Μια ιστορική συνέντευξη του Δημήτρη Μυταρά. Καλό ταξίδι…
Μας “άφησε” σε ηλικία 83 ετών ο κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς. Αξίζει να διαβαστεί μια ιστορική συνέντευξη του από τον Ιούλιο του 2010, όπου μιλά στον Κώστα Μάρδα και την Espresso της Κυριακής για όλους και για όλα. Την κρίση, την πολιτική, την τέχνη, την κοινωνία. Καλό ταξίδι…
«Το χρώμα της Ελλάδας είναι γκρίζο» λέει ο μεγάλος Ελληνας ζωγράφος και ακαδημαϊκός Δημήτρης Μυταράς, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εspresso της Κυριακής». Ο κορυφαίος του χρωστήρα ζωγραφίζει με τα μελανότερα χρώματα… τηλεοράσεις, εφημερίδες, πλούσιους και ψηφοφόρους. Ομως, πρώτους σκιτσάρει τους πολιτικούς: «Δεν έχουμε μεγάλους πολιτικούς. Μεγαλύτερη είναι η φιλοδοξία τους παρά η ικανότητά τους» τονίζει.
–Kύριε Μυταρά, δυστυχώς επτωχεύσαμε. Τις πταίει;
Όλοι έχουν βάλει το χεράκι τους. Και εγώ έχω βάλει το χεράκι μου, και εσείς έχετε βάλει το χεράκι σας και πολλοί άλλοι.
-Πάντως, δεν έχουμε την ίδια ευθύνη όλοι.
Και ο απλός πολίτης έχει ευθύνη, αλλά η μεγαλύτερη ευθύνη είναι αυτών που μας κυβερνούσαν. Αυτό είναι ξεκάθαρο πλέον και οφείλεται στην ανικανότητα των ανθρώπων και στην ωφελιμιστική άποψη που έχουν για το Δημόσιο. Και το φοβερό δεν είναι τι ακριβώς εισέπραξαν σαν μίζες, το φοβερό είναι τι πληρώσαμε εμείς όταν υπερκοστολογήθηκαν πάρα πολλές υπηρεσίες. Τρομακτικά. Αυτό πληρώνει ο ελληνικός λαός. Το ποιοι φταίνε δεν θα το βρω εγώ εδώ, αυτήν τη στιγμή.
-Οι αρχηγοί του δικομματισμού δεν έχουν την πρώτη και κύρια ευθύνη;
Ο δικομματισμός είναι εκείνος ο οποίος κυβερνούσε, επομένως έχει κυρίως την ευθύνη. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Βολευόμασταν κιόλας. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα «έτρωγε» δανεικά εδώ και 30 χρόνια. Ε, κάποτε έρχεται η στιγμή που θα πρέπει να πληρώσουμε τα δανεικά… Να σας πω όμως και το ευχάριστο. Σήμερα ήρθε η Εφορία, πήρα το χαρτί, το οποίο βάζει μέσα και την ακίνητη περιουσία και τα διάφορα άλλα, το φόρο των μισθωμάτων, οτιδήποτε εισπράττεις, και μου έκανε πολύ εντύπωση ότι ήταν χαμηλή.
“Δύο είναι τα κακά που γίνονται στη χώρα: Το πολιτικό κόστος και η τηλεθέαση”
-Μήπως υπάρχει μια τρομοκρατική πληροφόρηση των ΜΜΕ;
Υπάρχει αυτή η τρομοκρατία, η οποία δεν οφείλεται τόσο στο ίδιο το γεγονός της αύξησης των τιμών κ.λπ., οφείλεται στη μεγάλη επιζητούμενη τηλεθέαση. Τηλεθέαση και θεαματικότητα μας έχουν σακατέψει. Διότι δύο είναι τα κακά που γίνονται στην Ελλάδα: Το ένα είναι το πολιτικό κόστος και το άλλο είναι η θεαματικότητα. Θα πρέπει κάπου να μπει ένα φρένο σε αυτήν την ιστορία. Δεν μπορούμε να μάθουμε την αλήθεια, εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να μάθω την αλήθεια, έχω σταματήσει να βλέπω και τηλεόραση. Δεν μαθαίνω την αλήθεια ποτέ.
-Είπατε για τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Γιατί, οι εφημερίδες είναι καλύτερες;
Όχι, για όλα λέω. Μάλιστα, έχω γράψει και ένα βιβλίο πάνω σε αυτό το θέμα, δηλαδή την υπερβολή που γίνεται στις ειδήσεις. Είναι το μοντέλο της βίας στα ΜΜΕ. Εχω φωτογραφήσει τις εφημερίδες μιας ημέρας για ένα γεγονός και η κάθε μία το παρουσιάζει διαφορετικά. Η μία σαν καταστροφή, η άλλη σαν σωτηρία.
