Σύμβαση της Κωσταντινούπολης «για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας»
Γράφει η Δρ. Τέτα Διαμαντοπούλου *
Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο δεν έχει κοινωνικές, εθνικές και οικονομικές διαχωριστικές γραμμές.
Σε όλες τις χώρες, υπάρχουν εκατομμύρια γυναίκες ,που κακοποιούνται σωματικά ,λεκτικά ψηφιακά και ψυχολογικά, παρενοχλούνται, βιάζονται, ακρωτηριάζονται επίσης συνάπτουν γάμο και υφίστανται στείρωση ,χωρίς την θέλησή τους.
Η ενδοοικογενειακή βία ,αποτελεί μια μορφή βίας ,η οποία στρέφεται κυρίως κατά των γυναικών, αλλά και των παιδιών, ανδρών και ηλικιωμένων, εντός της υποτιθέμενης ασφάλειας του ίδιου του σπιτιού.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, από την δεκαετία του 90,είχε αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών, για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
Το 2002 υιοθέτησε σύσταση της Επιτροπής των Υπουργών, προς τα κράτη μέλη ,για την προστασία των γυναικών από κάθε είδους βία(Σύσταση Rec)
Το 2006-2008 πραγματοποίησε πανευρωπαϊκή καμπάνια ,ενάντια στη έμφυλη και στην ενδοοικογενειακή βία. Με την καμπάνια αυτή εξεδόθησαν ψηφίσματα και συστάσεις, προς τα κράτη μέλη, για την υιοθέτηση νομικά δεσμευτικών εγγράφων, με σκοπό την παρεμπόδιση της βίας κατά των γυναικών και την προστασία των θυμάτων.
Τον Δεκέμβριο του 2008 ,η επιτροπή Υπουργών Δικαιοσύνης προχώρησε στην σύσταση μια ομάδας εμπειρογνωμώνων, η οποία προετοίμασε το Σχέδιο της Σύμβασης το οποίο οριστικοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2010 (ομάδα CAHVIO).
Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης «για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας» υπογράφτηκε το 2011 στην Κωνσταντινούπολη, γι’ αυτό και είναι γνωστή ως Σύμβαση της Κωσταντινούπολης, τέθηκε σε ισχύ την πρώτη Αυγούστου του 2014 και μέχρι τον Μάρτιο του2019 είχε υπογραφεί από 46 χώρες ,και από τις χώρες της ΕΕ.
Αποτελεί το πρώτο, διεθνώς, νομικό κείμενο, το οποίο περιλαμβάνει δώδεκα κεφάλαια και 81 άρθρα, με τα οποία καλεί τα κράτη που την επικυρώνουν, να λάβουν νομοθετικά και άλλα μέτρα για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών ,την πρόληψή της, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των αυτουργών.
Πέραν των νομικών υποχρεώσεων, η σύμβαση, απευθύνει κι ένα σημαντικό πολιτικό μήνυμα στην κοινωνία, ότι δηλ. η βία εναντίον των γυναικών καθώς και η ενδοοικογενειακή βία είναι απαράδεκτες και καταδικαστέες πράξεις.
Ενδιαφέρον άρθρο, θεωρώ εκείνο με το οποίο ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη, να εφαρμόζουν τις διατάξεις σε όλα τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας ,συμπεριλαμβανομένων των ανδρών ,των παιδιών και των ηλικιωμένων
Δεν επιδιώκει την «εξάλειψη διαφορών» μεταξύ ανδρών και γυναικών, καταπολεμά, όμως την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άνδρες(αρθρο12 παράγραφος 1)
Η Ελλάδα κύρωσε την Σύμβαση με τον νόμο 4531/2018.
Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που επικύρωσε με νομοσχέδιο την Σύμβαση τον Μάρτιο του2012 και μάλιστα ήταν η χώρα που είχε πρωτοστατήσει στην σύνταξη του κειμένου και δεσμεύτηκε, τότε, για την προστασία της θέσης των γυναικών στην κοινωνία και για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
Η πρόσφατη ανακοίνωση αποχώρησης της Τουρκίας από την εν λόγω Σύμβαση είναι ανησυχητική για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών της χώρας,, όπου τα φαινόμενα γυναικοκτονιών και βίας κατά των γυναικών ολοένα αυξάνουν. Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης «We will stop Feticide»,το 2020 δολοφονήθηκαν στην Τουρκία πάνω από 300 γυναίκες, από αδιευκρίνιστες αιτίες και το 2021,μέχρι σήμερα εβδομήντα οκτώ.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, χαρακτήρισε απαράδεκτη την αποχώρηση της Τουρκίας προσθέτοντας ότι σ’ αυτή τη χώρα «διακυβεύεται η προστασία των γυναικών», περιφρονείται το κράτος δικαίου και καταστρατηγούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η κυβέρνηση Ερντογάν θεωρεί την Σύμβαση ως «ωρολογιακή βόμβα» για την συνοχή της οικογένειας, και ότι είναι απόπειρα της Δύσης να υπονομεύσει την Τουρκική κοινωνία
Κατόπιν αυτών, δεν είναι δυνατόν να θεωρήσουμε τυχαία ή συγκυριακή, την μη πρόβλεψη καθίσματος για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ούρσουλα φόν ντερ Λάιεν, στην σύσκεψη Ερντογαν -Μισελ- κατά την επίσημη πρόσκλησή της στην Τουρκία
Ήταν προμελετημένη και σκόπιμη!! Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ….
* Δρ. Τέτα Διαμαντοπούλου
Αντιπρόεδρος Πολιτικού Συνδέσμου Γυναικών Ελλάδος,
π. υποψήφια ευρωβουλευτής 2019 ΝΔ, π.
Εθνική Συντονίστρια για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών της Ελλάδας
