Περί οικογενειοκρατίας (ξανά!)

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ασχοληθεί με το ζήτημα της οικογενειοκρατίας. Ακόμη και το πρώτο μου βιβλίο “Στη ψυχή του ηγεμόνα”, διαθέτει αναφορές στα φαινόμενα νεποτισμού στο πολιτικό σύστημα, στο πώς λειτουργούν ισχυρότερα αλλά και τοπικά τζάκια, καθοδηγώντας τις επιλογές των πολιτών και πώς τελικά στρεβλώνεται η λειτουργία της δημοκρατίας, μετατρεπόμενη σε μια κατάσταση ιδιότυπης αριστοκρατίας, συχνά δίχως να ισχύει το πρώτο συνθετικό της λέξης, την αριστεία, με την ουσιαστική, αξιακή της έννοια κι όχι με την καθαρά οικονομική.

Εξηγούσα στο βιβλίο ότι η προσωπική επαγγελματική και κοινωνική πορεία ενός τέκνου πολιτικής, μπορεί να αποδείξει την ατομική δυναμική και να πείσει για το θεμιτό της ευκαιρίας που θα του δοθεί. Όπως επίσης, ότι θα αποτελούσε μια έξωθεν καλή μαρτυρία η μη απευθείας παράδοση της έδρας από γενιά σε γενιά αλλά η διατήρηση μιας χρονικής απόστασης (πχ μιας οκταετίας) έως την εκλογική έκθεση του επιγόνου, συνεισφορέροντας στο “σπάσιμο” των οικογενειακών μηχανισμών. Μην λησμονώντας βέβαια ότι ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης είναι δικό μας, επικροτώντας την ευνοιακρατία για συνσισθηματικούς ή ωφελιμιστικούς λόγους.

Η συζήτηση για το θέμα άνοιξε με την ευκαιρία της τοποθέτησης του γιου του πρωθυπουργού στο γραφείο ενός Ισπανού ευρωβουλευτή. Είναι όμως ίδιας εμβέλειας ή ακόμα και φύσης το θέμα;

Προσωπικά θα προτιμούσα τα παιδιά των πολιτικών, ειδικά αν ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν τα βήματα των γονιών τους να επιλέξουν τον ιδιωτικό τομέα, να γεμίσουν το βιογραφικό τους με σελίδες προσωπικής επιτυχίας. Όμως, η τοποθέτηση σε μια θέση συμβούλου στο ευρωκοινοβούλιο δεν υπόκειται σε διαδικασίες… ΑΣΕΠ, όπως άλλωστε και για τους συμβούλους στο ελληνικό κοινοβούλιο. Κι αυτό θα ήταν δύσκολο να συμβεί, γιατί εκτός από τα τυπικά προσόντα που απαιτεί μια τέτοια θέση, χρειάζεται κι ένα ανεβασμένο επίπεδο εμπιστοσύνης. Ακόμη κι ο ιδιωτικός τομέας χρησιμοποιεί τις προσωπικές συνεντεύξεις ακριβώς για να διαβλέψει τις επικοινωνιακές και άλλες ικανότητες ενός υποψήφιου που θα τον κάνουν λειτουργικό μέλος της ομάδας.

Αντί λοιπόν να αναλώνεται ο δημόσιος διάλογος μόνο στο αν θα ήταν προτιμότερη μια άλλη εργασιακή εμπειρία για τον νεαρό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, μήπως θα ήταν προτιμότερο να ακουστούν χρήσιμες προτάσεις για τη βελτίωση των διαδικασιών αξιολόγησης, ανάδειξης και αξιοποίησης πολιτικών στελεχών, από τις οποίες δεν θα ξεφεύγουν ούτε οι επίδοξοι “κληρονόμοι της εξουσίας. Γιατί ο νεποτισμός δεν θα υποχωρήσει με αφορισμούς και περιπτωσιολογίες ή ακόμη και παρερμηνείες ή επικοινωνιακές, μιντιακές υπερβολές, αλλά με τη δόμηση ενός συστήματος εμπιστοσύνης και αξοοσύνης το οποίο θα αποβάλλει τους παρείσακτους και τους λίγους και θα δίνει στον καθένα την ευκαιρία που του αναλογεί.