-Η δημοσιογραφία μας είναι λαϊκιστική;
Ο λαός παρασύρεται πάρα πολύ. Εγώ πιστεύω ότι αν οι δημοσιογράφοι θέλουν, θα μπορούσαν να εκλέξουν μια κυβέρνηση… Ταλιμπάν εδώ στην Ελλάδα, στρέφοντας τα φώτα τους προς αυτούς. Μέσα από δύο δημοσκοπήσεις, μέσα από πέντε συζητήσεις αλλάζει ο λαός. Εκείνο που δεν αλλάζει είναι το κόψιμο του 13ου και 14ου μισθού…
-Βεβαίως, ξέρετε ότι ο 13ος και ο 14ος μισθός και η σύνταξη δεν υπάρχει στις χώρες της Ευρώπης, παρά μόνο σε μια χώρα νομίζω. Δηλαδή, μήπως τελικά εισπράτταμε και καταναλώναμε περισσότερα απ’ ό,τι παράγαμε και αξίζαμε;
Αυτό είναι σίγουρο. Αλλά αυτή τη στιγμή το θεωρεί ο άλλος δεδομένο. Δεν μπορείς να του το κόψεις εύκολα. Η νοοτροπία πρέπει να αλλάξει στην Ελλάδα. Δεν πιστεύω ότι η νοοτροπία αυτή μπορεί να αλλάξει μέσα σε ένα χρόνο, ούτε σε δύο ούτε σε τρία. Εγώ νομίζω ότι θα χρειαστούν δέκα χρόνια.
-Το περιβόητο μνημόνιο κόβει μεν τις σπατάλες του κράτους, αλλά από την άλλη πλευρά κόβει και τα αναγκαία του μισθωτού και του συνταξιούχου, ενώ στο… κάδρο των περικοπών δεν υπάρχει ο πλούσιος. Γιατί;
Δεν θα έπρεπε αυτήν τη δύσκολη στιγμή οι πλούσιοι να βοηθήσουν τους φτωχούς για να σωθεί η πατρίδα; Σίγουρα. Να σας πω και κάτι άλλο όμως. Αν υποτεθεί ότι αφαιρεθούν κεφάλαια από επιχειρήσεις που είναι πλούσιες, ποιοι θα προσλάβουν όλους αυτούς που θέλουν να προσληφθούν; Διότι όλοι λένε ότι πρέπει να γίνουν προσλήψεις, να μη μειωθούν οι μισθοί. Αλλά ποιος θα τους προσλάβει; Μοιραία είμαστε δεμένοι με το κεφάλαιο. Δεν γίνεται αλλιώς. Διότι οι μεγάλες βιομηχανίες είναι εκείνες οι οποίες προσλαμβάνουν. Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία σε αυτά. Εγώ δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά λογικά, απλοϊκά ρωτάω, πού θα πάνε να διοριστούν; Στον τσαγκάρη της γειτονιάς;
-Υπάρχουν, πιστεύετε, πλούσιοι που είναι… φτωχαδάκια;
Επισήμως, η περιουσία του Λάτση είναι 120 δισ. δολάρια. Μπορεί με τον κόπο του να τα έκανε, αλλά ποιος Θεός θέλει τα κέρδη συνεχώς να αυξάνονται και ο άλλος να πεθαίνει της πείνας; Δεν είναι αυτό ύβρις, με την αρχαιοελληνική έννοια; Υβρις ναι. Αλλά, προσέξτε ο Μπιλ Γκέιτς…
-… τα μισά τα δίνει στους φτωχούς. Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα ευεργετών στην Ελλάδα;
Όχι. Οι ευεργέτες έχουν πάψει να υπάρχουν στην Ελλάδα από τον καιρό της απελευθέρωσης. Και ειδικά τώρα, θεωρούν ότι είναι χαμένα λεφτά, να τα δίνουν στο κράτος.
-Οι ποδοσφαιρικές ομάδες χρωστάνε 250 εκατ. ευρώ στο κράτος…
Κοιτάξτε, είναι το θέμα της ψηφοθηρίας. Οι πλούσιοι υπολογίζουν πάρα πολύ στους οπαδούς τους, των ΠΑΕ. Ομως, έχετε ακούσει ποτέ να μιλάνε για το πόσα λεφτά παίρνουν τα κόμματα;
-Τα κόμματα παίρνουν 60 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Ωραία, δεν θα πρέπει να τα κόψουν τουλάχιστον στη μέση; Γιατί δεν μιλάει κανένας;
-Ξέρετε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει πάρει ακόμα και τη δόση του 2016; Το αναφέρει κανείς αυτό, έτσι επίμονα;
Πιστεύω ότι δεν τους συμφέρει να λέγεται αυτό.
-Επανέρχομαι στους πολιτικούς. Θέλω να μιλήσουμε για τη φιλοδοξία και τις ικανότητές τους.
