Περί των προσώπων της νέας κυβέρνησης

Γράφει ο Σπαρτιάτης

Η χθεσινή ημέρα πέρασε με συνεχόμενες συζητήσεις για τα πρόσωπα που θα επέλεγε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για το κυβερνητικό σχήμα. Είχαν ήδη κυκλοφορήσει φήμες και ρεπορτάζ, που σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό επιβεβαιώθηκαν.

Πρέπει να τονιστεί ότι στην παρούσα φάση οποιαδήποτε θετική ή αρνητική αναφορά μπορεί να αποδειχθεί τελείως αβάσιμη στο μέλλον. Και ευχή όλων μας είναι το σύνολο των κυβερνητικών στελεχών να διαψεύσουν τις οποίες αρνητικές προσδοκίες, και να επιβεβαιώσουν τις θετικές. Σε κάθε περίπτωση όμως, η επιλογή των προσώπων για κάθε τομέα είναι ενδεικτική του τρόπου που τον αντιμετωπίζει ο πρωθυπουργός, και αυτός κρίνεται για τα πρόσωπα που επιλέγει, με το παρελθόν και το παρόν τους.

Θα ξεκινήσω με τις δύο θετικότερες κατ’ εμέ επιλογές. Ο Άδωνις Γεωργιάδης στο Υπουργείο Ανάπτυξης και ο Κωστής Χατζηδάκης στο Υπουργείο Ενέργειας.

Με δεδομένη την προηγούμενη θητεία του στα υπουργεία Ναυτιλίας και Υγείας, όπου κατά κοινή ομολογία υπήρξε δραστήριος και αποτελεσματικός, από τον Άδωνι αναμένεται να κυνηγήσει επενδύσεις και να φέρει γερά αποτελέσματα στην ανάπτυξη, αλλά και να συνεργαστεί αποτελεσματικά με πλήθος συναρμόδια υπουργεία για το σκοπό αυτό.

Ομοίως, ο Κωστής Χατζηδάκης αναλαμβάνει την καυτή πατάτα της ΔΕΗ. Το νούμερο ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, μια αυτόματη βόμβα που χρειάζεται να απενεργοποιηθεί με επιδεξιότητα. Όπως έχει δείξει ο έτερος αντιπρόεδρος ότι ξέρει να κινείται. Από κει και πέρα, το υπουργείο αυτό είναι κρισιμότατο για την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα, έχει αρμοδιότητες για πλήθος αναπτυξιακών θεμάτων.

Αντιθέτως, κακή, τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο, θεωρώ την επιλογή του Νίκου Δένδια για το Υπουργείο Εξωτερικών. Δεδομένου πως ήταν ο μόνος εκ των βουλευτών της ΝΔ που αντιμετώπισε πιο θετικά τη Συμφωνία των Πρεσπών, το μήνυμα που δίνεται με την ανάθεση του χαρτοφυλακίου της διπλωματίας σε αυτόν δεν είναι καλό. Ο δε εσωκομματικός του ρόλος είναι γνωστός, και η ευκαιρία που θα του δίνεται για αυξημένες επαφές με το εξωτερικό και για δέσμευση της χώρας διεθνώς μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους. Έχει σίγουρα τις αναγκαίες νομικές και διπλωματικές γνώσεις, θεωρώ όμως αναγκαία την εποπτεία του στη θέση. Ίσως έτσι να εξηγείται και η τοποθέτηση αναπληρωτή υπουργού, και μάλιστα του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, που αποτελεί βαρύ όνομα, δίπλα του.

Ως ήταν αναμενόμενο, αξιοποιήθηκε το σύνολο των στελεχών που αποτελούσαν τη στενή ομάδα των συνεργατών του Κυριάκου Μητσοτάκη, και μάλιστα σε επιτελικές θέσεις σχετικές με την εποπτεία και το συντονισμό του κυβερνητικού έργου. Ο Τάκης Θεοδωρικάκος, ο συνταγματολόγος Γεώργιος Γεραπετρίτης, ο Άκης Σκέρτσος, ο Στέλιος Πέτσας, και τα χαμηλότερα κυβερνητικά στελέχη θα αποτελούν τα μάτια και τα όργανα του πρωθυπουργού.

