Κυριάκο, καν’ το και εδώ όπως ο Αντώνης

Γράφει ο Γιάννης Κίτσος, Οικονομολόγος – Σύμβουλος χρηματοοικονομικού και στρατηγικού σχεδιασμού

Πρόσφατα διεθνή δημοσιεύματα που επαινούν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται η χώρα μας την πανδημία, με έφεραν πίσω στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Θυμήθηκα τον ενθουσιασμό των Ελλήνων την στιγμή της ανάληψης τους, την υπερηφάνεια για την πετυχημένη διεξαγωγή τους και τον αντίκτυπο της στον διεθνή τύπο. Η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας, υπήρξε ομολογουμένως μια από τις  λίγες θαυμαστές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας μας. Δυστυχώς, η μετά από αυτή εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας δεν ήταν αντίστοιχη.

Να θυμίσω ότι, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, από τα απολογιστικά στοιχεία του Κρατικού προϋπολογισμού, η δαπάνη (σε ονομαστικές τιμές) για την κατηγορία «Ολυμπιακά έργα» μέσω του ΠΔΕ την περίοδο 2000-2010 ανήλθε σε € 6 δισ., με το μεγαλύτερο μέρος αυτής (€ 5,1 δισ. ή 86% του συνόλου) να έχει πραγματοποιηθεί την τριετία 2002-2004 ή 3,5% περίπου του τότε ΑΕΠ (το ελληνικό ΑΕΠ το 2003 ανερχόταν σε € 180 δις.). 

Στην παραπάνω δαπάνη δεν περιλαμβάνονται μεγάλα κατασκευαστικά έργα υποδομών, τα οποία ολοκληρώθηκαν εκείνη την περίοδο (π.χ. Αττική Οδός, Διεθνής Αερολιμένας «Ελ. Βενιζέλος», Προαστιακός Σιδηρόδρομος, Τραμ κ.ά.) τα οποία αφενός συνέβαλλαν στην επιτυχία της διεξαγωγής των Αγώνων, αλλά εντάσσονταν στο μακροχρόνιο σχεδιασμό της χώρας με την προοπτική να υλοποιηθούν, ανεξάρτητα από την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ στην πλειονότητά τους ήταν συγχρηματοδοτούμενες από την ΕΕ.

Αν εξαιρέσει κανείς τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα υποδομών η αξιοποίηση των οποίων συνεχίζει να παρέχει έσοδα στην ελληνικό κράτος, αλλά όπως είπαμε εντάσσονταν στο μακροχρόνιο σχεδιασμό της χώρας και όχι σε αυτόν για την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, ο μεγάλος αυτός αριθμός αθλητικών και συμπληρωματικών εγκαταστάσεων που κατασκευάστηκε τότε αποκλειστικά για το σκοπό αυτό, με την παρέλευση των Αγώνων απαξιώθηκε. Όλοι, φαντάζομαι έχουμε δει εικόνες από τα ρημάδια των εγκαταστάσεων αυτών. Το ελληνικό δημόσιο αδράνησε. Αφενός δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την λειτουργεία τους, και αφετέρου δεν ενδιαφέρθηκε να τα παραχωρήσει σε ιδιώτες. Οπότε νομοτελειακά ρημάξανε. Δεν είχε μόνο δαπάνες για την όποια ελάχιστη συντήρηση τους, αλλά δεν είχε και καθόλου έσοδα.

Η κυβέρνηση Καραμανλή, ενώ όλος ο διεθνής τύπος εγκωμίασε το έργο της για την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, στην συνέχεια όχι μόνο απαξίωσε όλες αυτές τις υποδομές αλλά μεγέθυνε και το ελληνικό δημόσιο με συνέπεια να καταστήσει τη χώρα ευάλωτη στην πρόσφατη οικονομική κρίση με τα αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε. 

Σήμερα συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με τότε. Το κράτος αναγκάζεται, και πολύ ορθά μάλιστα, να παρέμβει. Να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις και δαπάνες του, αυτή τη φορά όμως όχι για την διεξαγωγή ενός παγκόσμιου αθλητικού γεγονότος, αλλά για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας. Και όχι στις υποδομές για τον αθλητισμό, αλλά στην υγεία. Με την πορεία που παίρνουν τα πράγματα στη χώρα η ραγδαία αύξηση των δαπανών στον τομέα υγείας, αυτή την φορά, εξαιτίας της πανδημίας οδηγεί σε αύξηση του εξοπλισμού και προσωπικού της. Βιώνουμε μια αντίστοιχη ένταση δαπανών με αυτήν για την φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004. Το συνολικό ποσό, που θα δαπανηθεί θα μπορέσουμε να το δούμε στο τέλος αυτής της άσχημης ιστορίας, ενδεχομένως να είναι αντίστοιχο με τότε. Η διαχείριση της πανδημίας εγκωμιάζεται από τον διεθνή τύπο σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που εγκωμιαζόταν τότε η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας σήμερα, αν υπάρξουν πάλι λανθασμένες αποφάσεις και σχεδιασμός, πολύ φοβάμαι ότι με την οικονομική ύφεση που θα ακολουθήσει θα οδηγήσει την χώρα για μια ακόμα φορά άμεσα σε περιπέτειες. Αν δεν υπάρξει κατάλληλος σχεδιασμός, πολύ φοβάμαι ότι μετά το πέρας τη πανδημίας κινδυνεύουμε να πάθουμε τα ίδια, όχι βέβαια με τις απαξιωμένες εγκαταστάσεις στον αθλητισμό, αλλά με τον δυνητικά απαξιωμένο εξοπλισμό στην υγεία αυτή τη φορά.

