Το Μέχρι Τέλους σα στάση ζωής

Γράφει ο Αντώνιος Μιχελόγγονας, Δικηγόρος

Άκουσα με τεράστια προσοχή την ομιλία του Αντώνη Σαμαρά στη Βουλή. Μια ομιλία γεμάτη συναίσθημα, ένταση και συγκίνηση, την οποία όμως ο πρώην πρωθυπουργός κατάφερε (σχεδόν μέχρι τέλους) να μη δείξει και να κρατήσει την ίδια αξιοπρεπή στάση που έχει τηρήσει από την αρχή αυτής της ιστορίας.

Μέσα όμως από την ομιλία του πέρασε κι ένα μήνυμα. Τι σήμαινε για αυτόν η φράση «Μέχρι τέλους». Γιατί την επέλεξε να συμβολίσει την προσωπική του προσπάθεια για δικαίωση και αποκατάσταση. Γιατί «την έκανε viral».

Το «Μέχρι τέλους» λοιπόν δεν είναι απλά ένα ευκαιριακό σύνθημα. Είναι μια στάση ζωής, ένας τρόπος που επιλέγει κανείς να πορεύεται στο βίο του.

Πας πάντα μέχρι το τέλος. Μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο.

Δε συμβιβάζεσαι.

Δεν υποχωρείς.

Δεν κάνεις πίσω.

Βάζεις ένα στόχο και τον ακολουθείς. Για όσο χρειαστεί, μέχρι να τον πετύχεις, ή μέχρι να ξέρεις ότι είναι αδύνατον να τον διεκδικήσεις άλλο.

Στην προκειμένη περίπτωση του Αντώνη Σαμαρά, το «Μέχρι τέλους» σήμαινε μέχρι τη δικαίωση. Όχι μέχρι την αθώωση, την παύση της διερεύνησης ή την απαλλαγή από τις κατηγορίες. Μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της αλήθειας. Για το Σαμαρά τέλος δε θα ήταν μια παύση της δίωξης λόγω παραγραφής, ή λόγω αμφιβολιών, ή κατόπιν διαπραγμάτευσης με τους κατηγόρους του και πληρωμής «δικαστικών εξόδων». Αυτό δε θα ήταν πραγματικό τέλος, θα ήταν μια υποχώρηση, ένας συμβιβασμός. Για το Σαμαρά δικαίωση θα σήμαινε μόνο η πλήρης απόδειξη ότι όσα κατηγορήθηκε ήταν ψευδή, και η τιμωρία όσων τα κατασκεύασαν. Είτε αυτοί ήταν πολιτικοί αντίπαλοι, είτε δικαστικοί λειτουργοί, είτε απλοί μάρτυρες.

Το «Μέχρι τέλους» όμως μπορεί να είναι η στάση ζωής και για κάθε μεμονωμένο άνθρωπο, χωρίς να είναι πρώην πρωθυπουργός. Κάθε στόχος που βάζει ο καθένας μας στην καθημερινότητά του είναι ένα επιθυμητό τέλος. Μια δουλειά, μια φιλία, μια αγορά, μια οικογένεια. Μικροί ή μεγαλύτεροι στόχοι, βραχύβιοι ή μακροχρόνιοι, με μοναδικό κοινό σημείο την επιθυμία επίτευξής τους.

Και είναι εν τέλει ακόμα ένας τρόπος αυτός χωρισμού των ανθρώπων σε κατηγορίες. Όχι μόνο όσων ακολουθούν «μέχρι τέλους» τους στόχους τους κι όσων προτιμούν να συμβιβάζονται. Αλλά και εκείνων που επιλέγουν και ακολουθούν στόχους που επιτυγχάνονται, και εκείνων που επιλέγουν στόχους μη υλοποιήσιμους εξαρχής, και είτε τα παρατάνε νωρίς είτε τους παλεύουν «μέχρι τέλους». Ίσως με ρομαντισμό, ίσως με εμμονή. Σε κάθε περίπτωση με συναισθηματική βεβαιότητα ότι προσπάθησαν.

Το «Μέχρι τέλους» όμως δεν είναι ένας τρόπος ζωής μόνο για τους ανθρώπους. Είναι και για τα έθνη και τις κοινωνίες. Υπάρχουν αυτοί που κυνηγάνε τη θέση τους στην ιστορία και αυτοί που συμβιβάζονται με όλο και λιγότερα. Και τελικά εξαφανίζονται. Φτάνουν όντως «μέχρι τέλους». Δεν πρόκειται όμως για ένα τέλος που αποτελεί ταυτόχρονα μια επόμενη αρχή. Είναι ένα τέλος οριστικό και αμετάκλητο.

Και αυτό το τελευταίο, καλό είναι να το θυμούνται διάφοροι ιθύνοντες σε καιρό εθνικής κρίσης. Που βιάζονται να συμβιβαστούν και να ζητήσουν διάλογο και υποχωρήσεις.

Το «Μέχρι τέλους» λοιπόν δεν είναι απλά σύνθημα. Είναι τρόπος που επιλέγεις να ζεις. Δεν είναι πάντα εύκολος. Ο συμβιβασμός είναι πάντα πιο εύκολος. Το τέλος όμως, όταν έρχεται, σου δίνει κάτι ανεκτίμητο. Την αίσθηση ότι τα κατάφερες. Όσοι έχουν κάνει στη ζωή τους ορειβασία ή τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων μπορούν να καταλάβουν τι εννοώ.