Στο Υπουργείο Εργασίας έγινε η ασφαλής επιλογή του Γιάννη Βρούτση. Είχε το υπουργείο για όλη τη διάρκεια της κυβέρνησης Σαμαρά, ήταν τομεάρχης σε όλη τη διάρκεια της κυβέρνησης Τσίπρα, ξέρει καλά το αντικείμενο και δε θα χρειαστεί καμία περίοδο προσαρμογής. Ομοίως ο Χρήστος Σταικουρας για το Υπουργείο Οικονομικών. Αναβαθμισμένος σε σχέση με την κυβέρνηση Σαμαρά, όταν και πιστώθηκε σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, ανέλαβε ένα πόστο που γνωρίζει και περιμένουμε από αυτόν απλά να κάνει ό, τι έχει ήδη κάνει μια φορά. Ειδικά για τις συγκεκριμένες δύο επιλογές, πρέπει να τονίσω ότι τις θεωρώ πολύ καλές, όχι μόνο επειδή έχουν ήδη δώσει σαφή και επιτυχημένα δείγματα γραφής, αλλά και επειδή ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει έτσι εμπράκτως τα πεπραγμένα και την επιτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά, επιλέγοντας δύο δικά του στελέχη να συνεχίσουν το έργο τους.

Πολλούς ξένισε η επιλογή του Μάκη Βορίδη για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αφού περίμεναν να αξιοποιηθεί σε ισχυρότερη θέση. Δε συμμερίζομαι τη δυσαρέσκεια. Δε γνωρίζω αν η τοποθέτηση στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ήταν προϊόν σχεδιασμού ή ενείχε σκοπό υποτίμησης, σε κάθε περίπτωση το χαρτοφυλάκιο αυτό έχει πολλή δουλειά και πολλές ευκαιρίες για τον υπουργό, αν το αξιοποιήσει καταλλήλως.

Μεγάλο στοίχημα με ισχυρό συμβολισμό αποτελεί η υπουργοποίηση του Κώστα Καραμανλή στο Υπουργείο Μεταφορών. Όντας αρμόδιος τομεάρχης για χρόνια, τοποθετήθηκε στο ίδιο Υπουργείο που ξεκίνησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Είναι προφανές ότι προσπαθεί έτσι να ακολουθήσει την ίδια πορεία. Ο χώρος έχει πολλά στοιχήματα, αν ο νεαρός Καραμανλής ανταποκριθεί θα θελήσει να το αξιοποιήσει και μετά.

Στοίχημα αποτελεί επίσης η ανάθεση του χαρτοφυλακίου της Υγείας στο Βασίλη Κικίλια. Λήφθηκε σαφώς υπόψη η ιατρική του ιδιότητα και η διάθεση για δουλειά που είχε επιδείξει στο Δημοσίας Τάξης το 2014. Μπορεί να περιμένει μια ανάλογη πορεία και τώρα, σε ένα Υπουργείο που θα απαιτεί συνεχή ταξίδια ανά την Ελλάδα και λήψη αποφάσεων με χαρακτήρα «επείγον».

Το χαρτοφυλάκιο-φωτιά της Παιδείας ανέλαβε η Νίκη Κεραμέως. Ήταν βέβαια αναμενόμενο, καθότι ήταν τομεάρχης στο αντίστοιχο αντικείμενο και διαθέτει τις αναγκαίες γνώσεις και εμπειρίες. Με δεδομένο ότι από το υπουργείο της θα περάσει τόσο η νομοθετική, όσο και η πραγματική κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, πρέπει να είναι προετοιμασμένη ότι θα πάρει σκληρές αποφάσεις και θα δεχτεί πλήθος επιθέσεων που μέχρι σήμερα γενικά απέφευγε. Ειδικά δε ως προς το άσυλο, μένει να δούμε πως θα λειτουργήσει ο συνδυασμός Κεραμέως-Χρυσοχοϊδη στα αρμόδια υπουργεία.

Εν σχέσει πάντως με το υπουργείο Παιδείας, δε μπορώ να μη σχολιάσω θετικά την αξιοποίηση της Σοφίας Ζαχαράκη. Η πρώην –πλέον- Εκπρόσωπος Τύπου έδωσε τρομερό αγώνα τα προηγούμενα χρόνια, γύρισε πολλές φορές όλη την Ελλάδα, εκπροσώπησε το κόμμα παντού, και αξιοποιήθηκε σε έναν τομέα ανάλογο με το επαγγελματικό της αντικείμενο.

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είχε ατύπως προαναγγελθεί εδώ και ημέρες. Όσο κι αν χρησιμοποιείται ως πρόσχημα η προηγούμενη θητεία του στο ίδιο υπουργείο, θεωρώ ότι το βασικότερο κίνητρο της αξιοποίησής του ήταν η διατήρηση διαύλου επικοινωνίας με την κομματική βάση του ΠΑΣΟΚ και η εντύπωση ταυτόχρονου ανοίγματος της κυβέρνησης στο Κέντρο και σε άλλους κομματικούς χώρους. Θα κληθεί να κάνει ιδεολογική υπέρβαση τόσο στο θέμα της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου όσο και του άβατου των Εξαρχείων. Ελπίζουμε ότι θα αποδειχτεί αποτελεσματικός και σε ταύτιση με τις σχετικές προεκλογικές εξαγγελίες της ΝΔ.

