια ουσιαστική μετάβαση από την μεταπολεμική Ελλάδα του διχασμού και της αμοιβαίας αμφισβήτησης προθέσεων σε ένα σύστημα με πλήρως κατοχυρωμένες ελευθερίες και δικαιώματα, σεβαστά από όλους.

Και τότε, ορισμένοι κοντόφθαλμοι διαφώνησαν με την απόφαση του Καραμανλή να νομιμοποιήσει το ΚΚΕ. Θα προτιμούσαν την ανακύκλωση των μετεμφυλιακών διαμαχών, τη διατήρηση μιας αέναης αντιπαλότητας σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Η διορατικότητα του Καραμανλή οικοδομούσε το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας και σε αυτό δεν χωρούσαν ξεπερασμένα διλήμματα.

Η Ελλάδα αποτελούσε μια Δυτική δημοκρατία με γερές βάσεις που δεν είχε τίποτα να φοβηθεί από οποιεσδήποτε ιδέες, ακόμη κι από αυτές που, επί της ουσίας, επιδιώκουν την κατάλυση της στο όνομα μιας “ιδανικής” ιδεολογίας. Διαθέτει πλέον τις δομές και τις δυνατότητες να θέσει τα απαραίτητα όρια κι αν χρειαστεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά. Κρατά ψηλά τον πήχη της ανεμπόδιστης έκφρασης χωρίς να βυθίζεται, ανταποκρινόμενοι στις εκρηξιγενείς προκλήσεις όσων, από τη μια ή την άλλη πλευρά, αισθάνονται άβολα, μαζί της.

Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι όταν δοθεί η ευκαιρία δεν πρέπει να δίνονται συγκροτημένες ιδεολογικές απαντήσεις σε αιτιάσεις και φιλοσοφήματα που έχουν αποδειχθεί ανίκανα να προσφέρουν στην κοινωνική διάρθρωση και ισορροπία. Δεν σημαίνει, βέβαια, ότι δικαιολογούνται οι αναστολές, οι ανασφάλειες και οι φοβικοί ενδοιασμοί, στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης συναίνεσης και μιας ιδεολογικά άβουλης ομογενοποίησης.

Όμως κάτι τέτοιο, για να μη μετατρέπεται σε επικοινωνιακή τεχνική, προς άγρα πρόσκαιρων θυμικών ψήφων, οφείλει να γίνεται με δομημένο λόγο πάνω σε υπαρκτά ζητήματα που προκύπτουν. Να αναδεικνύονται επαρκή επιχειρήματα καταρρίπτοντας εύπεπτους μύθους και ψεύτικες ελπίδες, μακριά από τεχνητές εξάρσεις και αυτοθυσιαστικές μεγαλομανίες. Αυτό αρκεί. Καθετί άλλο που αγγίζει τις ακρότητες που δήθεν αντιμάχεσαι, τελικά τις κάνει πιο δυνατές, τους παραχωρεί ισότιμο λόγο και υπόσταση και στην πορεία, όπως φάνηκε τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης, τους καθιστά ελκυστικούς και προνομιακούς συνομιλητές ενός μέρους της κοινωνίας.

Η πρόσφατη μη ψήφιση της αμυντικής συμφωνίας με τη Γαλλία από την Αριστερά ήταν κάτι αναμενόμενο. Ο διεθνισμός που τη διακρίνει δεν είναι μυστικό και αποτελεί κοινοβουλευτική υποχρέωση της κυβερνητικής πλευράς, η ανάδειξη της αφελούς διπλωματικής προσέγγισης, μιας αδύναμης αυτονομίας που δεν εκμεταλλεύεται τις διεθνείς συνέργειες για να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή αποτρεπτική δύναμη και ασφάλεια.

Δεν δικαιολογείται, όμως μια γενικόλογη, χαοτική συζήτηση με άσχετες παρελθοντικές αναφορές και διαρκείς λεκτικές ακροβασίες που θολώνουν το πραγματικό μήνυμα, ακόμη κι όταν προκαλείσαι με προσβολές. Η λογική της πολιτικής “τεστοστερόνης” που δήθεν σηματοδοτεί την πολιτική νίκη, κατεβάζοντας την αισθητική και τη ρητορική σε επίπεδο, χειρότερο κι από καφενεδειακή συζήτηση, οδηγεί αποκλειστικά σε αδιέξοδα και αποπροσανατολισμό από την ουσία της πολιτικής.

Η ιδεολογική μάχη απαιτεί κατάρτιση αλλά και επίγνωση της ευθύνης, προσήλωση αλλά και μεγαλείο ψυχής. Οι μικρότητες, οι ακρότητες και οι θεατρινισμοί, που εξάπτουν πάθη και σπρώχνουν βαθιά το διχαστικό μαχαίρι δεν έχουν καμιά θέση στον παιδευτικό ρόλο θα έπρεπε να συνυπάρχει στο πολιτικό γίγνεσθαι, δίνοντας το καλό παράδειγμα στους πολίτες.. Η κατάθεση αντιφατικών ιδεολογικών ενσήμων, ανάλογα με τα δεδομένα και τις εξελίξεις, – ζούμε χρόνια στο μικρό μας “χωριό” για να θυμόμαστε τα πεπραγμένα όλων – , υποκρύπτουν προσωπικές αγωνίες και ανάγκη επίδειξης. Θεμιτό αλλά ανεπίτρεπτο και κυρίως αναξιόπιστο.