Έχουμε έλλειψη σημαντικών πολιτικών σήμερα. Οι πολιτικοί έχουν μεγάλες φιλοδοξίες αλλά δεν έχουν μεγάλες ικανότητες.
-Οι άνθρωποι της Τέχνης είναι πιο ευσυνείδητοι από τους πολιτικούς;
Κοιτάξτε. Κατά περίπτωσιν είναι όλα αυτά. Αν πάρουμε παράδειγμα του δασκάλου μου, του Μόραλη, ο οποίος ήταν ένας απόλυτα ευσυνείδητος άνθρωπος. Δεν πίστευε ποτέ ότι αυτό που έκανε ήταν τίποτα σπουδαίο, ενώ ήταν το πιο σπουδαίο που γινόταν. Μάλιστα, σε μια συζήτηση που κάναμε, μου λέει, «βρε παιδί μου, κάνω κάτι μουτζούρες εκεί και τις πληρώνομαι και ακριβά».
-Το μέλλον της Ελλάδας πώς το βλέπετε; Με τι χρώματα;
Το γκρίζο έχει μέσα όλα τα χρώματα. Εχει μέσα και το κόκκινο και το κίτρινο και το μπλε. Δεν το ξέρει ο κόσμος, αλλά αν τα ανακατέψεις όλα αυτά τα χρώματα μαζί γίνεται το γκρίζο. Αν έχουμε την ικανότητα να αφαιρέσουμε ένα χρώμα από μέσα, τότε αμέσως γίνεται φωτεινό. Εάν αφαιρέσουμε κι άλλο ένα, τότε γίνεται πάρα πολύ λαμπερό. Είναι στη δική μας κρίση να αφαιρέσουμε ό,τι χρειάζεται από το γκρίζο για να γίνει ένα φωτεινό χρώμα. Ε, λοιπόν, προς το παρόν το έχουμε αφήσει στο γκρίζο.
-Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να πείτε και δεν σας ρώτησα;
Ναι. Θέλω να πω για τη γυναίκα μου, τη Χαρίκλεια Μυταρά, που έχει ιδρύσει τη Σχολή Τέχνης στη Χαλκίδα. Μιλάμε για ευεργεσία Πολιτισμού, ευεργεσία ψυχής, που τόσο λείπει από τη σύγχρονη Ελλάδα.
Η συλλογή οστράκων «Τα χαρίζω όλα…» αξίας 100 εκατ. ευρώ
-Κύριε Μυταρά, πέρυσι μου είχατε πει ότι νιώθετε τύψεις μέσα σ’ αυτήν τη δυσκολία της κρίσης, ότι έχετε τρία αυτοκίνητα. Και δηλώσατε ότι προσφέρετε το αυτοκίνητό σας σε κάποιο ίδρυμα φτωχών. Τι έγινε τελικά;
Ήταν ένα ακριβό αυτοκίνητο. Βεβαίως, ήταν 10 ετών, αλλά ξέρετε αυτά αντέχουν πάρα πολύ. Ε, λοιπόν, επειδή αυξήθηκαν πάρα πολύ τα τέλη και όλα αυτά, δεν είδα προθυμία να έρθουν να το πάρουν, με αποτέλεσμα να το αποσύρω από την κυκλοφορία.
-Τι περικοπές έχετε κάνει εσείς στον προϋπολογισμό της οικογένειάς σας;
Υπάρχει μια φοβία μέσα μου. Σκέφτομαι κάθε φορά, αυτό που παίρνω μήπως είναι ακριβό. Εχει περάσει μέσα μου μια αίσθηση ότι πρέπει να κάνω οικονομία.
-Μια ενοχή δηλαδή.
Έχω μια ενοχή αν παίρνουμε κάτι περισσότερο. Είναι κάτι που με ενοχλεί αυτό, να ξοδεύω. Τώρα κάθομαι και το σκέφτομαι.
-Πείτε μου κάτι που κόψατε, μια δαπάνη, κάτι που το αγοράζατε και τώρα το έχετε κόψει.
Το μόνο έξοδο που έκανα πραγματικά, το οποίο και αυτό τώρα έχει ατονήσει, είναι το να αγοράζω όστρακα. Θα μου πείτε, είναι τόσο σπουδαίο αυτό, να αγοράζεις όστρακα; Σας λέω είναι πάρα πολύ ακριβό, και μάλιστα τώρα τα κάνω δωρεά όλα στο Μουσείο της Χαλκίδας. Από τις μεγαλύτερες συλλογές που υπάρχουν στον κόσμο, αξίας 100 εκατομμυρίων ευρώ. Θα γίνει ένα μουσείο Μυταρά, όπου θα έχει μέσα έργα μου, τα όστρακα και μια επιλογή από έργα των μαθητών της Χαλκίδας που έχουν βραβευθεί διεθνώς.
ΠΗΓΗ: ESSPRESO