Ευτυχώς, υπάρχει διέξοδος… Η χώρα μας εγκωμιάστηκε πρόσφατα και για έναν ακόμα λόγο, όμως. Και είναι κάτι που δυστυχώς αποσιωποιήθηκε από μεγάλο μέρος του εγχώριου τύπου και γενικότερα μέσων μαζικής ενημέρωσης. Συγκεκριμένα, το Bloomberg ανέδειξε τον ηγετικό ρόλο και μεγαλείο του πολιτικού έργου του Αντώνη Σαμαρά κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης στη χώρα, χαρακτηρίζοντας τον ως «έναν από τους ελάχιστους ηγέτες παγκοσμίως που έχουν κληθεί να διαχειριστούν τις συνέπειες μιας τόσο μεγάλης κατάρρευσης». Θα μιλούσαμε για μια άλλη χώρα σήμερα αν η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά δεν έπεφτε από το καθεστώς του ΣΥΡΙΖΑ και υλοποιούσε το αναπτυξιακό της σχέδιο.  

Στο πλαίσιο του συνολικού αναπτυξιακού σχεδιασμού της κυβέρνησης Σαμαρά υπήρξε και η σύμπραξη μεταξύ του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Υπήρξαν και οι παραχωρήσεις αναξιοποίητων δημόσιων υποδομών και περιουσίας στον ιδιωτικό τομέα. Η κυβέρνηση Σαμαρά πέραν των ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων που υλοποίησε και των νέων οριζόντων που άνοιξε, ανέδειξε και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας προσελκύοντας το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.

Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και μετά το πέρας της πανδημίας στον τομέα της υγείας. Θα πρέπει να αξιοποιηθούν οπωσδήποτε οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Η χρήση υποδομών που ενώ αξιοποιήθηκαν τα μάλα κατά την διάρκεια της πανδημίας, αλλά για λόγους προφανείς απαξιώνεται με το πέρας της θα πρέπει να παραχωρείται σε ιδιώτες.   

Ο ιδιώτης γιατρός που δεν διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό και εγκαταστάσεις ή και δεν διαθέτει το αναγκαίο κεφάλαιο να επενδύσει σε αυτά θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα με κάποιο αντίτιμο εν είδει μίσθωσης να εκμεταλλεύεται τις εγκαταστάσεις του ελληνικού δημοσίου. Η ιδιωτική κλινική που αποφασίζει να αναπτυχθεί να μπορεί να αξιοποιήσει, μέσω της παραχώρησης, και απαξιωμένες δημόσιες υποδομές. 

Στόχος αυτής της στρατηγικής θα πρέπει να είναι, πέραν της αξιοποίησης ανεκμετάλλευτων δημόσιων υποδομών και εξοπλισμού και ανάπτυξης επενδύσεων και η προσέλκυση ξένων ασθενών. Τη στιγμή που, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), θα υπάρξουν δραματικές επιπτώσεις στον τουρισμό – υπολογίζονται ονομαστικές απώλειες τζίρου € 4,5 δις. και 45.000 περίπου θέσεων εργασίας –  η ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού – σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ένωση Τουρισμού Υγείας (Medical Tourism Associaton), τα έσοδα που προκύπτουν σε παγκόσμια βάση από τους τουρίστες που ταξιδεύουν εκτός των εθνικών τους συνόρων για ιατρικούς λόγους υπολογίζονται στα $ 100 δισ. – μπορεί να υπάρξει μια μεγάλη ανάσα για τον κλάδο αυτό.  

Επίσης, πάνω στο μοντέλο αυτό μπορεί να αναπτυχθεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο και το πολύ αναγκαίο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, το οποίο δυστυχώς δεν αναπτύχθηκε από το καθεστώς ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά δεν λειτούργησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η απουσία συστήματος πρωτοβάθμιας υγείας ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα και όχι η μείωση των δημοσίων δαπανών κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Μόνο το σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας που θα μπορούσε να ελαφρώσει τον όγκο εργασιών στα δημόσια νοσοκομεία. 

Οι δε εγκαταστάσεις και εξοπλισμός αυτός αφενός πρέπει να αξιοποιηθούν, αφετέρου να μην ρημάξουν όπως οι αθλητικές εγκαταστάσεις μετά την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, να συντηρηθούν δηλαδή με τον καλύτερο τρόπο, ούτως ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούν και πάλι να αξιοποιηθούν, αν χρειαστεί, πάνω από όλα για το δημόσιο συμφέρον.  

Οι μεταρρυθμίσεις, οι προϋποθέσεις και η ορμή που προκάλεσε στην οικονομία και στο επενδυτικό περιβάλλον ανοίγοντας νέους ορίζοντες για τη χώρα πριν πέντε έτη η κυβέρνηση Σαμαρά και που δυστυχώς ανέκοψε αρχικά το καθεστώς ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια η πανδημία, πρέπει να επανέλθουν. Όπως και με το μεταναστευτικό και ελληνοτουρκικά, έτσι και εδώ οι προϋποθέσεις ακόμα υπάρχουν, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης Σαμαρά είναι διαθέσιμος, το ίδιο και τα στελέχη, αρκεί ο Κυριάκος, μετά το πέρας της πανδημίας, να αποφασίσει για μια ακόμη φορά να το κάνει όπως ο Αντώνης! 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.