Στην ίσια μετριοπαθή λογική φαίνεται να κινείται και η επιλογή του Γιώργου Κουμουτσάκου για το χαρτοφυλάκιο της Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ο Γιώργος Κουμουτσάκος είναι γνωστός ότι αποφεύγει να ανεβάζει τους τόνους για αυτό το ζήτημα, και ότι το αντιμετωπίζει ως κατά πρώτο λόγο ζήτημα διαχείρισης. Ελπίζουμε να μην επαληθευτεί στην πράξη κάτι τέτοιο.

Στη λογική του ανοίγματος και της επικοινωνίας με άλλους κομματικούς χώρους φέρεται να εντάσσεται και η αξιοποίηση της Λίνας Μενδώνη στο Υπουργείο Πολιτισμού. Με δεδομένη πάντως την πολυετή παρουσία της στο υπουργείο δε μπορεί κανείς να ισχυριστεί σοβαρά ότι μοναδικό της προσόν είναι αυτό. Αναλόγως και για την περίπτωση του, επίσης προερχόμενου από την κεντροαριστερά, Κυριάκου Πιερρακάκη, που ανέλαβε το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Για τους Νίκο Παναγιωτόπουλο (Εθνική Άμυνα), Χάρη Θεοχάρη (Τουρισμού), Γιάννη Πλακιωτάκη (Ναυτιλίας), πραγματικά δεν έχω να επισημάνω κάτι περισσότερο. Αναλαμβάνουν χαρτοφυλάκια που θεωρούνται πιο ελαφρά, δεν είναι όμως λιγότερο σημαντικά. Τους δίνεται μια καλή ευκαιρία να τα αξιοποιήσουν και να συνδέσουν το όνομά τους με επιτυχημένες θητείες.

Φυσικά δεν είναι δυνατός ο σχολιασμός του συνόλου των προσώπων που επελέγησαν. Δεν υπάρχει χρόνος και δεν έχει και νόημα. Σημασία έχει η γενικότερη λογική της νέας κυβέρνησης, όπως αποτυπώνεται στις προσωπικές επιλογές. Ο πρωθυπουργός επέλεξε να ρίξει τα βαριά του όπλα στα «οικονομικά» υπουργεία, και τους πιο μετριοπαθείς στα «κοινωνικά». Μένει να δούμε τις πρώτες κινήσεις και την κατεύθυνσή τους.

Κλείνοντας, δε μπορώ να μη σχολιάσω αρνητικά την υπουργοποίηση ενός ανθρώπου. Θεόδωρος Σκυλακάκης. Είχε επιλεγεί στην έκτη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας, οριακά για να εκλεγεί. Δεν εξελέγη. Και επανήλθε με τον τρόπο αυτό. Τα έχουμε πει και άλλες φορές. Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Σαμαρά ήταν απέναντι, ασκούσε αντιπολίτευση και έπαιζε περίεργα παιχνίδια. Και μάλιστα όντας εκλεγμένος με λίστα-διορισμένος ευρωβουλευτής της ΝΔ. Συντάχθηκε με τη ΝΔ μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη, όταν είχε ήδη αποτύχει ως πρόεδρος της ΔΡΑΣΗΣ και ήταν φανερό ότι δεν είχε άλλες πολιτικές προοπτικές.

Φυσικά η επιλογή ενός προσώπου για μια θέση υφυπουργού δεν αποτελεί λόγο αποδοκιμασίας προς το σύνολο της κυβέρνησης. Ειδικά άλλωστε για το συγκεκριμένο, μάλλον αυτός πρέπει να έχει το πρόβλημα. Από την αντιπολίτευση στο Σαμαρά για την οικονομική του πολιτική βρέθηκε λίγα χρόνια μετά, έχοντας αποτύχει στις εκλογικές μάχες, να υπηρετεί ως υφιστάμενος του Χρήστου Σταικούρα, που ήταν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης Σαμαρά. Στο ίδιο οικονομικό επιτελείο που ο Θεόδωρος Σκυλακάκης αποδοκίμαζε ως κρατιστές και φορομπήχτες. Καμιά φορά η τύχη σε ειρωνεύεται, κι όχι μόνο η τύχη. Εύχομαι σε κάθε περίπτωση στο Σκυλακάκη να αξιοποιήσει την ευκαιρία που του δίνεται και να εξιλεωθεί για τα πεπραγμένα του.